POSTANOWIENIE
Dnia 11 września 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Paweł Kołodziejski
w sprawie X.Y.
oskarżonej o czyn z art. 231 § 1 k.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 11 września 2025 r.,
wniosku Sądu Rejonowego w Chodzieży
zawartego w postanowieniu z dnia 8 sierpnia 2025 r., sygn. akt II K 22/25,
o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości
na podstawie art. 37 § 1 k.p.k.,
p o s t a n o w i ł:
przekazać sprawę Sądu Rejonowego w Chodzieży o sygn. akt II K 22/25 do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Wałczu.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Chodzieży postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2025 r. wystąpił w trybie art. 37 k.p.k. do Sądu Najwyższego o rozważenie możliwości przekazania sprawy o sygn. akt II K 22/25 innemu sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości. Motywując swoje wystąpienie wskazał, że w sprawie tej pod zarzutem popełnienia czynu z art. 231 § 1 k.k. stanęła X.Y. , która w latach 2018-2020 wykonywała obowiązki służbowe asesora Prokuratury Rejonowej w P., zaś w okresie zarzucanego jej czynu była delegowana do Prokuratury Rejonowej w C., przy czym zarzut postawiony oskarżonej odnosi się do zdarzeń szeroko komentowanych w lokalnej społeczności oraz w instytucjach ściśle współpracujących z sądem i prokuraturą w Chodzieży. Występujący z inicjatywą nadmienił także, że Sąd Rejonowy w Chodzieży jest niewielką jednostką – obecnie z ośmioma sędziami, zaś wcześniej, w okresie zarzucanego oskarżonej X.Y. czynu, orzekało w nim sześciu sędziów, którzy mieli z oskarżoną bezpośrednią styczność. Dodatkowo siedziba Prokuratury Rejonowej w Chodzieży mieści się w tym samym budynku co sąd, a co za tym idzie, postrzegana jest z zewnątrz jako jednostka blisko związana z tym sądem. Jednocześnie sąd właściwy zwrócił uwagę, że ojciec oskarżonej będąc [...] jest osobą znaną w C. i często występuje przed tym sądem, świadcząc usługi na rzecz osób fizycznych i podmiotów gospodarczych z terenu tego miasta co powoduje, że sędziowie pozostają z nim w częstym kontakcie zawodowym. Nadto świadkami w sprawie przeciwko X.Y. są inni prokuratorzy, pracownicy prokuratury oraz funkcjonariusze miejscowych organów ścigania. Zdaniem wnioskującego, powyższe okoliczności oceniane łącznie, mogą w odbiorze społecznym rodzić wątpliwości co do bezstronności i obiektywizmu sędziów orzekających w Sądzie Rejonowym w Chodzieży, co uzasadnia przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek jako zasadny zasługiwał na uwzględnienie.
Sąd Najwyższy wielokrotnie wypowiadał się w swoich orzeczeniach, że skoro przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu na podstawie art. 37 k.p.k. stanowi wyjątek od konstytucyjnej gwarancji rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy (art. 45 ust. 1 Konstytucji), to możliwość skorzystania z tego trybu powinna mieć miejsce wyjątkowo, gdy przemawiają za tym szczególne względy związane z dobrem wymiaru sprawiedliwości. Jednym z nich jest autorytet wymiaru sprawiedliwości, dla kształtowania którego należy unikać sytuacji, w których rozpoznanie danej sprawy przez sąd właściwy miejscowo wiązałoby się z ograniczeniem swobody orzekania lub mogłoby – w odczuciu społecznym – prowadzić do uzasadnionego przekonania o braku warunków do bezstronnego rozpoznania sprawy (zob. m.in. postanowienie SN z dnia 13 lipca 1995 r., III KO 34/95, OSNKW 1995, nr 9-10, poz. 68; postanowienie SN z dnia 16 maja 2018 r., V KO 31/18; postanowienie SN z dnia 30 lipca 2019 r., V KO 71/19; postanowienie SN z dnia 18 lutego 2021 r., IV KO 4/21; postanowienie SN z dnia 27 marca 2023 r., IV KO 20/23).
Mając na względzie tak rozumiane pojęcie dobra wymiaru sprawiedliwości z art. 37 § 1 k.p.k. Sąd Najwyższy uznał, iż okoliczności przedstawione w uzasadnieniu postanowienia Sądu Rejonowego w Chodzieży oceniane łącznie, mogą powodować powstanie w odbiorze społecznym przekonania o braku warunków do bezstronnego rozpoznania sprawy oskarżonej X.Y. w tym sądzie i dlatego niniejszą sprawę przekazał do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu spoza okręgu poznańskiego, należącemu ponadto do obszaru właściwości innej apelacji, którego siedziba znajduje się w stosunkowo niewielkiej odległości od sądu właściwego, tj. Sądowi Rejonowemu w Wałczu.
[J.J.]
[a.ł]