WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 lutego 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gierszon
SSN Paweł Wiliński (sprawozdawca)
w sprawie skazanego M.S.
skazanego za czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 27 lutego 2025 r.
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu
z dnia 29 kwietnia 2024 r., sygn. akt II K 1251/23,
na podstawie art. 537 § 1 i 2 k.p.k.
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Toruniu do ponownego rozpoznania.
Małgorzata Gierszon Dariusz Świecki Paweł Wiliński
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2024 r., sygn. akt II K 1251/23, Sąd Rejonowy w Toruniu na uznał M.S. za winnego czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Wyrok nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w dniu 7 maja 2024 r.
Kasację od tego orzeczenia wniósł Prokurator Generalny, który zaskarżył je w całości na korzyść skazanego i zarzucił:
„rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 § 2 k.p.k., polegające na uwzględnieniu załączonego do aktu oskarżenia wniosku prokuratora o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego M.S. za czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § ł k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i wymierzenie uzgodnionej z nim kary, mimo że okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu występku w warunkach powrotu do przestępstwa w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego budziły wątpliwości, co skutkowało rażącym i mającym istotny wpływ na treść wyroku naruszeniem przepisu prawa materialnego, a mianowicie art. 64 § 1 k.k.. polegającym na zastosowaniu tego przepisu pomimo braku ustawowych przesłanek w nim określonych, gdyż czyn przypisany oskarżonemu nie został popełniony w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne”.
Podnosząc powyższe, wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Toruniu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Charakter zaistniałego w sprawie uchybienia uprawniał do uwzględnienia kasacji w całości w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
M.S. został oskarżony o to, że w okresie od 14 grudnia 2018 r. do 31 stycznia 2019 r. w T., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług [...] w B. doprowadził Spółkę A. sp. z o.o. z/s w T. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, poprzez wprowadzenie w błąd przedstawicieli spółki co do zamiaru zapłaty za zamówione przez siebie części samochodowe oraz płyty eksploatacyjne do różnych marek pojazdów opisanych w treści faktur, a które to osobiście odebrał, po czym nie dokonał zapłaty, ani nie zwrócił ich pokrzywdzonej spółce, w wyniku czego spowodował straty w łącznej wysokości 5.137,17 zł, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w B. z dnia 21 września 2021 r., sygn. akt IV K […]/21, za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k., tj. o popełnienie czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. Uwzględniając złożony w trybie art. 335 § 2 k.p.k. wniosek prokuratora o wydanie na posiedzeniu wobec M.S. wyroku skazującego za ww. czyn i wymierzenie uzgodnionej z nim kary, Sąd Rejonowy skazał oskarżonego na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Sąd I instancji nie zweryfikował jednak należycie okoliczności związanych z wydaniem wyroku Sądu Rejonowego w B. z dnia 21 września 2021 r., sygn. akt IV K […]/21, które determinowały przypisanie odpowiedzialności w warunkach art. 64 § 1 k.k., do czego był niezależnie od pełnej akceptacji wniosku przez oskarżonego zobligowany orzekając w trybie art. 343 k.p.k. w zw. z art. 335 § 2 k.p.k.
Zasadnicze znaczenie w sprawie ma fakt, że wyrok Sądu Rejonowego w B. został wydany w dniu 21 września 2021 r. i uprawomocnił się w dniu 29 września 2021 r. Zatem nastąpiło to już po popełnieniu - w okresie od 14 grudnia 2018 r. do dnia 31 stycznia 2019 r. - przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k., przypisanego skazanemu wyrokiem wydanym w niniejszej sprawie. Nadto, karę łączną ukształtowano w nim na poziomie 10 miesięcy pozbawienia wolności, a skazany odbył ją w okresach: od dnia 30 kwietnia 2021 r. do dnia 21 września 2021 r. oraz od dnia 5 marca 2022 r. do dnia 14 kwietnia 2022 r., kiedy to został warunkowo przedterminowo zwolniony (k. 175, 177). Wymiar kary wyniósł więc w istocie 6 miesięcy, lecz jej odbycie miało miejsce już po, a nie przed popełnieniem przypisanego mu w tej sprawie czynu. Tym samym także warunek uprzedniego odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności nie był spełniony.
W konsekwencji nie doszło w chwili wydania zaskarżonego wyroku do realizacji przesłanek z art. 64 § 1 k.k., tj. popełnienia przez oskarżonego występku podobnego do przestępstwa, za które był już skazany, po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności. Skazanie w warunkach, które przewiduje art. 64 § 1 k.k. w sytuacji, gdy nie zachodziły ku temu wskazane w tym przepisie przesłanki, stanowi rażące naruszenie prawa karnego materialnego. Uchybienie to ma zarazem istotny wpływ na treść wyroku, ponieważ przyjęcie, że sprawca popełnia przestępstwo w warunkach recydywy specjalnej podstawowej, nawet jeśli nie prowadzi do obostrzenia kary (jak miało to miejsce w stanie prawnym z chwili popełnienia czynu), traktowane jest jako mająca wpływ na jej wymiar okoliczność obciążająca. Ma ona także istotne znaczenie w kontekście ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie.
W tym stanie rzeczy należało uchylić zaskarżony wyrok i sprawę skazanego przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Toruniu, który, uwzględniając powyższe rozważania, dokona rzetelnej weryfikacji wniosku prokuratora i wyda orzeczenie zgodne z prawem.
Małgorzata Gierszon Dariusz Świecki Paweł Wiliński
[WB]
[a.ł]