POSTANOWIENIE
22 października 2025 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Agnieszka Jurkowska-Chocyk
na posiedzeniu niejawnym 22 października 2025 r. w Warszawie
w sprawie z wniosku K.M.
z udziałem K.M.1
o podział majątku wspólnego,
na skutek skargi kasacyjnej K.M.
od postanowienia Sądu Okręgowego w Toruniu
z 9 kwietnia 2024 r., VIII Ca 956/23,
odrzuca skargę kasacyjną.
A.W.
UZASADNIENIE
Postanowieniem wstępnym z 9 sierpnia 2023 r. Sąd Rejonowy w Toruniu stwierdził, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcy K.M. i uczestniczki K.M.1 wchodzi nieruchomość położona w G., dla której w Sądzie Rejonowym w Toruniu urządzone są księgi wieczyste bliżej wskazane.
Na skutek apelacji uczestniczki Sąd Okręgowy w Toruniu zmienił zaskarżone postanowienie poprzez ustalenie, że nieruchomości położone w G., dla których Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą o numerach bliżej wskazanych, nie wchodzą w skład majątku wspólnego uczestników.
Skargę kasacyjną od całości postanowienia wywiódł wnioskodawca, wnosząc o „uchylenie zaskarżonego postanowienia i orzeczenie co do istoty sprawy”, ewentualnie o „uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu”.
Uczestniczka wniosła o wydanie postanowienia odmawiającego przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, o oddalenie skargi kasacyjnej w przypadku przyjęcia jej do rozpoznania, o zasądzenie od wnioskodawcy na swoją rzecz kosztów postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3984 § 1 k.p.c. skarga kasacyjna powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części; 2) przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie; 3) wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany. Na mocy art. 3985 § 1 k.p.c. skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie,
w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej. Na podstawie art. 3986 § 2 k.p.c. Sąd drugiej instancji odrzuca skargę kasacyjną wniesioną po upływie terminu, skargę niespełniającą wymagań określonych w art. 3984 § 1, nieopłaconą oraz skargę, której braków nie usunięto
w terminie lub z innych przyczyn niedopuszczalną. Sąd Najwyższy odrzuca skargę kasacyjną, która podlegała odrzuceniu przez sąd drugiej instancji, albo zwraca ją temu sądowi w celu usunięcia dostrzeżonych braków.
Zarówno wskazanie czy orzeczenie zaskarżone jest w całości, czy w części, jak też wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany należą do elementów konstrukcyjnych skargi kasacyjnej, bez których nadzwyczajny środek zaskarżenia traci swą istotę. Elementy te są ze sobą ściśle sprzężone, dlatego w orzecznictwie wymaga się ich bezwzględnej spójności redakcyjnej. W przypadku, gdy zachodzi rozbieżność pomiędzy wymienionymi elementami, nie sposób twierdzić, że zakres zaskarżenia związany jest z zakresem wniosku kasacyjnego. Konieczne jest przy tym takie skonstruowanie skargi kasacyjnej, żeby zakresy te wynikały z bezpośrednio z jej treści, a Sąd Najwyższy nie był obciążony ich określeniem lub doprecyzowaniem
w drodze jakichkolwiek zabiegów interpretacyjnych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 14 sierpnia 2020 r., I CSK 107/20; postanowienie Sądu Najwyższego z 31 maja 2011 r., II CSK 688/10, postanowienie Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2011 r., V CSK 272/10, postanowienie Sądu Najwyższego
z 21 marca 2000 r., II CKN 711/00).
Skarżący nie zachował wymogów formalnych skargi kasacyjnej, które decydują o jej istnieniu. Sformułowanie zawarte w skardze kasacyjnej, zgodnie z którym autor skargi kasacyjnej „wnosi o uchylenie zaskarżonego postanowienia”
i nie określa zakresu żądanego uchylenia i zmiany, jest wadliwe. Skarżący powinien bowiem wprost wskazać czy domaga się uchylenia wyroku (postanowienia co do istoty sprawy) w całości czy w części (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego
z 5 grudnia 2024 r., I CSK 4534/23). Sąd Najwyższy nie jest zaś władny zastąpić stronę i samodzielnie przyjąć żądanego zakresu, gdyż sformalizowanie postępowania kasacyjnego wyklucza analizę treści skargi pod kątem sprzężenia zakresu zaskarżenia i wniosku kasacyjnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 10 października 2013 r., III CZ 52/13). Wymogi formalne skargi kasacyjnej wywodzonej w postępowaniu nieprocesowym pozostają bowiem tożsame z wymogami z art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c.
Z tych względów Sąd Najwyższy odrzucił skargę kasacyjną (art. 519 § 1 k.p.c. w zw. z art. 3986 § 3 k.p.c.).
A.W.
[SOP]