POSTANOWIENIE
Dnia 13 lutego 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras
w sprawie A.L.
skazanej z art. 278 § 1 k.k. i in.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej
na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
w dniu 13 lutego 2025 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść
od postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi
z dnia 5 października 2023 r. sygn. akt V Ko 2735/23 (V K 284/20)
w przedmiocie zamiany kary na podstawie art. 2 a §1 k.w. i art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz art. 63 § 1 k.k.
postanawia
uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi do ponownego rozpoznania.
[WB]
UZASADNIENIE
A.L. została oskarżona o to, że:
1.w dniu 27 grudnia 2019 r. w Ł., z terenu sklepu drogeryjnego R. numer […] dokonała zaboru celem przywłaszczenia 2 szczoteczek do zębów O. o wartości 519,98 zł, czym działała na szkodę R. [...] Polska Sp. z o.o., tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k.
2.w dniu 27 stycznia 2020 r. w Ł., z terenu sklepu drogeryjnego R. numer […] dokonała zaboru celem przywłaszczenia 4 flakonów perfum H. o wartości 779,96 zł, czym działała na szkodę R. [...] Polska Sp. z o.o., tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k.
3.w dniu 31 stycznia 2020 r. w Ł., z terenu sklepu drogeryjnego R. numer […] dokonała zaboru celem przywłaszczenia 2 flakonów perfum H. o wartości 519,98 zł, czym działała na szkodę R. [...] Polska Sp. z o.o., tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k.
Wyrokiem nakazowym z dnia 12 marca 2020 r., sygn. akt V K 284/20, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, uznał A.L. za winną popełnienia zarzucanych jej w punktach 1-3 czynów przyjmując, iż stanowią one ciąg przestępstw, o którym mowa w art. 91 § 1 k.k., to jest, że zostały popełnione w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, czym oskarżona wypełniła dyspozycję art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. w zw. z art. 37a k.k. w zw. z art. 34 § 1a pkt 1 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k., wymierzył oskarżonej karę roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności, polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w rozmiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, na poczet której, na podstawie art. 63 § 1 i 5 k.k., zaliczył oskarżonej okres jej rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w postaci zatrzymania w dniu 31 stycznia 2020 r. od godz. 17:25 do godz. 19:50. Ponadto Sąd ten w oparciu o przepis art. 46 § 1 k.k., w związku ze skazaniem za czyny opisane w punkcie 1 i 2 części wstępnej wyroku, orzekł wobec A.L. obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz R. [...] Polska Sp. z o.o. kwoty 1.299,94 zł. Zasądził także od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 370 zł tytułem kosztów sądowych (k. 60-60 verte).
Orzeczenie to nie zostało zaskarżone przez żadną ze stron postępowania.
Postanowieniem z dnia 5 października 2023 r., Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi, sygn. akt V Ko 2735/23 (V K 284/20) w oparciu o przepis art. 2a § 1 k.w., zamienił orzeczoną wobec skazanej A.L. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 12 marca 2020 r. w sprawie o sygn. akt V K 284/20, za ciąg przestępstw z art. 278 § 1 k.k., karę roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności, polegająca na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, na trzy kary ograniczenia wolności, tj.: a) za czyn popełniony w dniu 27 grudnia 2019 r. - na karę miesiąca ograniczenia wolności, polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin miesięcznie; b) za czyn popełniony w dniu 27 stycznia 2020 r. - na karę miesiąca ograniczenia wolności, polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin miesięcznie; c) za czyn popełniony w dniu 31 stycznia 2020 r. - na karę miesiąca ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin miesięcznie. Jednocześnie Sąd ten zaliczył skazanej, na poczet kary orzeczonej w punkcie 1a tego postanowienia, okres rzeczywistego pozbawienia wolności w postaci zatrzymania w dniu 31 stycznia 2020 r. od godz. 17:25 do godz. 19:50 (k. 136-136 verte). W uzasadnieniu tego postanowienia sąd ten przyjął, że czyny objęte wyrokiem w dacie wydania postanowienia stanowią wykroczenia z art. 119 § 1 k.w., co wymaga stosownie do art. 2a § 2 k.w. zamiany orzeczonej kary na kary ograniczeni9a wolności za wykroczenia.
Jak wynika z adnotacji urzędowej znajdującej się na odpisie ww. postanowienia, orzeczenie to uprawomocniło się 3 listopada 2023 r. (k. 136).
Kasację w tej sprawie na korzyść skazanej wniósł Prokurator Generalny. Zaskarżając wyżej wymienione postanowienie w całości, zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść postanowienia naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 2a § 2 k.w. w zw. z art. 119 § 1 k.w. w zw. z art. 9 § 2 k.w., polegające na zamianie - w wyniku kontrawencjonalizacji kary roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności (polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym), orzeczonej wobec A.L. za przypisany skazanej prawomocnym wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 12 marca 2020 r., sygn. akt V K 284/20 ciąg przestępstw z art. 278 § 1 k.k. - na trzy jednostkowe kary ograniczenia wolności (polegające na obowiązku wykonywania pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin miesięcznie), podczas gdy w sytuacji orzekania o ukaraniu za dwa lub więcej wykroczeń (a więc ustalenia istnienia zbiegu wykroczeń) Sąd winien wymierzyć łącznie jedną karę w granicach zagrożenia określonych w przepisie przewidującym najsurowszą karę, co w konsekwencji doprowadziło do poniesienia przez skazaną nieuzasadnionych represji za przypisane jej czyny.
Podnosząc ten zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Kasacja okazała się zasadna w stopniu oczywistym, co umożliwiało jej uwzględnienie na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k. Rację ma skarżący, że zaskarżone orzeczenie zostało wydane z rażącą i mającą istotny wpływ na jego treść obrazą prawa wskazaną w zarzucie kasacyjnym. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi dokonując kontrawencjonalizacji podlegającej wykonaniu kary roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności, orzeczonej wobec A.L. za ciąg przestępstw z art. 278 § 1 k.k., przy uznaniu, iż każdy z przypisanych oskarżonej czynów stanowi wykroczenie z art. 119 § 1 k.w., nie respektował obowiązujących zasad wymiaru kary za zbieg wykroczeń, przez co wymierzył skazanej kary jednostkowe za każde z tych wykroczeń (trzy odrębne kary jednostkowe po miesiącu ograniczenia wolności, polegające na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w rozmiarze 40 godzin miesięcznie). Takie rozstrzygnięcie pozostaje w sprzeczności z treścią artykułu 9 § 2 k.w., zgodnie z którym: „Jeżeli jednocześnie orzeka się o ukaraniu za dwa lub więcej wykroczeń, wymierza się łącznie karę w granicach zagrożenia określonych w przepisie przewidującym najsurowszą karę, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów".
W takiej sytuacji Sąd meriti winien był zatem orzec jedną karę w postaci miesiąca ograniczenia wolności (art. 20 § 1 k.w.), nie zaś trzy kary jednostkowe ograniczenia wolności. Orzekając więc trzykrotnie o karze ograniczenia wolności sąd dopuścił się naruszenia wskazanych przepisów prawa, które miało wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia, co musi skutkować uchyleniem zaskarżonego postanowienia. Konieczne stało się uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Procedując ponownie sąd powinien uwzględnić obowiązujące przepisy prawa.
Z tych względów należało orzec jak w sentencji postanowienia.
[WB]
[a.ł]