11 maja 2022 r. Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych uwzględnił skargi nadzwyczajne Prokuratora Generalnego wywiedzione od nakazów zapłaty w sprawach dotyczących tzw. kredytów frankowych.
W dwóch podobnych, ale niezależnych od siebie sprawach o zapłatę, w 2016 r. Sąd Okręgowy w B. oraz Sąd Okręgowy we W. wydały w postępowaniach nakazowych nakazy zapłaty uwzględniające powództwa banków skierowane przeciwko osobom fizycznym. Wywiedzione roszczenia oparte były na zobowiązaniach wynikających z zawartych umów kredytowych w walucie obcej (frankach szwajcarskich).
Sąd Najwyższy przychylił się do twierdzeń Prokuratora Generalnego, że wydane nakazy zapłaty naruszają prawo, wyraźnie podkreślił jednak, że przyczyną uchylenia zaskarżonych orzeczeń nie jest jednoznaczne stwierdzenie nielegalności (abuzywności) zawartych w nich postanowień umownych, ale brak ich zbadania w toku postępowania nakazowego odpowiednio przed Sądem Okręgowym w B. oraz Sądem Okręgowym we W.
W ocenie Sądu Najwyższego, w analizowanych sprawach z uzasadnień zaskarżonych nakazów zapłaty nie wynikało, aby Sądy meriti badały ważność i uczciwy charakter postanowień zawartych umów kredytowych. Tymczasem w przypadku dochodzenia zapłaty na podstawie roszczeń wywodzonych z umowy zawartej z konsumentem miały taką wyraźną powinność. Brak przeprowadzenia właściwych analiz (rozważań) świadczy o niespełnieniu wymagań płynących z konstytucyjnej zasady ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi – ochrony takiej w obu sprawach konsumentom nie zapewniono.
Podsumowując, w omawianych sprawach doszło do naruszenia zasad i wartości wywodzonych z Konstytucji RP, zwłaszcza w zakresie art. 76 i w konsekwencji art. 2 ustawy zasadniczej, a także uchybiono przepisom ustawowym, co skutkowało koniecznością wyeliminowania zaskarżonych nakazów zapłaty z obrotu prawnego.
Z powyższych powodów, Sąd Najwyższy wyrokami z 11 maja 2022 r. (I NSNc 408/21 i I NSNc 619/21) uchylił w całości nakazy zapłaty Sądu Okręgowego w B. i Sądu Okręgowego we W., przekazując sprawy tym Sądom do ponownego rozstrzygnięcia.
Wyrok SN z dnia 11 maja 2022 r. z uzasadnieniem (sygn. akt I NSNc 408/21)