POSTANOWIENIE
Dnia 27 lutego 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Igor Zgoliński (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Paweł Kołodziejski
SSN Stanisław Stankiewicz
Protokolant Monika Zawadzka
przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Jerzego Engelkinga
w sprawie Ł. K. skazanego z art. 160 § 2 k.k. i in., oraz uniewinnionych A. J. i D. Z. ,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 27 lutego 2025 r.,
kasacji wniesionych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w stosunku do wszystkich oskarżonych i prokuratora w stosunku do uniewinnionych A. J. i D. Z. na niekorzyść
od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi
z dnia 7 grudnia 2022 r., sygn. akt V Ka 1047/22,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w Zgierzu
z dnia 10 grudnia 2021 r., sygn. akt II K 979/18,
1. pozostawia bez rozpoznania kasację pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w zakresie dotyczącym skazanego Ł. K. i w tej części kosztami postępowania kasacyjnego obciąża oskarżyciela posiłkowego;
2. w pozostałym zakresie kasacje pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego oraz prokuratora oddala, uznając je za oczywiście bezzasadne, a kosztami sądowymi w tej części postępowania kasacyjnego obciąża oskarżyciela posiłkowego i Skarb Państwa w częściach równych.
UZASADNIENIE
Uzasadnienie sporządzone do części pkt. 1 postanowienia Sądu Najwyższego z 27.02.2025r., w którym pozostawiono bez rozpoznania kasację pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego adw. A. K. dotyczącą pkt. 3b wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 7 grudnia 2022r., sygn. akt V Ka 1047/22, w zakresie uchylenia nawiązki orzeczonej od skazanego Ł. K. na rzecz B. K.
Wyrokiem z 10 grudnia 2021 roku Sąd Rejonowy w Zgierzu w sprawie sygn.
II K 979/18 Ł. K. uznano za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, polegającego na tym, że w dniu 17 stycznia 2017 roku w W. woj. [...], będąc zobowiązanym na podstawie umowy - zlecenia do wykonywania prac porządkowych na terenie basenu Ośrodku [...] sp. z o.o. w W., nie mając do tego uprawnień podjął się funkcji ratownika wodnego, przez co był zobowiązany do czuwania nad bezpieczeństwem osób korzystających z pływalni, po czym opuścił teren pływalni i nie podjął w porę czynności ratujących życie wobec imiennie wskazanych małoletnich, w tym małoletnich R. K. i D. K. , a w konsekwencji naraził ich na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia bądź ciężkiego uszczerbku i nieumyślnie spowodował śmierć przez utonięcie R. K. oraz ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu u D. K. w wyniku topienia się i wynikającej stąd niewydolności krążeniowe - oddechowej, to jest za winnego czynu wypełniającego znamiona art. 160 § 2 k.k. w zw. z art. 160 § 1 k.k. i art. 155 k.k. i art. 156 § 2 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Za ten czyn, podstawie art. 156 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 37b k.k., wymierzona mu została kara 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz 2 lat ograniczenia wolności, polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym.
Apelacje od tego wyroku złożyli prokurator, obrońcy oskarżonych oraz pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.
W wyniku rozpoznania środków odwoławczych wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 7 grudnia 2022r., sygn. akt V Ka 1047/22, zaskarżony wyrok został zmieniony w odniesieniu do Ł. K. w ten sposób, że w punkcie 2. oskarżonemu Ł.K. po słowach „ciężkiego uszczerbku” dodano słowa „na zdrowiu”; uchylono orzeczone w pkt. 7 od oskarżonego Ł. K. na rzecz B. K. i G. K. nawiązki; uchylono orzeczone wobec oskarżonego Ł. K. w punkcie 2. kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności; za podstawę prawną wymiaru kary przyjęto art. 160 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności; której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. warunkowo zawieszono na okres 2 lat próby; na podstawie art. 71 § 1 k.k. orzeczono wobec Ł. K. karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 zł; obniżono zasadzoną w punkcie 9 od oskarżonego Ł. K. na rzecz B. K. kwotę do 1152 zł. Wyrok zawierał również stosowne rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu.
Od powyższego wyroku pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego B. K. złożył kasację, między innymi w zakresie pkt. 3b zaskarżonego orzeczenia, to jest odnośnie do uchylenia nawiązki orzeczonej od Ł. K. na rzecz B. K. . Pełnomocnik zarzucił rażące naruszenie prawa materialnego - art. 46 § 2 k.k. poprzez uchylenie nawiązki pomimo, iż ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikało, iż sytuacja życiowa oskarżyciela posiłkowego po śmierci syna uległa znacznemu pogorszeniu. W konsekwencji pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi odwoławczemu do ponownego rozpoznania.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator zawnioskował w tej części o jej uwzględnienie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasację pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego należało w tej części pozostawić bez rozpoznania, jako niedopuszczalną z mocy ustawy. Kasacja złożona została kierunkowo na niekorzyść m. in. skazanego Ł. K. . Z treści art. 523 § 1 k.p.k. wynika, iż nadzwyczajny środek zaskarżenia można wnieść jedynie w razie uniewinnienia oskarżonego albo umorzenia postępowania. Nie jest więc możliwe wniesienie kasacji na niekorzyść, jeśli osoba, której dotyczy kasacja, została prawomocnie skazana. Ł. K. w niniejszej sprawie został natomiast uznany winnym popełnienia zarzucanego mu czynu, przy czym zaskarżonym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 7 grudnia 2022r., sygn. akt V Ka 1047/22, dokonano modyfikacji w zakresie wymiaru kary, gdyż orzeczono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania w miejsce uprzednio wymierzonej przez Sad I instancji tzw. kary mieszanej oraz nawiązki, którą uchylono w całości.
Wyjątek od zasady określonej w art. 523 § 1 k.p.k. przewidziany jest w treści art. 523 § 4 k.p.k., który wskazuje, że wskazane wyżej ograniczenie nie dotyczy tylko kasacji wniesionej z powodu uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. (bezwzględnych przyczyn odwoławczych) oraz w wypadku określonym w art. 521 k.p.k. (gdy kasację wnoszą podmioty tam wymienione: Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka). Taka sytuacja z kolei w sprawie nie występowała.
W tym stanie rzeczy złożony w tym zakresie nadzwyczajny środek odwoławczy należało pozostawić bez rozpoznania. W konsekwencji Sąd Najwyższy postanowił również w tej części obciążyć kosztami postępowania kasacyjnego oskarżyciela posiłkowego, co znajduje swe umocowanie w treści art. 637a k.p.k. oraz art. 637 § 1 k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. Należy jeszcze nadmienić, że w pozostałym zakresie kasacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, a nadto kasacja prokuratora, zostały uznane na rozprawie za oczywiście bezzasadne, co stosownie do art. 535 § 3 k.p.k. nie wymaga pisemnego uzasadnienia.
[J.J.]
[a.ł]
Paweł Kołodziejski Igor Zgoliński Stanisław Stankiewicz