POSTANOWIENIE
Dnia 2 lipca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka
w sprawie J. S.
składającego zażalenie na postanowienie prokuratora Prokuratury Rejonowej Kraków - Prądnik Biały w Krakowie z dnia 28 kwietnia 2022 r. o odmowie wszczęcia śledztwa (sygn. akt […]),
po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 2 lipca 2025 r.
wniosku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu w trybie art. 37 k.p.k. (sygn. akt II Kp 1174/22/S),
na podstawie art. 37 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu
w Wadowicach.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 22 maja 2025 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie zwrócił się do Sądu Najwyższego z wnioskiem o przekazanie niniejszej sprawy w trybie art. 37 k.p.k. do rozpoznania innemu równorzędnemu sądowi ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości.
Na uzasadnienie Sąd podniósł, że wskutek zawiadomienia złożonego przez J. S. Prokuratura Rejonowa Kraków - Prądnik Biały w Krakowie postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2022 roku odmówiła wszczęcia śledztwa o przestępstwo z art. 231 § 1 k.k. W sprawie tej jako sprawcę zawiadamiający wskazał sędziego Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie II Wydziału Karnego, który aktualnie jest Prezesem tego Sądu. J.S. wniósł zażalenie na to postanowienie. Wnioskujący Sąd podniósł, że – „Okoliczność, iż właściwym do rozpoznania sprawy jest Sąd Rejonowy, którego Prezesem jest Sędzia wskazany przez zawiadamiającego jako prawdopodobny sprawca czynu zabronionego, może być postrzegana w opinii społecznej jako ta, która nie tylko nie będzie sprzyjać obiektywnemu i bezstronnemu rozpoznaniu sprawy, ale wręcz może rodzić spekulacje co do wpływu powiązań i <<znajomości>> tej osoby na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. W takiej sytuacji regularność kontaktów zawodowych, a także potencjalna możliwość podtrzymywania osobistych znajomości - niezależnie od ich charakteru oraz możliwości ich wpływu na procedowanie i orzekanie - wywołać może, tak w opinii stron jak i w opinii społecznej, wątpliwości, a nawet przekonanie o braku bezstronności Sądu w tej sprawie”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie przypomnieć należy, że korzystanie z właściwości delegacyjnej w trybie art. 37 k.p.k. może nastąpić wyjątkowo, jako odstępstwo od konstytucyjnej zasady rozpoznania sprawy przez właściwy sąd (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP) w sytuacji, gdy zostanie wykazane przez sąd inicjujący to postępowanie, że dobro wymiaru sprawiedliwości wymaga takiego postąpienia. Przez dobro wymiaru sprawiedliwości, które uzasadnia przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu, w trybie określonym w art. 37 k.p.k., należy rozumieć także potrzebę ukształtowania w opinii społecznej przekonania o obiektywnym działaniu sądów i bezstronności w rozpoznaniu każdej sprawy. Do okoliczności przemawiających za przekazaniem sprawy należą sytuacje, które mogą wywierać wpływ na swobodę orzekania lub stwarzać przekonanie o braku warunków do rozpoznania danej sprawy w sposób w pełni obiektywny przez sąd właściwy (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 7 czerwca 2018 r., V KO 39/2018, LEX nr 2509721; z dnia 14 marca 2018 r., IV KO 14/2018, LEX nr 2499824; z dnia 5 grudnia 2012 r., III KO 102/12, LEX nr 1231575).
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy uczynił zadość wskazanemu standardowi i w sposób wystarczający wykazał istnienie okoliczności mieszczących się w pojęciu „dobro wymiaru sprawiedliwości”, użytym w dyspozycji art. 37 k.p.k. W opinii Sądu Najwyższego w zaistniałej sytuacji można obiektywnie uznać, że istnieje niebezpieczeństwo podważenia przekonania o obiektywnym działaniu mającego orzekać w sprawie Sądu i bezstronności sędziów w opinii społecznej i w opinii samego skarżącego w razie rozpoznania niniejszego zażalenia przez Sąd Rejonowy rzeczowo i miejscowo właściwy do jego rozpoznania. Należy stwierdzić, że okoliczności faktyczne wskazane przez wnioskujący Sąd przemawiają za jej przekazaniem do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu. Występujący w sprawie kontekst sytuacyjny powoduje, że z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości jest rzeczą niepożądaną, aby w przedmiotowej sprawie orzekali sędziowie wnioskującego Sądu.
Z tych względów uznając, że dobro wymiaru sprawiedliwości przemawia za przekazaniem sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, Sąd Najwyższy przekazał ją do Sądu Rejonowego w Wadowicach. Sąd Najwyższy nie widzi natomiast podstaw do przekazania przedmiotowej sprawy do innego równorzędnego Sądu poza obszarem właściwości Sądu Apelacyjnego w Krakowie, o co wnioskował Sąd Rejonowy dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie.
[J.J.]
[a.ł]