POSTANOWIENIE
Dnia 19 lutego 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Elżbieta Karska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Tomasz Demendecki
SSN Janusz Niczyporuk
w sprawie ze skargi P. K.
na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki
w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w Lublinie w sprawie o sygn.
I ACa 691/24,
z udziałem Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Apelacyjnego w Lublinie
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 19 lutego 2025 r.,
odrzuca skargę.
Tomasz Demendecki Elżbieta Karska Janusz Niczyporuk
UZASADNIENIE
P. K. pismem złożonym w imieniu własnym z 23 października 2024 r., które wpłynęło do Sądu Apelacyjnego w Lublinie tego samego dnia, a do Sądu Najwyższego 30 grudnia 2024 r., wniósł skargę „na przewlekłość, naruszenie prawa do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki” w sprawie o sygn. akt. I ACa 691/24 zawisłej przed Sądem Apelacyjnym w Lublinie I Wydziałem Cywilnym, dotyczącej ochrony dóbr osobistych.
W treści skargi wniósł o: zwolnienie skarżącego od opłaty sądowej i kosztów sądowych w całości oraz przyznanie w przedmiocie przewlekłości adwokata lub radcy prawnego z urzędu (pkt 1); stwierdzenie, że w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny, sygn. akt IC 459/19, a następnie Sąd Apelacyjny w Lublinie, sygn. akt I ACa 691/24 doszło do przewlekłości postępowania (pkt 2); zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego kwoty 20 000,00 (dwadzieścia tysięcy) zł (pkt 3); zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego zwrotu kosztów niniejszego postępowania według norm przepisanych (pkt 4).
Prezes Sądu Apelacyjnego w Lublinie, działając przez profesjonalnego pełnomocnika, pismem z 22 stycznia 2025 r., które wpłynęło do Sądu Najwyższego 27 stycznia 2025 r. zwrócił się o przekazanie sprawy Sadowi Okręgowemu w Lublinie, gdyż to Prezes ww. Sądu powinien reprezentować Skarb Państwa w tej sprawie, bowiem „z treści skargi złożonej przez Skarżącego bezsprzecznie wynika, iż zarzuca On przewlekłość postępowania Sądowi Okręgowemu w Lublinie”. Jednocześnie z ostrożności procesowej pełnomocnik wniósł o odrzucenie skargi, ewentualnie o jej oddalenie jako bezzasadnej, a w razie uwzględnienia o zasądzenie sumy pieniężnej w mniejszej wysokości niż żądana.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tekst jedn. Dz.U. 2023, poz. 614 ze zm., dalej: „u.s.p.p.”) strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania).
W myśl dyspozycji art. 6 ust. 1-3 u.s.p.p., każdorazowa skarga na przewlekłość postępowania musi spełniać określone wymogi przewidziane dla pisma procesowego, w tym obligatoryjnie winna zawierać żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy, jak również przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie. Należy podkreślić, że jest to wymóg bezwzględny w świetle w/w ustawy. Ponadto, skarga może zawierać żądanie wydania sądowi rozpoznającemu sprawę albo prokuratorowi prowadzącemu lub nadzorującemu postępowania przygotowawcze zlecenie podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności oraz zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej, co kwalifikowane jest jako wymóg fakultatywny.
Skarga złożona przez P. K. nie spełnia wymogów przewidzianych w treści art. 6 ust. 2 u.s.p.p., zaś w myśl dyspozycji art. 9 ust. 1 u.s.p.p. sąd właściwy do jej rozpoznania odrzuca taką skargę bez wzywania do uzupełnienia braków.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalone jest stanowisko, że skarga podlega rozpoznaniu, o ile spełnia wymagania formalne przewidziane w art. 6 ust. 2 pkt 2 u.s.p.p. Oznacza to, że skarżący w uzasadnieniu skargi szczegółowo wskazać musi, w czym dopatruje się nieuzasadnionej zwłoki w rozpoznaniu jego sprawy, tj. w sposób precyzyjny przedstawi konkretne działania bądź zaniechania sądu rozpoznającego sprawę, które w konsekwencji doprowadziły do zwłoki (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z 19 września 2022 r., I NSP 290/22; z 19 stycznia 2022 r., I NSP 264/21; z 10 czerwca 2020 r., I NSP 49/20; z 21 lutego 2007 r., III SPP 5/07; z 7 czerwca 2005 r., III SPP 103/05). Wskazanie powyższych okoliczności jest niezbędne dla merytorycznej oceny skargi. Sąd musi wiedzieć, na jakim etapie postępowania doszło według strony do przewlekłości, na czym ona polegała, tzn. jakie konkretnie czynności procesowe zostały podjęte przez sąd wadliwie lub nie zostały podjęte w ogóle (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z 21 lipca 2020 r., I NSP 93/20; z 1 marca 2022 r., I NSP 31/22). Bez wskazania powyższych okoliczności sąd nie jest w stanie dokonać oceny czynności sądu w oparciu o kryteria wskazane w art. 2 ust. 2 u.s.p.p. (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 16 grudnia 2020 r., I NSP 162/20; z 19 stycznia 2022 r., I NSP 264/21).
Nie ulega wątpliwości, że uszczegółowienie zarzutów powinno nastąpić w odniesieniu do etapu postępowania, którego skarga bezpośrednio dotyczy i który objęty jest zakresem właściwości Sądu Apelacyjnego. Wymóg powyższy nie został w niniejszej sprawie dochowany. Nie zostały wymienione uchybienia ani wadliwości po stronie Sądu Apelacyjnego, które spowodowały naruszenie prawa skarżącego do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie. Ich brak musi zatem zostać uznany za niedochowanie wymogu określonego w art. 6 ust. 2 pkt 2 u.s.p.p. Pismo skarżącego nie zawiera właściwego uzasadnienia, co sprawia, że Sąd Najwyższy pozbawiony jest możliwości merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy stwierdza, że wniesiona przez P. K. skarga na przewlekłość postępowania nie spełnia wymogów formalnych określonych w art. 6 ust. 2 pkt. 2 u.s.p.p. i na podstawie art. 9 ust. 1 u.s.p.p. podlega odrzuceniu, bowiem skargę niespełniającą tych wymagań sąd właściwy do jej rozpoznania odrzuca bez wzywania do uzupełnienia braków.
Tomasz Demendecki Elżbieta Karska Janusz Niczyporuk
[JW]
[a.ł]