Z uwagi na zainteresowanie opinii publicznej i mediów okolicznościami dotyczącymi przestrzegania zasad przydziału spraw sądowych w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego, a także będącymi konsekwencją stwierdzonych nieprawidłowości zarzutami stawianymi publicznie zarówno mnie, jak i sędziemu Sądu Najwyższego dr hab. Agnieszce Górze-Błaszczykowskiej, upoważnionej do wykonywania czynności związanych z organizacją i kierowaniem pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do czasu wyznaczenia przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej sędziego Sądu Najwyższego, o którym mowa w art. 15 § 4 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, uprzejmie przedstawiam ustalenia sędziego Sądu Najwyższego dr hab. Agnieszki Góry-Błaszczykowskiej:
W zakresie wyznaczania sędziów sprawozdawców obowiązuje zarządzenie nr 18/2022 Prezesa SN kierującego pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 sierpnia 2022 r. Zgodnie z § 5 zarządzenia, sporządzony i zatwierdzony przez Prezesa SN kierującego pracą Izby plan posiedzeń, określający terminy posiedzeń i rozpraw oraz skład sądu, stanowi zarządzenie o wyznaczeniu pozostałych (poza sędzią sprawozdawcą) członków składu orzekającego – w tym przewodniczącego, z odwołaniem się do § 80 ust. 7 Regulaminu Sądu Najwyższego. Prawidłowo sprawozdawcę powinno się więc wyznaczać według alfabetycznej kolejności nazwisk, natomiast członków składu dobiera się zgodnie z planem posiedzeń. Podczas przeprowadzonej analizy sposobu przydziału sędziom sprawozdawcom spraw dotyczących podejmowania uchwał wykryto jednak rażące nieprawidłowości.
W okresie od czerwca 2022 r. do kwietnia 2025 r. (termin ostatniego losowania sędziego sprawozdawcy w sprawie dotyczącej podjęcia uchwały) sprawy były przydzielane sędziom sprawozdawcom z pominięciem wskazanego wyżej przepisu. Na osiemnaście spraw, w których podjęto lub w których mają zostać podjęte uchwały, a pozostających w kognicji Przewodniczącego Wydziału III Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, tylko trzy pierwsze (w czerwcu, lipcu i październiku 2022 r.) zostały przydzielone prawidłowo, według alfabetycznej listy sędziów orzekających w Izbie. Począwszy od grudnia 2022 r. zaprzestano prawidłowego przydziału spraw sędziom sprawozdawcom, tj. według alfabetycznej kolejności nazwisk. Dla przykładu, sędzią sprawozdawcą w sprawie o sygn. akt III PZP 1/25, której termin został zaplanowany na dzień 24 września 2025 r., powinna zostać SSN Halina Kiryło, a są nimi SSN Bohdan Bieniek i SSN Dawid Miąsik. Sprawozdawcą w sprawie o sygn. akt III PZP 6/24, zaplanowanej na dzień 30 września 2025 r., powinien być SSN Bohdan Bieniek, a są SSN Renata Żywicka i SSN Ewa Stryczyńska. Celem sprawdzenia prawidłowości czynności dokonywanych w wyżej wymienionych sprawach zażądano przedłożenia ich akt, lecz w odpowiedzi zostały przedstawione tylko akta sprawy o sygn. III PZP 6/24. Pomimo prośby akta sprawy o sygn. III PZP 1/25 nie zostały przedłożone – nie znaleziono ich ani w Wydziale III, gdzie powinny się znajdować, ani w Wydziale I, którego Przewodniczącym jest SSN Bohdan Bieniek, będący współsprawozdawcą we wspomnianej sprawie. W kontekście powyższego należy podkreślić, że wynoszenie akt spraw sądowych przez sędziego lub sędziów, nawet sprawozdawców, poza budynek Sądu Najwyższego jest absolutnie niedopuszczalne i rażąco narusza obowiązujące przepisy.
Obecnie trwają dalsze czynności wyjaśniające we wskazanej kwestii. Formułowane publicznie na tym tle, nieuzasadnione zarzuty mają wyraźny, bezpośredni związek z wykrytymi, rażącymi nieprawidłowościami w funkcjonowaniu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz niedopełnieniem obowiązków przez poprzedniego Prezesa SN kierującego pracą Izby i osobę pełniącą jego obowiązki po upływie kadencji.
dr hab. Małgorzata Manowska
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego