Postanowieniem z 3 kwietnia 2025 r. Sąd Najwyższy uwzględnił skargę kasacyjną nabywcy nieruchomości (obdarowanego) i uchylił postanowienie Sądu drugiej instancji oddalające apelację od odmowy wpisu własności w księdze wieczystej, wraz z poprzedzającym go postanowieniem Sądu pierwszej instancji oddalającym wniosek o wpis.
Sądy obu instancji uznały wpis prawa własności nabywcy nieruchomości za niedopuszczalny, ponieważ zgodnie z ewidencją gruntów w skład działki będącej przedmiotem darowizny wchodzą także grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi. Na podstawie art. 216 ust. 1 i 2 Prawa wodnego grunty te stanowią własność Skarbu Państwa i nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu. Do przeniesienia własności działki zawierającej takie grunty konieczne jest wyodrębnienie z nieruchomości gruntów Skarbu Państwa.
Sąd Najwyższy uznał, że Skarb Państwa z mocy prawa jest właścicielem gruntów pod wodami powierzchniowymi płynącymi, nawet jeżeli nie została wydana, przewidziana w art. 219 Prawa wodnego, decyzja właściwego ministra ustalająca taki charakter wód. Obrót cywilnoprawny nieruchomościami nie przenosi własności gruntów zajętych przez wody powierzchniowe płynące (art. 143 k.c.), a tym samym zbycie nieruchomości nie narusza art. 216 ust. 2 Prawa wodnego. Wydanie decyzji ustalającej charakter wód podlega ujawnieniu w ewidencji gruntów, lecz nie w księdze wieczystej. Podstawą do wydzielenia ewidencyjnego gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa na podstawie art. 216 ust. 1 Prawa wodnego, jest decyzja starosty wydana na podstawie art. 218 Prawa wodnego. Prawo nie uzależnia możliwości zbycia nieruchomości, z której nie wydzielono gruntu Skarbu Państwa pod śródlądowymi wodami płynącymi, od dokonania takiego wydzielenia.
Postanowienie SN z dnia 3 kwietnia 2025 r. (sygn. akt II CSKP 2113/22)