POSTANOWIENIE
3 czerwca 2025 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Mariusz Łodko (przewodniczący)
SSN Adam Doliwa
SSN Mariusz Załucki (sprawozdawca)
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 3 czerwca 2025 r. w Warszawie
skargi kasacyjnej J.S.
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi
z 28 lipca 2021 r., I ACa 67/21,
w sprawie z powództwa J.S.
przeciwko P. spółce akcyjnej w W.
o zapłatę zadośćuczynienia, odszkodowania i renty,
1. odrzuca skargę kasacyjną;
2. odstępuje od obciążenia powoda kosztami postępowania kasacyjnego;
3. oddala wniosek adw. I.P. o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.
Adam Doliwa Mariusz Łodko Mariusz Załucki
UZASADNIENIE
Powód J.S. wniósł skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 28 lipca 2021 r., wydanego w sprawie przeciwko P. S.A. w W. o zapłatę zadośćuczynienia, odszkodowania i renty.
Powód objął zakresem zaskarżenia pkt II wyroku Sądu Apelacyjnego, równocześnie jednak zawarł w skardze kasacyjnej wniosek o „uchylenie skarżonego rozstrzygnięcia i jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa
w całości” oraz wniosek ewentualny „o uchylenie zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Łodzi”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 3984 § 1 pkt 1 k.p.c. skarga kasacyjna powinna zawierać m.in. oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części. Zgodnie z art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c. skarga taka powinna zawierać również wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany. W świetle tego ostatniego przepisu konieczne jest oznaczenie zakresu, w jakim zaskarżony wyrok ma zostać uchylony lub uchylony i zmieniony, albo wprost, albo co najmniej przez jednoznaczne odesłanie do prawidłowo określonego zakresu zaskarżenia, także jeśli wyrok został zaskarżony w całości. Sąd nie ma możliwości ustalania za stronę skarżącą tego, czy żądanie w skardze uchylenia zaskarżonego wyroku miałaby oznaczać wyrok jako całość, czy wyrok w zaskarżonej (lub jeszcze innej) części (postanowienie SN z 26 września 2022 r., I CSK 1563/22).
Określenie zakresu zaskarżenia oraz wniosku o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia stanowi przedmiot odrębnych wymogów formalnych skargi kasacyjnej, co oznacza, że strona powinna w obu tych kwestiach odrębnie sformułować własne stanowisko (postanowienie SN z 15 września 2020 r., V CSK 116/20). Bezwzględnym wymogiem jest także, aby zakres zaskarżenia i wniosek
o uchylenie lub o uchylenie i zmianę orzeczenia były ze sobą ściśle skorelowane, przy czym brak tej korelacji skutkuje odrzuceniem skargi (zob.m.in. postanowienia SN: z 12 października 2007 r., V CSK 309/07, OSNC-ZD 2008, Nr 3, poz. 81; z 23 sierpnia 2012 r., III CSK 161/12; z 10 maja 2024 r., III CZ 365/23, i z 13 sierpnia 2024 r., I CSK 1066/23). Wymaganie powyższe jest niezależne od rozmiarów rozbieżności między zakresem zaskarżenia a wnioskiem z art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c.; korelacja między wskazanymi elementami konstrukcyjnymi skargi powinna być bowiem pełna (zob. postanowienie SN z 30 grudnia 2021 r., II CSK 204/21).
Przypomnieć także należy, że w orzecznictwie dominuje przy tym stanowisko, że Sąd Najwyższy nie może ustalić zakresu i treści wskazanych wymagań konstrukcyjnych skargi w drodze jakichkolwiek zabiegów interpretacyjnych (zob. postanowienie SN z 11 stycznia 2011 r., V CSK 272/10).
W skardze kasacyjnej powód w sposób jednoznaczny zaskarżył orzeczenie w części, wnosząc przy tym „o uchylenie skarżonego rozstrzygnięcia i jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w całości” oraz ewentualnie „o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Łodzi”. Oznacza to, że nie powiązał w sposób prawidłowy wniosku skargi kasacyjnej z zakresem, w którym zaskarżył przedmiotowy wyrok. W skardze brak jest zatem fundamentalnej korelacji między zakresem zaskarżenia a zakresem wniosku kasacyjnego, co musi skutkować odrzuceniem skargi (zob. postanowienie SN z 20 listopada 2024 r., I CSK 2817/24). Dlatego na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. skargę kasacyjną należało odrzucić już na etapie badania jej przez Sąd drugiej instancji, a następnie przez Sąd Najwyższy na etapie tzw. przedsądu.
W związku z tym, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji postanowienia (art. 3986
§ 3 w zw. art. 3986 § 2 k.p.c.), rozstrzygając o kosztach postepowania kasacyjnego na zasadzie art. 102 k.p.c.
Jednocześnie Sąd Najwyższy zauważa, że wniesiona przez pełnomocnika skarga kasacyjna jako sprzeczna z zasadami profesjonalizmu, nie może być uznana za udzielenie pomocy prawnej. Tym samym zgodnie z utrwalonym poglądem Sądu Najwyższego nie upoważnia go do skutecznego domagania się przyznania mu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi
z urzędu w postępowaniu kasacyjnym (zob. np. postanowienie SN z 19 marca
2024 r., III USK 432/22, i cytowane tam orzecznictwo). Dlatego Sąd Najwyższy wniosek w tym zakresie oddalił.
Adam Doliwa Mariusz Łodko Mariusz Załucki
(M.M.)
[r.g.]