Sygn. akt V KK 499/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2018 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Świecki (przewodniczący)
‎SSN Dariusz Kala (sprawozdawca)
‎SSN Kazimierz Klugiewicz

Protokolant Patrycja Kotlarska

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Małgorzaty Kozłowskiej,
‎w sprawie T. K.
‎w przedmiocie wydania wyroku łącznego
‎po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
‎w dniu 29 listopada 2018 r.,
‎kasacji wniesionej przez Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego - na niekorzyść skazanego
‎od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w L.
‎z dnia 16 grudnia 2016 r., sygn. akt II K […],

1. uchyla zaskarżony wyrok łączny i na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego umarza, zaś kosztami sądowymi tego postępowania obciąża Skarb Państwa;

2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu skazanego - adw. T. S. (Kancelaria Adwokacka w W.) - kwotę 738,00 (siedemset trzydzieści osiem) zł, w tym 23% VAT, za obronę skazanego w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem łącznym z dnia 16 grudnia 2016 r., sygn. akt II K […], wydanym wobec skazanego T. K., Sąd Rejonowy L., po rozważeniu kwestii połączenia kar orzeczonych:

1.wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 27.01.2011 r., II K 866/10 – przestępstwo popełnione 9.06.2010 r., kara orzeczona rok i 2 miesiące pozbawienia wolności (po zarządzeniu jej wykonania),

2.wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 28.05.2014 r., II K 36/14 – dwa przestępstwa popełnione w dniu 21.06.2013 r., za każde orzeczono karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, kara łączna 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat,

3.wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 23.02.2015 r., II K 20/15 –przestępstwo popełnione 1.10.2008 r., orzeczona kara 2 lat pozbawienia wolności (po zarządzeniu jej wykonania),

4.wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 17.08.2016 r., II K 280/16 – przestępstwo popełnione w okresie od maja 2015 r. do 15.02.2016 r. – kara orzeczona rok pozbawienia wolności, przestępstwo popełnione w dniu 19.12.2015 r. – kara orzeczona 6 miesięcy pozbawienia wolności, kara łączna rok i 3 miesiące pozbawienia wolności,

I.na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. oraz art. 86 § 1 k.k. połączył „kary pozbawienia wolności wymierzone wyrokami w sprawach II K 20/15 i II K 280/16 i wymierzył karę łączną 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności”,

II.w pozostałym zakresie postępowanie umorzył,

III.zaliczył na poczet orzeczonej kary łącznej okres odbytych kar od 18.10.2016 r. do 16.12.2016 r.,

IV.zwolnił skazanego od kosztów procesu i obciążył nimi Skarb Państwa.

Powyższy wyrok łączny nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się 24.12.2016 r.

Kasację od tego wyroku wywiódł Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny, który zaskarżył go w całości na niekorzyść skazanego, zarzucając wydanie tego orzeczenia wbrew negatywnej przesłance procesowej z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. tj. z rażącym naruszeniem prawa procesowego, które to naruszenie wynikało z faktu wcześniej wydanego wobec T. K., opartego na tych samach wyrokach skazujących, prawomocnego wyroku łącznego z dnia 27.10.2016 r. (II K 345/16), co skutkowało zaktualizowaniem się podstawy kasacyjnej z art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. (bezwzględna przyczyna odwoławcza).

W konkluzji kasacji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku łącznego Sądu Rejonowego w L. z dnia 16 grudnia 2016 r., sygn. akt II K […], w całości i umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Wniesiona kasacja, z przyczyn szczegółowo wskazanych poniżej, musiała prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku łącznego i umorzenia postępowania w przedmiocie jego wydania.

Zgodzić się trzeba z autorem kasacji, że kwestionowany wyrok łączny II K […] zapadł w sytuacji, w której w obrocie prawnym funkcjonował wcześniej wydany (27.10.2016 r.), oparty na tych samych wyrokach skazujących i prawomocny od dnia 4.11.2016 r., wyrok łączny II K 345/16 dotyczący tego samego skazanego tj. T. K. (res iudicata). Do wydania nowego wyroku łącznego doszło z rażącą obrazą odpowiednio stosowanego w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. Wobec powyższego zaktualizował się stan z art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.

W powyższym kontekście należy jeszcze zauważyć, że w niniejszej sprawie nie miał zastosowania art. 575 § 1 k.p.k., który stanowi, że jeżeli po wydaniu wyroku łącznego zachodzi potrzeba wydania nowego wyroku łącznego, z chwilą jego uprawomocnienia się poprzedni wyrok łączny traci mocy. Nie zachodziła potrzeba wydania nowego wyroku łącznego, skoro istniał prawomocny wyrok łączny wydany w sprawie II K 345/16. Wobec tego nie mógł się zaktualizować skutek z art. 575 § 1 k.p.k. Jak trafnie wskazano w judykaturze wydanie nowego wyroku łącznego wbrew przesłance powagi rzeczy osądzonej nie powoduje utraty mocy przez poprzedni wyrok łączny, albowiem skutek, o którym mowa w art. 575 § 1 in fine k.p.k., może nastąpić tylko wówczas, gdy spełnione są przesłanki określone w tym przepisie, a zatem gdy zachodzi realna potrzeba wydania nowego wyroku łącznego. W wypadku uchylenia wyroku wydanego z naruszeniem art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. wykonaniu podlega poprzedni wyrok łączny, gdyż nie utracił on mocy na podstawie art. 575 § 1 k.p.k. (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30.11.2011 r., II KK 149/11, OSNKW 2011, z. 12, poz. 113).

Skoro więc zaistniała podstawa kasacyjna wskazana w art. 523 § 1 k.p.k. (art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.), konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku łącznego i umorzenie postępowania w przedmiocie jego wydania, wobec niedopuszczalności procedowania w tym zakresie (art. 537 § 2 k.p.k.; art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.). Kosztami sądowymi obciążono Skarb Państwa (art. 632 pkt 2 k.p.k., art. 638 k.p.k.).

Dodać jeszcze trzeba, że kasacja doprowadziła do wyeliminowania z obrotu prawnego wadliwie wydanego wyroku łącznego II K […]. W konsekwencji pozostał w tym obrocie wyrok łączny z dnia 27.10.2016 r., wydany w sprawie II K 345/16. Tak więc w istocie kasacja Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego została wniesiona na korzyść skazanego.

O kosztach za obronę z urzędu przed Sądem Najwyższym, mając na uwadze zgłoszony przez adw. M. S. wniosek o ich przyznanie, orzeczono zgodnie z § 3, § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714 ze zm.).