Sygn. akt V KO 69/22

POSTANOWIENIE

Dnia 28 lipca 2022 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Waldemar Płóciennik

w sprawie P. M.

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu

w dniu 28 lipca 2022 r.,

wniosku sędziego Pawła Kołodziejskiego o wyłączenie od rozpoznania sprawy

V KK 377/21,

na podstawie art. 41 § 1 k.p.k. w zw. z art. 42 § 1 i 4 k.p.k. oraz art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,

postanowił

wyłączyć sędziego Sądu Najwyższego Pawła Kołodziejskiego od rozpoznania sprawy o sygnaturze V KK 377/21.

UZASADNIENIE

Obrońca skazanego P. M. wniósł na jego korzyść kasację od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 27 stycznia 2021 r., sygn. akt II AKa [...], która została zarejestrowana pod sygnaturą V KK 377/21 i zarządzeniem Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Karnej przydzielona do referatu SSN Marka Motuka.

Zarządzeniem z dnia 21 lutego 2022 r. sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie w dniu 5 maja 2022 r. w składzie: przewodniczący i sprawozdawca SSN Marek Motuk oraz sędziowie SN Igor Zgoliński i Antoni Bojańczyk.

W dniu 28 kwietnia 2022 r. do Sądu Najwyższego wpłynął wniosek skazanego o wyłączenie całego składu wyznaczonego do rozpoznania jego sprawy, z uwagi na fakt, że wszyscy trzej sędziowie, wyznaczeni do rozpoznania sprawy, zostali powołani na urząd sędziego Sądu Najwyższego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3), a zaskarżone kasacją orzeczenie również zapadło z udziałem sędziów powołanych w tej procedurze. Zdaniem skazanego, okoliczność ta może wywrzeć wpływ na sposób rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy kwestii dopuszczalności i prawidłowości składu, który wydał zaskarżony kasacją wyrok.

Orzeczeniem z dnia 8 czerwca 2022 r., sygn. akt V KO 43/22, Sąd Najwyższy postanowił wyłączyć sędziów Sądu Najwyższego Marka Motuka, Igora Zgolińskiego i Antoniego Bojańczyka od rozpoznania sprawy V KK 377/21, argumentując, iż „Biorąc pod uwagę fakt, że wszyscy trzej wyznaczeni do rozpoznania sprawy o sygn. akt V KK 377/21 sędziowie Sądu Najwyższego otrzymali nominacje na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w tej samej procedurze, co orzekający zaskarżonym wyrokiem dwaj sędziowie Sądu Apelacyjnego w [...]: SSA M. S. i SSA A. R., tj. na wniosek KRS ukształtowanej przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) – zachodzi niebezpieczeństwo, iż fakt ten może wywrzeć wpływ na zdolność bezstronnego orzekania w niniejszej sprawie podczas oceny wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Orzekanie w tym postępowaniu przez objętych wnioskiem sędziów naruszałoby bowiem sedno zakazu nemo iudex in causa sua, ponieważ okoliczności poddane badaniu z urzędu w tym postępowaniu, dotyczą także członków składu orzekającego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2022 r., V KO 43/22).

Zarządzeniem Nr 1/15/2022 Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Karnej z dnia 29 czerwca 2022 r. o przydzieleniu spraw, sprawa V KK 377/21 została skierowana do referatu sędziego Pawła Kołodziejskiego.

W dniu 7 lipca 2022 r. wyznaczony sędzia złożył, w trybie art. 42 § 1 k.p.k. w zw. z art. 41 § 1 k.p.k., wniosek o wyłączenie go od rozpoznania opisanej sprawy, albowiem na urząd sędziego Sądu Najwyższego został powołany przez Prezydenta RP postanowieniem z dnia 7 marca 2022 r., także na podstawie rekomendacji Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym na podstawie przepisów kwestionowanych przez skarżącego.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 41 § 1 k.p.k. sędzia ulega wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie. Kwestią wyłączenia sędziego w opisanej wyżej sytuacji, tj. w układzie, gdy o zarzucie nienależytej obsady sądu spowodowanej wadliwością postępowania nominacyjnego prowadzonego przed Krajową Radę Sądownictwa ukształtowaną stosownie do przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 3) orzekać miałby sędzia Sądu Najwyższego powołany na urząd w procedurze nominacyjnej ukształtowanej tą samą ustawą, Sąd Najwyższy zajmował się m.in. w sprawach II KO 12/22 – postanowienie z dnia 17 marca 2022 r. i IV KO 32/22 – postanowienie z dnia 28 kwietnia 2022 r. Nie dostrzegając potrzeby powtarzania trafnych wywodów zawartych w tych orzeczeniach wskazać należy, że w zaistniałym układzie, udział wyznaczonego sędziego w rozpoznaniu kasacji stanowiłby naruszenie zakazu nemo iudex in causa sua, a ponadto mógłby realnie prowadzić do naruszenia standardu z art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i uznania, że taki skład orzekający w ogóle nie stanowi niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego ustawą, co mogłoby skutkować m.in. odpowiedzialnością odszkodowawczą Państwa (zob. także: uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r., I KZP 2/22).

W powyższym stanie rzeczy, podzielając wątpliwości podnoszone przez wyznaczonego sędziego, należało wyłączyć SSN Pawła Kołodziejskiego od udziału w sprawie V KK 377/21.