POSTANOWIENIE
Dnia 10 maja 2023 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.,
w sprawie K.B.,
skazanego z art. 263 § 2 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej, w dniu 10 maja 2023 r.,
kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi
z dnia 10 czerwca 2022 r., sygn. akt V Ka 1731/21,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi
z dnia 19 maja 2021 r., sygn. akt III K 266/17,
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. kosztamia sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć skazanego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 19 maja 2021 r., sygn. akt III K 266/17, K.B. został uznany za winnego tego, że w nieustalonym bliżej okresie, do dnia 13.05.2015 r. w Ł. w krótkich odstępach czasu, w realizacji z góry powziętego zamiaru, wykonując działalność gospodarczą w zakresie obrotu bronią palną i amunicją wbrew warunkom posiadanej koncesji nr […] posiadał w dniu 13.05.2015 r. w miejscu zamieszkania i prowadzonej działalności przy ulicy [...] w Ł., bez wymaganego zezwolenia broń palną oraz amunicję (…), o nieustalonym pochodzeniu, z przeznaczeniem do sprzedaży,
tj. przestępstwa z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (t.j. Dz. U. z 2018, poz. 2037 ze zm.) i art. 263 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., za które – na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (t.j. Dz. U. z 2018, poz. 2037 ze zm.) w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. – wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności, której wykonanie – na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. – warunkowo zawieszono na okres 5 lat próby. Ponadto, na podstawie art. 71 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzeczono wobec oskarżonego karę 180 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 70 złotych, a na podstawie art. 41 § 2 k.k. środek karny w postaci zakazu prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu bronią i amunicją na okres 3 lat.
Od tego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego oraz prokurator (na niekorzyść oskarżonego, w zakresie orzeczenia o karze).
Obrońca oskarżonego – podnosząc zarzuty obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wydanego orzeczenia (art. 7 k.p.k., art. 167 k.p.k. oraz art. 170 § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.k.) – wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie K.B. od zarzucanego mu czynu, a w przypadku uznania, że istnieje konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości – uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.
Prokurator – podnosząc zarzut niewspółmierności kary – wniósł o wymierzenie K.B. kary 4 lat pozbawienia wolności oraz kary grzywny w wymiarze 180 stawek po 70 zł każda oraz orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzana i obrotu bronią i amunicją na okres 3 lat.
Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 10 czerwca 2022 r., sygn. akt V Ka 1731/21, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.
Wyrok Sądu drugiej instancji został zaskarżony przez obrońcę skazanego, który we wniesionej kasacji podniósł zarzut rażącej obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to art. 29 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. stanowiącej bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., a polegającą na tym, że postępowanie odwoławcze przed Sądem Okręgowym w Łodzi w niniejszej sprawie prowadzone było przez nienależycie obsadzony skład sędziowski i nieobecny w toku wszystkich doniosłych etapów rozpoznania sprawy, a zatem nie spełniający wymogów sądu właściwego dla demokratycznego państwa prawa, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, a co przejawia się w:
– ustaleniu składu sędziowskiego orzekającego w sprawie w dniu 6 czerwca 2022 roku, a więc zaledwie jeden dzień przed rozprawą główną w postępowaniu odwoławczym, co – biorąc pod uwagę obszerność materiału dowodowego, wielowątkowy i wieloosobowy charakter sprawy oraz jej zawiłość faktyczną i prawną – uniemożliwiło rzeczywiste zapoznanie się z całością akt postępowania przez wszystkich członków składu sędziowskiego Sądu ad quem;
– zapoznaniu się przez referenta sprawy, a mianowicie sędzię Sądu Rejonowego delegowaną do Sądu Okręgowego w Łodzi M.K. jedynie z częścią akt sprawy, co w sposób oczywisty spowodowało nie tylko wątpliwości co do jej bezstronności, ale nade wszystko nadało iluzoryczny charakter kontroli odwoławczej w rozumieniu prawidłowego obsadzenia składu właściwego do rozpoznania sprawy;
a co w konsekwencji spowodowało nierozpoznanie merytoryczne sprawy przez Sąd ad quem, czego przejawem jest m.in. sporządzenie pisemnych motywów rozstrzygnięcia w sposób urągający dyrektywom wynikającym z przepisu art. 424 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k., w którym odniesienie się do zarzutów apelacyjnych podniesionych przez obrońcę skazanego K.B. ma charakter lapidarny, powierzchowny i nie zawierający żadnego rzeczowego uzasadnienia, a co w dalszej konsekwencji spowodowało petryfikowanie wadliwego wyroku Sądu pierwszej instancji.
Na podstawie tak sformułowanych zarzutów skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w zakresie skazanego K.B. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji.
Prokurator w odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja jest bezzasadna w stopniu oczywistym, co uprawniało do jej oddalenia na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
Na wstępie należy zauważyć, że wobec prawomocnego orzeczenia wobec skazanego kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, istotnemu zawężeniu uległy podstawy kasacyjne dla strony postępowania, ograniczając się do tzw. bezwzględnych przyczyn odwoławczych (zob. art. 523 § 2 k.p.k. w zw. z art. 523 § 4 pkt 1 k.p.k.). W tym kontekście nie może dziwić próba wywiedzenia przez autora kasacji, że w sprawie doszło do wystąpienia jednego z uchybień określonych w art. 439 § 1 k.p.k., a następnie wtórne akcentowanie obrazy przepisów art. 424 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k., co wobec ograniczenia podstaw kasacji pozostaje poza zakresem niniejszych rozważań. Jeśli chodzi o meritum kasacji, to należy podkreślić, że wskazywana przez obrońcę skazanego bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. nie wystąpiła w niniejszej sprawie, a argumentacja wyrażona w kasacji nie przystaje do podniesionego w niej zarzutu. Skarżący wskazał na fakt ustalenia składu orzekającego na dzień przed rozprawą apelacyjną oraz na to, że sędzia delegowana do Sądu odwoławczego zapoznała się jedynie z częścią akt sprawy. W przekonaniu obrońcy skazanego „kwestie związane z ustaleniem składu sędziowskiego i daleko idące wątpliwości co do faktu zapoznania się z aktami postępowania przez orzeczników powodują, że w sprawie zaistniały uchybienia o charakterze rażącym, mające postać bezwzględnej przyczyny odwoławczej” (s. 5 kasacji). Tymczasem okoliczności te nie wpisują się podstawę określoną w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. Jak bowiem wskazuje się w literaturze przedmiotu: „nienależyta obsada sądu występuje zarówno wówczas, gdy sąd orzekał w składzie nieznanym ustawie, jak i wtedy, gdy sąd orzekał w składzie wprawdzie znanym ustawie, ale nieprzewidzianym przez obowiązujące przepisy dla danego rodzaju spraw” (D. Świecki, Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, teza 24 do art. 439 k.p.k.). Nie można też mówić, że na etapie postępowania przed Sądem Okręgowym w Łodzi którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie, skoro na etapie postępowania odwoławczego odbył się tylko jeden termin rozprawy apelacyjnej – w dniu 7 czerwca 2022 r., podczas którego rozprawa prowadzona była od początku wobec zmiany składu orzekającego i zmiany terminu rozprawy apelacyjnej wyznaczonej pierwotnie na 25 kwietnia 2022 r., co było wynikiem uwzględnienia inicjatywy prokuratora z dnia 12 kwietnia 2022 r. (k. 2767). W tym samym dniu wydano zarządzenie o zmianie terminu rozprawy na 7 czerwca 2022 r. i wskazano skład orzekający (ibidem). Skład ten został następnie potwierdzony w zarządzeniu z dnia 6 czerwca 2022 r. (k. 2803). Powyższy skład sądu nie uległ zmianie także w terminie publikacji wyroku, tj. w dniu 10 czerwca 2022 r. W świetle tych okoliczności nie budzi wątpliwości, że w sprawie nie doszło do uchybienia określonego w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., co prowadzi do uznania kasacji obrońcy skazanego za oczywiście bezzasadną.
Podnoszone przez obrońcę skazanego zarzuty w istocie rzeczy dotyczą tzw. względnych przyczyn odwoławczych, które jednak w niniejszym postępowaniu kasacyjnym, co wskazano już wyżej, nie podlegają merytorycznemu rozpoznaniu.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu, na podstawie art. 637a k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążając skazanego.