Sygn. akt IV KZ 51/21

POSTANOWIENIE

Dnia 5 stycznia 2022 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jarosław Matras

w sprawie T. A.

skazanego za czyn z art. 178a § 4 k.k. i in.

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu

w dniu 5 stycznia 2022 r.

zażalenia skazanego

na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału IX

Sądu Okręgowego w K.

z dnia 9 listopada 2021 r. sygn. akt IX Ka […]

o odmowie przyjęcia kasacji

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k. w zw. z art. 530 § 3 k.p.k.

p o s t a n o w i ł

zaskarżone zarządzenie utrzymać w mocy.

UZASADNIENIE

W dniu 20 maja 2021 roku skazany T. A. wniósł pismo, które zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału IX Sądu Okręgowego w K. z dnia 9 czerwca 2021 r. uznano za kasację – sporządzoną osobiście przez skazanego - od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 29 kwietnia 2021 r., w sprawie IX Ka […] (k. 390, 396). Zarządzeniem z dnia 13 lipca 2021r. uwzględniając wniosek skazanego, ustanowiono mu obrońcę z urzędu w osobie - adw. M. C.-S. (k. 428) dla oceny podstaw do wniesienia kasacji na rzecz skazanego. W dniu 17 sierpnia 2021 r. wpłynęła sporządzona przez obrońcę skazanego opinia prawna o braku podstaw do wniesienia kasacji (k. 469 - 470). W dniu 19 sierpnia 2021 r. przesłano skazanemu odpis ww. opinii oraz pouczono o możliwości ustanowienia – w terminie 30 dni – obrońcy z wyboru celem sporządzenia i podpisania kasacji od ww. wyroku; podkreślono również w piśmie, że ponowne wyznaczenie obrońcy z urzędu jest niedopuszczalne. Skazany odebrał to pismo w dniu 14 września 2021 r. (k .478) i pomimo upływu zakreślonego terminu, kasacji sporządzonej i podpisanej przez obrońcę z wyboru, nie złożył.

Zarządzeniem z dnia 9 listopada 2021 r. odmówiono przyjęcia kasacji skazanego T. A. w sprawie prawomocnie zakończonej wyrokiem Sądu Okręgowego w K. wydanym w dniu 29 kwietnia 2021 r. w sprawie sygn. akt IX Ka […]. Podstawą odmowy przyjęcia kasacji było wniesienie jej przez osobę nieuprawnioną, tj. skazanego osobiście, w sytuacji, gdy zgodnie z art. 526 § 2 k.p.k. istnieje wymóg tzw. „przymusu adwokackiego”, a zatem sporządzenia i podpisania kasacji przez adwokata lub radcę prawnego.

W zażaleniu złożonym w dniu 25 listopada 2021 r. (k. 503) skazany nie zgodził się w całości z zarządzeniem, wskazując po raz kolejny na swoją niewinność. W piśmie tym podał, że na jaw wyszły nowe okoliczności nieznane sądowi rozpoznającemu sprawę oraz podniósł, iż w postępowaniu tym został pozbawiony fundamentalnych praw, w tym prawa do obrony. Nadto skazany zwrócił uwagę na fakt swojej abstynencji oraz nie przesłuchania naocznych świadków (6 osób), które były w czasie zdarzenia wraz ze skazanym w miejscu stałego pobytu.

W dalszej części skarżący zakwestionował prawidłowość przeprowadzonej kontroli odwoławczej akcentując okoliczność odmowy doprowadzenia go na rozprawę odwoławczą oraz zasadność dalszego pozbawienia go wolności. Skazany do wniesionego zażalenia dołączył kolejny wniosek o wyznaczenie mu obrońcy z urzędu celem sporządzenia i podpisania kasacji.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.

Zażalenie jest niezasadne. Argumenty przywołane przez skarżącego we wniesionym zażaleniu są czysto polemiczne. W obecnym stadium postępowania skazany korzystał z pomocy wyznaczonego z urzędu obrońcy, który nie stwierdził podstaw do sporządzenia i wniesienia w tej sprawie kasacji. Wyznaczony w sprawie obrońca z urzędu nie został ustanowiony po to, aby sporządził kasację zgodnie z wolą skazanego, ale po to, aby rozważył istnienie podstaw do wniesienia kasacji. Wymogu tego obrońca dopełnił, o czym Sąd Okręgowy w K. poinformował skazanego pouczając go o możliwości ustanowienia obrońcy z wyboru w celu ewentualnego sporządzenia i podpisania kasacji. Trafnie wskazano w pouexczeniu, że brak jest możliwości ustanawiania kolejnego obrońcy z urzędu tylko dlatego, iż wyznaczony obrońca z urzędu stwierdził brak podstaw do wniesienia kasacji. Prawo skazanego do skorzystania z pomocy z urzędu obrońcy – z uwagi na swój stan majątkowy (prawo ubogiego) – nie obejmuje prawa do wyznaczania kolejnych obrońców z urzędu, tak aby spełnić życzenia skazanego, albowiem ocena istnienia podstaw do kasacji to ocena ściśle prawna i może jej odpowiedzialnie dokonać nie skazany (chyba, że wykonuje zawód adwokata) ale adwokat lub radca prawny.

Wbrew stanowisku skazanego, sporządzona przez wyznaczonego obrońcę z urzędu opinia o braku podstaw do wystąpienia z kasacją została wykonana z zachowaniem stosownych ku temu procedur. W takiej sytuacji brak jest podstaw do wyznaczenia skazanemu innego obrońcy z urzędu, aż do uzyskania przez stronę oczekiwanego efektu (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2020 r., III KZ 53/20).

W związku z tym, skoro skazany wezwany do usunięcia braku formalnego kasacji, a więc złożenia w terminie 30 dni kasacji sporządzonej i podpisanej przez obrońcę ustanowionego z wyboru, obowiązku tego nie dopełnił, to konieczne stało się wydanie zaskarżonego zarządzenia, które odpowiada prawu. Z tego powodu zażalenie nie mogło zostać uwzględnione.

Z tych powodów orzeczono jak w sentencji.