WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 października 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Stankiewicz
w sprawie M. D.
ukaranego z art. 94 § 1 k.w.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 3 października 2025 r.,
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść ukaranego
od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu
z dnia 23 listopada 2022 r., sygn. akt XII W 155/22
1. uchyla zaskarżony wyrok zaoczny i na podstawie art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w. umarza postępowanie;
2. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu wyrokiem zaocznym z dnia 23 listopada 2022 r., wydanym w sprawie o sygn. akt XII W 155/22, uznał obwinionego M. D. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, polegającego na tym, że „w dniu 16 lutego 2022 r. około godz. 20.15 kierując pojazdem marki O. o nr. rej. […] we W. na ul. T. 14 kierował bez uprawnień do kierowania”, tj. czynu z art. 94 § 1 k.w. i za to, na mocy art. 94 § 1 k.w., wymierzył mu karę 1500 zł grzywny. Nadto orzekł wobec obwinionego, na podstawie art. 94 § 3 k.w., zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 6 miesięcy, rozstrzygając także o kosztach postępowania.
Powyższy wyrok zaoczny nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w dniu 3 grudnia 2022 r.
Kasację od tego wyroku zaocznego wniósł Prokurator Generalny. Zaskarżając go w całości, na korzyść ukaranego, zarzucił w niej:
„rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisu prawa procesowego, a mianowicie art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w., polegające na skazaniu obwinionego M. D. przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 23 listopada 2022 r., sygn. akt XII W 155/22 za czyn polegający na tym, że w dniu 16 lutego 2022 r. około godziny 20:15 kierował pojazdem m-ki O. o nr rejestracyjnym […] we W. na ul. T. 14 nie mając uprawnień do kierowania pojazdami, tj. za wykroczenie z art. 94 § 1 k.w., mimo że obwiniony za popełnienie tego samego czynu został uprzednio prawomocnie skazany wyrokiem tego Sądu z dnia 15 lipca 2022 r., wydanym w sprawie o sygn. akt XII W 106/22, co stanowi bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia określoną w art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w.”.
W konkluzji kasacji wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania na podstawie art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja Prokuratora Generalnego jest zasadna w stopniu oczywistym, co umożliwiało jej rozpoznanie na posiedzeniu bez udziału stron.
Ma rację autor kasacji, że zaskarżony wyrok zaoczny Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 23 listopada 2022 r., wydany w sprawie o sygn. akt XII W 155/22, zapadł z rażącą obrazą przepisów prawa procesowego, opisaną w petitum kasacji, stanowiącą bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia określoną w art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w. Zgodnie bowiem z treścią art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w. nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, jeżeli postępowanie co do tego samego czynu obwinionego zostało prawomocnie zakończone lub wcześniej wszczęte, toczy się.
Rzecz w tym, że w realiach niniejszej sprawy w dacie orzekania przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie XII W 155/22, wystąpiła wskazana wyżej negatywna przesłanka procesowa. Mianowicie wyrokiem tegoż samego Sądu, tyle tylko, że z dnia 15 lipca 2022 r., sygn. akt II W 106/22, M. D. został uznany za winnego popełnienia tego samego wykroczenia z art. 94 § 1 k.w., które było przedmiotem rozpoznania i rozstrzygania w sprawie XII W 155/22. Wymierzone kary i środki karne w obu wyrokach były zresztą identyczne. Nie ma wątpliwości, że przedmiotem ocen obu Sądów było to samo zdarzenie historyczne - popełnione przez obwinionego w tym samym miejscu i czasie, tj. w dniu 16 lutego 2022 r. około godz. 20.15 we W. na ul. T. 14 wykroczenie, polegające na kierowaniu pojazdem marki O. o nr rej. […] bez uprawnień. Zatem sądem, który pierwszy rozstrzygnął prawomocnie o odpowiedzialności obwinionego za to wykroczenie był Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu, wydając w dniu 15 lipca 2022 r. wyrok w sprawie o sygn. akt XII W 106/22, który nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w dniu 23 lipca 2022 r. Funkcjonowanie w obrocie prawnym tego wyroku stanowiło przeszkodę w postaci res iudicata w ponownym rozstrzygnięciu w tym samym przedmiocie. Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu orzekając w dniu 23 listopada 2022 r., w sprawie XII W 155/22, naruszył regułę wskazaną w art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w., co stanowiło bezwzględną przyczynę odwoławczą z art.104 § 1 pkt 7 k.p.s.w.
Autor kasacji nadmienił także, prezentując chronologię zdarzeń, że Komendant Komisariatu Policji Wrocław Psie Pole, skierował do Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu, dwa wnioski o ukaranie M. D. , przy czym w jednym z nich wskazano omyłkowo błędny numer rej. pojazdu tj. „D.2.” zamiast prawidłowego numeru „D.1.”, w efekcie których zapadły dwa wyżej wymienione wyroki dotyczące tego samego historycznie zdarzenia.
W tym stanie rzeczy konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku zaocznego Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 23 listopada 2022 r. i umorzenie postępowania w sprawie XII W 155/22.
W konsekwencji o kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 119 § 2 pkt 1 k.p.s.w.
Mając na uwadze powyższe względy, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
[J.J.]
[a.ł]