WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 marca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Bednarek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Antoni Bojańczyk
SSN Adam Roch
w sprawie N. W.
oskarżonego z art. 178 a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 19 marca 2025 r.,
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego – na korzyść oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Mogilnie
z 12 czerwca 2023 r., sygn. akt II K 95/23
uchyla zaskarżony wyrok w części dot. rozstrzygnięcia o środku karnym z pkt. 2 i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu w Mogilnie do ponownego rozpoznania.
[J.J.]
Antoni Bojańczyk Małgorzata Bednarek Adam Roch
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Mogilnie wyrokiem nakazowym z 12 kwietnia 2023 r. sygn. akt II K 95/23 uznał oskarżonego N. W. winnym popełnienia występku z art. 178 a § 1 k.k. i za to na podstawie art. 178 a § 1 k.k. skazał go na karę grzywny
w wysokości 100 stawek dziennych i określił wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 30 złotych. Na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat oraz na podstawie art. 43 a § 2 k.k. orzekł od oskarżonego świadczenie pieniężne w wysokości 5.000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej.
Sprzeciw od wyroku nakazowego wniósł obrońca oskarżonego.
Wyrokiem z 12 czerwca 2023 r., w sprawie o sygn. akt II K 95/23, Sąd Rejonowy w Mogilnie, na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k., warunkowo umorzył postępowanie karne wobec N. W. o czyn z art. 178 a § 1 k.k. na okres 2 lat próby. Na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 39 pkt 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, a na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 5 k.k. nałożył na oskarżonego w okresie próby obowiązek powstrzymania się od nadużywania alkoholu. Na podstawie art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 39 pkt 7 k.k. orzekł również wobec oskarżonego środek kamy w postaci świadczenia pieniężnego w wysokości 5.000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Prokurator Rejonowy w Mogilnie wniósł o sporządzenie na piśmie oraz nadesłanie odpisu uzasadnienia powyższego wyroku, po czym pismem z 13 lipca 2023 r. poinformował sąd o odstąpieniu od wywiedzenia apelacji.
Powyższy wyrok Sądu Rejonowego w Mogilnie zatem uprawomocnił się
z dniem 14 lipca 2023 r.
Kasację od ww. wyroku w części dotyczącej orzeczenia o środku karnym
w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, na korzyść oskarżonego - złożył Prokurator Generalny - zarzucając wyrokowi:
rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisu prawa materialnego, a mianowicie art. 67 § 3 in fine k.k., poprzez orzeczenie wobec oskarżonego N. W. - w odniesieniu, do którego na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. sąd warunkowo umorzył, na okres próby wynoszący dwa lata, postępowanie karne w sprawie o czyn z art. 178 a § 1 k.k. - na okres trzech lat środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, podczas gdy zgodnie z powołanym przepisem, w sytuacji warunkowego umorzenia postępowania, orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów możliwe jest wyłącznie w granicach od roku do 2 lat. Skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Mogilnie do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest oczywiście zasadna – co umożliwiało rozpoznanie jej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Na podstawie art. 67 § 3 k.k., umarzając warunkowo postępowanie karne sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę; sąd może nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6 b, 7 a lub 7 b k.k., a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 k.k. lub zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3 k.k., od roku do lat 2.
Rację ma zatem Prokurator Generalny argumentując, że Sąd Rejonowy
w Mogilnie warunkowo umarzając postępowanie karne, mógł na podstawie art. 67
§ 3 k.k. w zw. z art. 39 pkt 3 k.k. orzec wobec oskarżonego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres do 2 lat.
Sąd Rejonowy w Mogilnie, orzekając ten zakaz w wymiarze 3 lat rażąco więc naruszył przepis art. 67 § 3 k.k. Przepis ten bowiem jest niewątpliwie przepisem
o charakterze lex specialis w stosunku do art. 42 § 2 k.k.
Z tego względu konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia z pkt. 2 i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Mogilnie do ponownego rozpoznania. Ponownie rozpoznający sprawę sąd I instancji będzie zobowiązany do wzięcia pod uwagę ww. wskazań w sposób, który pozwoli na uniknięcie naruszenia prawa materialnego.
Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.
[J.J.]
[a.ł]
Antoni Bojańczyk Małgorzata Bednarek Adam Roch