POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz
w sprawie X. Y.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu,
w dniu 10 lipca 2025 r.,
wystąpienia Sądu Rejonowego w Częstochowie
z dnia 25 kwietnia 2025 r., sygn. akt IV K 267/25,
o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu,
z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości,
na podstawie art. 37 k.p.k.,
p o s t a n o w i ł :
sprawę przekazać do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Radomsku.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Częstochowie postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2025 r. zwrócił się o przekazanie sprawy IV K 267/25, innemu sądowi równorzędnemu, z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości. Uzasadniając swoje wystąpienie wskazał, że oskarżonym w sprawie jest biegły sądowy z listy biegłych Sądu Okręgowego w Częstochowie, jeden z dwóch biegłych zajmujących się problematyką automatów do gier. Występował on w tej funkcji w sprawach z referatu wielu sędziów tamtejszego Sądu. W przekonaniu Sądu w celu zapobieżenia przekonaniu o stronniczości Sądu, szkodzącym wizerunkowi wymiaru sprawiedliwości, celowe jest przekazanie sprawy sądowi rejonowemu spoza okręgu Sądu Okręgowego w Częstochowie.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Inicjatywa Sądu Rejonowego w Częstochowie zasługuje na uwzględnienie.
W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, zgodnie z którym instytucja ustanowiona w art. 37 k.p.k. ma wyjątkowy charakter, stanowiąc odstępstwo od zasady rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy. Z tego względu wspomniany przepis musi być wykładany restryktywnie, albowiem nadmierne jego wykorzystywanie może podważać zaufanie do niezależności sądów i niezawisłości sędziów (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2018 r., IV KO 41/18, LEX nr 2498080; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2018 r., III KO 54/18, LEX nr 2508529). „Chodzi zatem co do zasady o sytuacje, w których sprawa dotyczy bezpośrednio sądu właściwego lub jego sędziów i ławników. Gdy natomiast uczestnikami postępowania są osoby wykonujące zawód prokuratora, adwokata, radcy prawnego czy komornika, to dla przekazania sprawy innemu sądowi konieczne jest wykazanie, że in concreto z uwagi na istniejące relacje i intensywność kontaktów na gruncie zawodowym lub towarzyskim z sędziami sądu właściwego zachodzi uzasadniona obawa co do ich bezstronności” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2022 r., V KO 80/22, LEX nr 3486941). Tego rodzaju relacje oraz intensywność kontaktów pomiędzy biegłymi sądowymi a sędziami są nierzadko wysoce prawdopodobne, biorąc pod uwagę częstotliwość opiniowania danego biegłego, zwłaszcza w sprawach karnych oraz jego funkcję procesową, która lokuje biegłego jako uczestnika postępowania mającego pomóc sądowi poczynić prawidłowe ustalenia wymagające wiedzy specjalistycznej. Nie bez powodu w judykaturze wyrażano niejednokrotnie pogląd, zgodnie z którym: „fakt, że oskarżony jest biegłym sądowym i wielokrotnie występował w tym charakterze w sprawach sądowych w wydziale karnym (…) daje podstawę do uznania, iż wzgląd na dobro wymiaru sprawiedliwości uzasadnia przekazanie sprawy (…) do rozpoznania innemu sądowi” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2003 r., II KO 23/03, OSNwSK 2003/1/1262, LEX nr 1143557; zob. też m.in.: postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2006 r., V KO 38/06, LEX nr 611251; z dnia 8 marca 2006 r., IV KO 17/06, LEX nr 611019; z dnia 18 września 2024 r., II KO 96/24, LEX nr 3756173). W świetle okoliczności przedstawionych przez Sąd Rejonowy, dotyczących wielokrotnego opiniowania przez X. Y. w sprawach karnych tamtejszego Sądu, dotyczących automatów do gier, charakteru i liczby tych spraw będących przedmiotem orzekania przez inne sądy rejonowe, zasadne stało się przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu spoza obszaru właściwości Sądu Okręgowego w Częstochowie Biorąc pod uwagę miejsce zamieszkania oskarżonego sprawę przekazano Sądowi Rejonowemu w Radomsku.
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu.
[J.I.]
[r.g.]