POSTANOWIENIE
Dnia 27 maja 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski
w sprawie W. B.
oskarżonego o czyn z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 231a k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej
na posiedzeniu w dniu 27 maja 2025 r.
wniosku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej
o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu
na podstawie art. 37 § 1 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Mikołowie.
UZASADNIENIE
Do Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej wpłynął akt oskarżenia przeciwko W. B., któremu zarzucono, że w dniu 6 grudnia 2024 r. w Komisariacie […] Policji w R., składając zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez sędziego Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej X. Y., używając słów powszechnie uznanych za obelżywe, znieważył go z powodu zajmowanego stanowiska, tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 231a k.k.
Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2025 r., sygn. akt II K 263/25, na podstawie art. 37 § 1 k.p.k. wystąpił do Sądu Najwyższego o przekazanie przedmiotowej sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu. W uzasadnieniu wskazał, że powołany przepis przewiduje możliwość takiego postąpienia, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, a cyt. „przez dobro wymiaru sprawiedliwości rozumie się potrzebę doprowadzenia do przeprowadzenia procesu, który okazuje się być mało realny bez odejścia od zasady właściwości miejscowej sądu”. Taka sytuacja zachodzi w sprawie oskarżonego W. B, któremu zarzucono popełnienie przestępstwa na szkodę sędziego Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej, bowiem wydanie orzeczenia przez ten Sąd mogłoby budzić w odbiorze społecznym podejrzenia o braku sprawiedliwego i obiektywnego rozpoznania sprawy. W celu wsparcia swojego wystąpienia Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej powołał stosowne orzeczenia Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek zasługuje na uwzględnienie, jakkolwiek jego uzasadnienie nasuwa uwagę krytyczną, gdy chodzi o rozumienie pojęcia „dobro wymiaru sprawiedliwości”. Zostało ono sprowadzone jedynie do zapewnienia możliwości przeprowadzenia procesu, który okazuje się być mało realny bez odejścia od zasady właściwości miejscowej sądu. Jest to tylko jeden z przypadków uzasadniających zastosowanie instytucji, o której mowa w art. 37 § 1 k.p.k. i wtedy zazwyczaj chodzi o sytuację, gdy z uwagi na stan zdrowia oskarżony nie może wziąć udziału w procesie prowadzonym w sądzie odległym od miejsca jego zamieszkania, natomiast jest to możliwe w sądzie, w którym może się stawić bez podejmowania długotrwałej i uciążliwej podróży. Przypadek taki nie występuje w przedmiotowej sprawie, w szczególności nie jest tak, że przeprowadzenie procesu w sprawie W. B. byłoby mało realne bez odejścia od zasady rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy. Zatem Sąd Rejonowy, mając w polu widzenia realia sprawy, dobro wymiaru sprawiedliwości powinien upatrywać w zapobieżeniu pojawienia się w odbiorze społecznym podejrzenia o braku sprawiedliwego i obiektywnego rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy, co zresztą sam zaakcentował. Możliwość pojawienia się takiego podejrzenia, w pierwszej kolejności u oskarżonego, jest wysoce prawdopodobna, skoro w sprawie jako pokrzywdzony występuje sędzia tego sądu. Sąd Najwyższy niejednokrotnie wskazywał, że zasadne jest przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości, gdy wynikiem procesu jest zainteresowany sędzia sądu właściwego miejscowo lub sądu nad nim nadrzędnego (zob. powołane przez Sąd, który wystąpił z przedmiotową inicjatywą postanowienia: z dnia 7 czerwca 2018 r., V KO 41/18; z dnia 30 stycznia 2025 r., IV KO 14/25, a także z dnia 28 czerwca 2002 r., II KO 21/02; z dnia 4 sierpnia 2005 r., II KO 42/05; z dnia 18 marca 2023 r., III KO 1/23; z dnia 14 marca 2024 r., I KO 7/24 i inne).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy uznał, że wzgląd na dobro wymiaru sprawiedliwości przemawia za odstąpieniem od zasady rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy i przekazał ją do rozpoznania sądowi równorzędnemu – należącemu do innego okręgu Sądowi Rejonowemu w Mikołowie.
[PŁ]
[r.g.]