Sygn. akt V CZ 94/19

POSTANOWIENIE

Dnia 18 grudnia 2019 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
‎SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)
‎SSN Agnieszka Piotrowska

w sprawie z powództwa (…) Banku (…) S.A. w W.
‎przeciwko D. D.
‎o zapłatę,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w Izbie Cywilnej w dniu 18 grudnia 2019 r.,
‎zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w (…)
‎z dnia 23 września 2019 r., sygn. akt I ACa (…),

oddala zażalenie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2019 r. Sąd Apelacyjny w (…) odrzucił skargę kasacyjną pozwanego D. D. od wyroku tego Sądu z dnia 27 sierpnia 2018 r., z uwagi na nieuzupełnienie w terminie braków formalnych obejmujących wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia i złożenie jednego egzemplarza tego środka.

Zażalenie pozwanego zostało oddalone postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2019 r., V CZ 27/19.

W dniu 17 lipca 2019 r. pozwany złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 27 sierpnia 2018 r. oraz wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi kasacyjnej, a także wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny w (...) oddalił wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej i odrzucił skargę kasacyjną.

W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny wskazał, że wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej nie zasługiwał na uwzględnienie, gdyż jak wynika z motywów postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2019 r., wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej było jednoznaczne i nie powinno budzić wątpliwości. Konsekwencją oddalenia wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej jest odrzucenie jako spóźnionej skargi kasacyjnej.

W zażaleniu pozwany zaskarżył postanowienie w przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej domagając się jego uchylenia oraz dokonania kontroli prawidłowości oddalenia wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej. Zarzucił: błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że pełnomocnik pozwanego został prawidłowo wezwany do uzupełnienia braków formalnych w sposób czytelny, tzn. „w druku wezwania wymagane uzupełnienia niedomogi skargi zostały oznaczone pogrubioną czcionką i podkreśleniem także pogrubioną linią”, a w rzeczywistości wezwanie nie było jednoznaczne, jasne, czytelne, precyzyjne i różniło się od tych zwyczajowo przyjętych; naruszenie art. 398⁶ k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W związku z wnioskiem powoda o kontrolę w trybie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 398²¹ k.p.c., art. 397 § 2 k.p.c. i art. 394¹§ 3 k.p.c. postanowienia Sądu Apelacyjnego w (…) w przedmiocie oddalenie wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej, które miało wpływ na zaskarżone postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, należało dokonać jego merytorycznej kontroli.

W pierwszej jednak kolejności trzeba zwrócić uwagę, że pozwany złożył dwa wnioski o przywrócenie terminu, pierwszy dotyczył przywrócenia terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej, natomiast przedmiotem drugiego było żądanie przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Ta kwestia została pominięta przez Sąd Apelacyjny, a nawet przeinaczona, gdyż pozwany nie składał wniosku „o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej”; Sąd Apelacyjny oddalił wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej, w sytuacji gdy pozwany wnosił o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, a ponadto Sąd Apelacyjny nie odniósł się formalnie do wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej. Jednak powyższe uchybienie ostatecznie nie miało wpływu na prawidłowość odrzucenia skargi kasacyjnej.

Odnosząc się do pierwszego z wniosków o przywrócenie terminu należy stwierdzić, że możliwość przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej, który został przekroczony, dotyczy czynności procesowej, a nie jej elementów składowych tworzących ją lub jej formę. Jeżeli zatem sąd odrzucił środek odwoławczy z powodu niespełnienia któregoś z jego wymagań formalnych i nieuzupełnienia braku, wniosek o przywrócenie terminu może dotyczyć wniesienia tego środka, a nie tylko uzupełnienia tego braku (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia 2008 r., III CZP 119/07, OSNC - ZD 2008, nr D, poz. 98 i powołane w jej uzasadnieniu orzecznictwo oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2018 r., IV CZ 38/18, OSNC - ZD 2019, nr D, poz. 55).

Skarżący złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej, który jako niedopuszczalny należało odrzucić. Prawidłowo bowiem pozwany powinien był wnosić o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Wprawdzie pozwany złożył także wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, ale wobec wskazanej bezskuteczności wniosku o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej, wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej został wniesiony z naruszeniem tygodniowego terminu, liczonego od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu (art. 169 § 1 k.p.c.). Przyczyny, które pozwany przyjął za podstawę wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, tj. nieprawidłowość w wezwaniu o braki formalne skargi kasacyjnej, były mu znane w momencie zapoznania się z pisemnymi motywami postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 21 stycznia 2019 r. (k. 351), a najpóźniej w momencie składania zażalenia na to postanowienie, czyli 30 stycznia 2019 r. (k. 353, 356), do którego pełnomocnik pozwanego dołączył wezwanie do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej (k. 355; z wezwania jednoznacznie wynika, że braki zostały wskazane w punktach b, d, h, których treść nie została przekreślona, a dodatkowo została ujęta pogrubioną czcionką wyraźnie różniącą się od czcionki tych braków, które zostały przekreślone). Od tego czasu do momentu złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej upłynęło więc kilka miesięcy.

Wprawdzie Sąd Apelacyjny oddalił wniosek pozwanego (błędnie identyfikując go jako wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej), zamiast jego odrzucenia (rzecz jasna, chodzi tutaj o wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej), ale uchybienie to nie miało wpływu na prawidłowość odrzucenia skargi kasacyjnej, jako orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, ponieważ skutkiem zarówno odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej, jak i jego oddalenia, jest odrzucenie skargi kasacyjnej.

Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 394¹ § 3 k.p.c. w zw. z art. 398¹⁴ k.p.c.

jw