POSTANOWIENIE
Dnia 12 marca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel
po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 12 marca 2025 r.
wniosku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 5 lutego 2025 r. (sygn. akt VIII Kp 24/25), o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu,
na podstawie art. 37 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
przekazać sprawę zażalenia M. W. na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Grudziądzu z dnia 29 listopada 2024 r. o umorzeniu śledztwa ([…]) do rozpoznania Sądowi Rejonowemu we Włocławku.
[J.J.]
UZASADNIENIE
Postanowieniem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 5 lutego 2025 r. (sygn. akt VIII Kp 24/25) zwrócono się do Sądu Najwyższego w trybie art. 37 k.p.k. o przekazanie innemu sądowi równorzędnemu do rozpoznania zażalenia na postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Grudziądzu z dnia 29 listopada 2024 r. o umorzeniu śledztwa ([…]) w sprawie ew. przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez sędziów orzekających m.in. w Sądzie Rejonowym w Toruniu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Przepis art. 37 k.p.k. jako wyjątkowy nie podlega interpretacji rozszerzającej. Nadmierne jego wykorzystywanie może podważać zaufanie do niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Dlatego wskazuje się, że odstąpienie od zasady rozpoznawania sprawy przez sąd właściwy miejscowo może nastąpić tylko w razie zaistnienia sytuacji jednoznacznie świadczącej, że pozostawienie sprawy w gestii tego sądu sprzeciwiałoby się dobru wymiaru sprawiedliwości. Dobro wymiaru sprawiedliwości przemawia za tym, aby w każdej sprawie zachowany został standard konstytucyjny rozpoznania jej przez sąd właściwy według procedury, w której się ona toczy (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).
Wydaje się racjonalną zasadą przyjmowanie w orzecznictwie Sądu Najwyższego w sprawach rozpoznawanych w trybie art. 37 k.p.k., że jeżeli postepowanie dotyczy sędziego, pracownik sądu lub inna osoba, która ma ciągły bliski zawodowy, a także osobisty kontakt z sędziami – ten sąd nie powinien orzekać w sprawie. Stanowi to przejaw dbałości o owo dobro wymiaru sprawiedliwości, jakim jest z jednej strony efektywność postępowania (zaistniałe wyłączenia poszczególnych sędziów od rozpoznania sprawy) oraz wizerunek sądu jako organu niezależnego, z którym orzekają niezawiśli sędziowie, co do których nie można czynić zarzutu, iż w swojej służbie kierują się pozamerytorycznymi kryteriami.
Realia niniejszej sprawy (zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez sędziów m.in. Sądu Rejonowego w Toruniu) przekonują, że konieczna jest zmiana forum, na jakim powinno odbyć się rozpoznanie zażalenia.
Z tych względów uznając, że dobro wymiaru sprawiedliwości przemawia za przekazaniem sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, Sąd Najwyższy przekazał ją do Sądu Rejonowego we Włocławku.
[J.J.]
[a.ł]