Sygn. akt I DO 6/22

POSTANOWIENIE

Dnia 5 kwietnia 2022 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Adam Roch

po rozpoznaniu w Izbie Dyscyplinarnej na posiedzeniu w dniu 5 kwietnia 2022 roku

w sprawie sędziego Sądu Okręgowego w K. w stanie spoczynku K. W.

na podst. art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 128 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych

                                                           postanowił:

1. umorzyć postępowanie o zawieszenie w czynnościach służbowych sędziego Sądu Okręgowego w K. w stanie spoczynku K. W. z uwagi na brak skargi uprawnionego oskarżyciela;

2. kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Niniejsza sprawa zainicjowana została wnioskiem Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych o zawieszenie w czynnościach służbowych sędziego Sądu Okręgowego w K. – K. W.

Z informacji nadesłanej przez Prezesa Sądu Okręgowego w K. w toku prowadzonego w Sądzie Najwyższym w tym zakresie postępowania wynika, że sędzia K. W. uchwałą Krajowej Rady Sądownictwa nr […] z dnia 19 czerwca 2020 roku przeszedł w stan spoczynku z dniem 22 sierpnia 2020 roku.

Pismem z dnia 30 grudnia 2021 roku (RDSP […]) Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych oświadczył, że wobec przejścia sędziego K. W. w stan spoczynku cofa złożony wobec niego wniosek o zawieszenie w czynnościach służbowych.

Sąd Najwyższy zważył co następuje.

W toku postępowania karnego przyjmuje się, iż w art. 14 § 1 Kodeksu postępowania karnego ustawodawca wyraził zasadę skargowości, zgodnie z którą organ procesowy wszczyna i prowadzi postępowanie na skutek skargi podmiotu bezpośrednio zainteresowanego rozstrzygnięciem. Wszczęcie postępowania sądowego zasadniczo uzależnione jest od skargi uprawnionego podmiotu,
‎a jedynie wyjątkowo – jako odstępstwo od zasady – istnieje możliwość działania przez sąd z urzędu (szerzej zob. S. Stachowiak, Wpływ zasady skargowości na formę współczesnego polskiego procesu karnego [w:] Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci Prof. S. Waltosia, red. J. Czapska, A. Gaberle, A. Światłowski, A. Zoll, Warszawa 2000, s. 485–491). Zasada skargowości nie zawęża się tym samym jedynie do inicjowania postępowania przed sądem pierwszej instancji, ale dotyczy każdego postępowania sądowego. Skargą w rozumieniu art. 14 § 1 k.p.k. jest akt oskarżenia oskarżyciela publicznego, posiłkowego lub prywatnego (art. 331, 487, 55 § 1 k.p.k.), jak również ich surogaty, jak wniosek o wydanie wyroku skazującego na posiedzeniu (art. 335 § 1 k.p.k.), wniosek o warunkowe umorzenie postępowania (art. 336 i 325i
‎§ 3 k.p.k.), wniosek o rozpoznanie sprawy w trybie przyspieszonym (art. 517d § 1 i 2 k.p.k.) czy też skarga złożona na policji w sprawach z oskarżenia prywatnego i przekazana sądowi (art. 488 § 1 k.p.k.). Do skarg, które stanowią żądanie wszczęcia określonego postępowania sądowego, należą także: zażalenie (art. 459 k.p.k.), apelacja (art. 444 k.p.k.), kasacja (art. 519 k.p.k.), skarga na wyrok sądu odwoławczego (art. 539a k.p.k.), wniosek o wznowienie postępowania (art. 542 k.p.k.), wniosek o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego (art. 549 k.p.k.), wniosek o wydanie wyroku łącznego (art. 570 k.p.k.), wniosek o wydanie osoby ściganej (art. 602 k.p.k.), żądanie odszkodowania (np. art. 554 k.p.k.) itp. (J. Kosonoga [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1-166, red. R. A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017, art. 14).

Przechodząc na grunt szeroko rozumianego postępowania dyscyplinarnego uznać należy, stosując analogię prawną, że zasada skargowości ma odpowiednie zastosowanie również i w tym postępowaniu, w tym do spraw niebędących sprawami rozstrzygającymi o odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Wniosek o ukaranie jest niewątpliwie niezbędnym elementem determinującym możliwość zarówno wszczęcia, jak i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego przeciwko sędziemu przed sądem. Sąd Najwyższy uznał, iż także zainicjowanie wnioskiem oskarżyciela sprawy o zawieszenie sędziego
‎w pełnieniu obowiązków służbowych, a więc postępowania incydentalnego
‎w ramach postępowania dyscyplinarnego, winno być uznane za sprawę tego rodzaju, która dla merytorycznego rozpoznania przez sąd wymaga skutecznego złożenia i utrzymywania określonego żądania przez właściwego rzecznika dyscyplinarnego. Oznacza to, że oskarżyciel ten może wiążąco cofnąć wniesione pismo inicjujące to postępowanie. Cofnąć, w znaczeniu słownikowym, to m. in. wstrzymać lub odwołać coś, powrócić do poprzedniego stanu (S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa 2003, s. 480). Przyjąć zatem należy, że na gruncie postępowania dyscyplinarnego wniesienie skargi inicjującej postępowanie incydentalne jest czynnością odwołalną, a jego cofnięcie wywołuje taki stan, jakby jej w ogóle nie wniesiono. Przestaje ona funkcjonować procesowo i nie wywołuje skutków prawnych (por. J. Kosonoga [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1-166, red. R. A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017, art. 14).

Mając zatem na uwadze fakt, że pismem z dnia 30 grudnia 2021 roku Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych oświadczył, że wobec przejścia sędziego K. W. w stan spoczynku cofa złożony wobec niego wniosek o zawieszenie w czynnościach służbowych, postępowanie w sprawie należało umorzyć po myśli stosowanego odpowiednio na mocy analogii prawnej, wynikającej z regulacji przewidzianej z art. 128 p.u.s.p., art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k.

a.s.