Rozstrzygając przedstawione przez Sąd Apelacyjny w Warszawie zagadnienie prawne odnoszące się do właściwego składu sądu, który winien wydać postanowienie co do składu grupy w postępowaniu grupowym, Sąd Najwyższy uznał, że zgodnie z art. 17 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (dalej: u.d.r.p.g.) postanowienie takie wydaje sąd w składzie trzech sędziów zawodowych.
Zagadnienie prawne powstało przy rozpoznawaniu przez Sąd Apelacyjny zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie w przedmiocie ustalenia składu grupy.
Zgodnie z art. 3 u.d.r.p.g. postępowanie grupowe należy do właściwości sądu okręgowego (ust. 1), a sąd rozpoznaje taką sprawę w składzie trzech sędziów zawodowych (ust. 2). Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym reguluje kolejne etapy tego postępowania; jednym z nich jest ustalenie składu grupy. Orzeka w tym przedmiocie sąd pierwszej instancji (sąd okręgowy), wydając na posiedzeniu niejawnym stosowne postanowienie (art. 17 ust. 1 u.d.r.p.g.). W myśl art. 148 § 3 k.p.c., który na mocy odesłania z art. 24 ust. 1 ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu grupowym, postanowienie co do składu grupy może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
Prawomocne ustalenie składu grupy jest koniecznym etapem rozpoznania sprawy w postępowaniu grupowym, pozwala bowiem na określenie wartości przedmiotu sporu i sumy roszczeń pieniężnych wszystkich członków grupy. Na tym etapie następuje też stabilizacja składu grupy, czyli podmiotów uczestniczących po stronie powodowej w procesie dochodzenia roszczeń zbiorowych. Dopiero później rozpoczyna się kolejna faza postępowania grupowego.
Sąd Najwyższy, podejmując uchwałę, miał przede wszystkim na uwadze literalną wykładnię art. 3 ust. 2 u.d.r.p.g., z której wynika, że wszystkie postanowienia sądu w ramach rozpoznania spraw toczących się na podstawie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (na poszczególnych etapach tego postępowania) powinny być wydawane przez sąd orzekający w składzie trzech sędziów zawodowych, niezależnie od tego, czy sąd rozstrzyga w tym przedmiocie na rozprawie, czy na posiedzeniu niejawnym. Za takim stanowiskiem przemawia również ranga spraw rozpoznawanych w postępowaniu grupowym.
Uchwała SN z dnia 24 lipca 2025 r. (sygn. akt III CZP 5/25)