Sygn. akt: WSP 2/14

POSTANOWIENIE

Dnia 13 maja 2014 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Andrzej Tomczyk (przewodniczący)
‎SSN Jan Bogdan Rychlicki (sprawozdawca)
‎SSN Jerzy Steckiewicz

Protokolant : Ewa Śliwa

w sprawie ze skargi T. K. na przewlekłość postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Wojskową Prokuraturę Okręgową w W., sygn. akt: Pg.Śl. (…), po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 13 maja 2014 r., na podstawie art. 12 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. 2004, Nr 179, poz. 1843)

p o s t a n o w i ł

skargę oddalić.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2012 r. T. K., na podstawie art. 304 § 1 k.p.k., złożył w Prokuraturze Generalnej zawiadomienie o popełnieniu przestępstw ściganych z urzędu przez działających wspólnie i w porozumieniu Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego (SKW), Dyrektora Biura Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego SKW oraz podległych im funkcjonariuszy, żołnierzy i pracowników SKW, tj. czynów określonych w art. art. 190 § 1 k.k., 231 § 1 k.k., 258 § 1 k.k., 271 § 1 k.k., 273 k.k. (k. 2-23).

W dniu 4 września 2012 r. w Wojskowej Prokuraturze Okręgowej w W. T. K. złożył stosowne zeznania. Jako pokrzywdzony w sprawie został pouczony o podstawowych prawach i obowiązkach (k. 57-61).

W dniu 7 września 2012 r. prokurator Prokuratury Okręgowej w W. delegowany do Wojskowej Prokuratury Okręgowej w W., na podstawie art. 303 k.p.k., 305 § 1 k.p.k., 309 ust. 1 k.p.k., wszczął śledztwo w sprawie:

„1)- przekroczenia uprawnień przez Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Dyrektora Biura Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz podległych im funkcjonariuszy i żołnierzy, poprzez tworzenie co najmniej od 25 stycznia 2012 r. fałszywych dowodów i stosowanie podstępnych zabiegów w celu wdrożenia postępowania karnego wobec oficerów Ekspozytury Służby Kontrwywiadu Wojskowego w W. , których posądzono o ujawnienie informacji niejawnych opozycyjnemu Posłowi na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej T. K. bądź jego społecznemu asystentowi, byłemu oficerowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego A. S. , oraz uzyskania pretekstu do ich inwigilowania i kontroli ich działań, zmierzających do ujawnienia szeregu nieprawidłowości w tej służbie, to jest czynu przestępczego określonego w art. 231 § 1 k.k. w zb. z art. 235 k.k.,

1)- przekroczenia uprawnień przez Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Dyrektora Biura Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz podległych im funkcjonariuszy i żołnierzy, poprzez tworzenie fałszywych dowodów i stosowanie podstępnych zabiegów w celu wdrożenia postępowania karnego bądź dyscyplinarnego wobec A. S., byłego Szefa Ekspozytury Służby Kontrwywiadu Wojskowego w W., którego posądzono o nieprawidłowości w związku z kierowaniem wyżej wymienioną jednostką organizacyjną Służby Kontrwywiadu Wojskowego, a także zniechęcenia go do udzielania dalszej pomocy opozycyjnemu Posłowi na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej T. K. , realizującemu działania w ramach parlamentarnej kontroli nad tego rodzaju służbami, oraz w celu wyjaśnienia nieprawidłowości zaistniałych w tej służbie specjalnej, a także uzyskania pretekstu do inwigilowania tegoż parlamentarzysty, to jest czynu przestępczego stypizowanego w art. 231 §1 k.k. w zb. z art. 235 k.k.,

2)- przekroczenia uprawnień przez Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Dyrektora Biura Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz podległych im funkcjonariuszy i żołnierzy Biura

Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Służby Kontrwywiadu Wojskowego, którzy to groźbami karalnymi zmuszali oficerów Ekspozytury Służby Kontrwywiadu Wojskowego we W. do złożenia wyjaśnień, oświadczeń w kwestii ich kontaktów z Posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej T. K. , bądź podania innych informacji dotyczących życia prywatnego i zawodowego tegoż parlamentarzysty, a także ich relacji z byłym oficerem Służby Kontrwywiadu Wojskowego A. S., społecznym asystentem wyżej wymienionego Posła na Sejm R.P., to jest czynu przestępczego określonego w art. 231 § 1 k.k. w zb. z art. 246 k.k.,

3)- przekroczenia uprawnień przez Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Dyrektora Biura Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz podległych im funkcjonariuszy i żołnierzy, którzy to zawiązali związek przestępczy i podjęli działania w przedmiocie inwigilacji opozycyjnego Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej T. K. i jego społecznego asystenta A. S., to jest czynu przestępczego stypizowanego w art. 231 § 1 k.k. w zb. z art. 258 § 1 k.k.,

4)- przekroczenia uprawnień przez Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz podległych mu funkcjonariuszy i żołnierzy, zaistniałego w okresie od 29 lutego do 26 kwietnia 2012 r., którzy to poświadczyli nieprawdę w pisemnej informacji, sporządzonej dla Ministra Obrony Narodowej, w celu opracowania odpowiedzi na interpelację nr […] Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej T.K., w przedmiocie działania tejże służby specjalnej wobec osoby pełniącej rolę asystenta społecznego wyżej wskazanego parlamentarzysty, to jest czynu przestępczego określonego w art. 231 1 k.k. w zb. z art. 271 § 1 k.k.,

5)) - przekroczenia uprawnień przez Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz podległych mu funkcjonariuszy i żołnierzy, zaistniałego w okresie od 07 marca do 16 maja 2012 r., którzy to poświadczyli nieprawdę w pisemnej informacji, sporządzonej dla Ministra Spraw Wewnętrznych w celu opracowania odpowiedzi na interpelację nr […] Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej TT. K., w przedmiocie działania tejże służby specjalnej, to jest czynu przestępczego określonego w art. 231 § 1 k.k. w zb. z art. 271 § 1 k.k.,

6)- przekroczenia uprawnień przez Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Dyrektora Biura Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz podległych im funkcjonariuszy i żołnierzy, którzy podając fałszywe dane wprowadzili w błąd Prokuratora Generalnego R.P. oraz Wojskowy Sąd Okręgowy w W., co do okoliczności mających znaczenie prawne, w celu wyłudzenia zgody na stosowanie kontroli operacyjnej wobec Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej T. K. i jego społecznego asystenta A. S., to jest czynu przestępczego stypizowanego w art. 231 §1 k.k. w zb. z art. 272 k.k.,

7)- przekroczenia uprawnień przez Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Dyrektora Biura Pełnomocnika Ochrony i Bezpieczeństwa Wewnętrznego Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz podległych im funkcjonariuszy i żołnierzy, którzy to posługiwali się u operatorów sieci komórkowej wyłudzoną na podstawie fałszywych danych zgodą Wojskowego Sądu Okręgowego w W. na stosowanie kontroli operacyjnej wobec Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej T.K. i jego społecznego asystenta A. S. , to jest czynu przestępczego określonego w art. 231 § 1 k.k. w zb. z art. 273 k.k.”.

W toku prowadzonego śledztwa T.K. złożył kolejne zawiadomienia o popełnieniu przez wyżej wymienione osoby przestępstw ściganych z urzędu, uczestniczył przy przesłuchiwaniu świadków, a ponadto składał liczne wnioski o przeprowadzenie określonych dowodów.

W dniu 25 lutego 2014 r. T. K. złożył skargę na przewlekłość postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Wojskową Prokuraturę Okręgową w W. w sprawie: Po.Śl. (…) i na podstawie stosownych przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. 2004, Nr 179, poz. 1843) wniósł o:

- stwierdzenie przewlekłości tegoż postępowania, ( pkt. I-VI skargi),

- przyznanie sumy pieniężnej w wysokości 20.000 zł,

- zlecenie Wojskowej Prokuraturze Okręgowej w W. wykonania odpowiednich czynności (k.1062-1075).

Do skargi dołączono tzw. notatkę urzędową oraz odpisy orzeczeń sądowych.

W dniu 2 kwietnia 2014 r. postanowieniem prokuratora Wojskowej Prokuratury Okręgowej w W. umorzono śledztwo w części dotyczącej czynów, jak i przekazano sprawę w pozostałym zakresie według właściwości (k. 1040-1044).

W odpowiedzi na skargę prokurator prowadząca postępowanie przygotowawcze, pismem z dnia 3 kwietnia 2014 r., na podstawie art. 9 ust. 1 powołanej ustawy, wniosła o odrzucenie skargi.

Sąd Najwyższy rozważył.

Na wstępie należało podnieść, że zgodnie z treścią art. 10 ust. 2a ustawy o skardze (…), w razie zgłoszenia udziału w sprawie prawa strony w zakresie rozpoznania skargi przysługują prokuratorowi przełożonemu nad prokuratorem prowadzącym lub nadzorującym postępowanie przygotowawcze. Odpowiedź na skargę została sporządzona przez osobę nieuprawnioną, a zatem nie podlegała ona ocenie Sądu Najwyższego.

Przechodząc do meritum należało stwierdzić, że skarga wniesiona przez pokrzywdzonego w toku postępowania przygotowawczego zakończonego nieprawomocnym orzeczeniem czyni zadość wymogom przewidzianym w art. 6 powołanej wyżej ustawy.

Skargę jako niezasadną, na podstawie art. 12 cyt. wyżej ustawy, należało oddalić z następujących powodów.

Dla stwierdzenia czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, in concreto postępowania przygotowawczego, prowadzonego w formie śledztwa przez prokuratora, zgodnie z treścią art. 2 ust. 2 ustawy o skardze (…) należało ocenić terminowość podjętych czynności procesowych prokuratora w celu zakończenia postępowania przygotowawczego. Z obszernego uzasadnienia skargi wynika, że jej autor na wstępie zakwestionował wiedzę i doświadczenie zawodowe prokuratora prowadzącego postępowanie przygotowawcze, albowiem „nie zajmowała się nigdy pracą służb specjalnych”. W dalszej części uzasadnienia skargi skarżący generalnie kontestuje sposób prowadzenia śledztwa (w części związanej z zawiadomieniem A.P. o popełnionych przestępstwach, niezrealizowanie ponad 70 wniosków dowodowych, bierność prokuratora na działania SKW w zakresie pobierania bilingów autora skargi, danych IMEI, kart SIM, okoliczności spotkań asystentów autora skargi z posłami na Sejm RP).

W ocenie Sądu Najwyższego przedstawione argumenty na poparcie skargi nie pozostają w żadnym związku z zakresem i celami postępowania, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy o skardze. W rzeczy samej należało je ocenić jako de facto zarzuty co do zasadności podjętych przez prokuratora czynności procesowych. Jest rzeczą oczywistą, że kontrola merytoryczna wydanego przez prokuratora orzeczenia kończącego postępowanie winna nastąpić w postępowaniu odwoławczym i strona tegoż postępowania (pokrzywdzony) może skorzystać z przysługujących jej uprawnień do wniesienia zażalenia na powyższą decyzję.

Wskazać należało w tym miejscu, że zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. 2011 r., Nr 270, poz. 1599 ze zm.) prokurator przy wykonywaniu czynności określonych w ustawach jest niezależny, z zastrzeżeniem przepisów ust. 2 oraz art. 8a i 8b. Postępowanie przygotowawcze już się zakończyło dlatego też „owe zlecenie” wykonania przez prokuratora czynności procesowych, o których mowa w uzasadnieniu skargi należało ocenić jako bezzasadne. Należy również podkreślić, że sąd rozpoznający skargę na przewlekłość postępowania przygotowawczego nie jest uprawniony do ingerowania w tok postępowania przygotowawczego. Natomiast in concreto Sąd Najwyższy zgodnie z treścią art. 4 ust. 5 ustawy o skardze był uprawniony do oceny terminowości czynności procesowych prokuratora przez pryzmat powołanego już uprzednio art. 2 ust. 2 tejże ustawy, mając na uwadze okoliczności wskazane w skardze. Stwierdzić należało, iż poza zwłoką, która wynikała ze zmiany osoby prokuratora prowadzącego postępowanie przygotowawcze i wynoszącą niespełna miesiąc, a która była uzasadniona (zapoznawanie się przez nią z materiałami sprawy, sporządzanie planu śledztwa, planowanie czynności procesowych), postępowanie przygotowawcze Po.Śl. […] nie wykazało cech przewlekłości. Wprawdzie toczyło się ono niemal przez dwa lata, jednakże prokurator zważywszy na charakter tej sprawy i jej złożoność dokonał licznych czynności procesowych o charakterze jawnym bądź niejawnym, występował też do określonych podmiotów o zgodę na zwolnienie osób z obowiązku zachowania tajemnicy państwowej lub służbowej, co również miało wpływ na czas trwania śledztwa.

W tym stanie rzeczy skargę T. K. należało ocenić jako niezasadną i na podstawie art. 12 powołanej ustawy ją oddalić.