POSTANOWIENIE
Dnia 11 kwietnia 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Stankiewicz
w sprawie R. W.
skazanego z art. 271 § 3 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 11 kwietnia 2025 r.,
wniosku obrońcy skazanego o wstrzymanie wykonania zaskarżonego kasacją
wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 2 sierpnia 2024 r., sygn. akt VII Ka 316/24,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach
z dnia 25 stycznia 2024 r., sygn. akt IV K 878/20,
na podstawie art. 532 § 1 i 3 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
nie uwzględnić wniosku.
UZASADNIENIE
W złożonej przez obrońcę skazanego R.W. kasacji, niezależnie od podniesionych zarzutów rażącej obrazy prawa procesowego (wadliwej kontroli odwoławczej) zawarty został również wniosek o „wstrzymanie wykonania wyroku”.
W ocenie obrońcy „zarzuty kasacyjne są uzasadnione”, dlatego też w przedmiotowej sprawie zastosowanie powinna znaleźć instytucja określona w art. 532 § 1 k.p.k. Zdaniem obrońcy, skazany jest osobą schorowaną i okoliczność ta dodatkowo uzasadnia „wstrzymanie wykonania kary do czasu rozpoznania kasacji przez Sąd Najwyższy.”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek obrońcy skazanego nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie przypomnieć należy, iż zgodnie z art. 532 § 1 k.p.k., w razie wniesienia kasacji Sąd Najwyższy może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji. Wstrzymanie wykonania orzeczenia ma niewątpliwie charakter wyjątkowy, wprowadza bowiem odstępstwo od zasady niezwłocznej wykonalności prawomocnych orzeczeń (vide art. 9 k.k.w.), a wobec tego nie podlega wykładni rozszerzającej, zaś sam fakt wniesienia kasacji nie stanowi dostatecznej podstawy do zastosowania tej szczególnej instytucji. Łączy się to bowiem z faktem, że kasacja przysługuje od prawomocnego wyroku, a więc orzeczenia objętego prawnym domniemaniem prawidłowości zawartych w nim rozstrzygnięć. Wprawdzie przepis art. 532 § 1 k.p.k. nie formułuje przesłanek przemawiających za podjęciem takiej decyzji, jednakże od dawna utrwalone jest stanowisko, że zastosowanie instytucji wstrzymania wykonania orzeczenia, winno być uzasadnione szczególnymi i jednoznacznymi w swej wymowie okolicznościami prowadzącymi do wniosku, że wykonywanie lub wykonanie orzeczenia, przed rozpoznaniem skargi kasacyjnej spowodowałoby dla skazanego wyjątkowo dolegliwe i w zasadzie nieodwracalne skutki. Do owych szczególnych okoliczności należy zaliczyć rangę i charakter postawionych zarzutów kasacyjnych i ich widoczną już prima facie zasadność, a w związku z tym wysokie prawdopodobieństwo uwzględnienia wniesionej skargi, gdyż w takiej sytuacji wykonanie orzeczenia przed rozpoznaniem kasacji, zwłaszcza w zakresie kary, spowodowałoby dla skazanego poważne i nieodwracalne następstwa.
Oceniając niniejszy wniosek przez pryzmat powyższych reguł, stwierdzić należy, że na obecnym, wstępnym etapie postępowania kasacyjnego, nie przesądzając oczywiście ostatecznego rozstrzygnięcia, po merytorycznym rozpoznaniu nadzwyczajnego środka zaskarżenia, nie zachodzą wystarczające przesłanki do zastosowania wyjątkowej instytucji z art. 532 § 1 k.p.k. W orzecznictwie od dawna utrwalone jest stanowisko, że to sam skarżący powinien odrębnie, w powiązaniu z formułowanymi w kasacji zarzutami przedstawić dodatkową argumentację i wykazać właśnie szczególnymi okolicznościami, wysokie prawdopodobieństwo uwzględnienia tych zarzutów, a tym samym i nieodwracalnych skutków wykonania już obecnie prawomocnie orzeczonej kary. Powodu do wstrzymania wykonania zaskarżonego kasacją wyroku nie stanowi eksponowana przez obrońcę sytuacja zdrowotna skazanego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego słusznie zwraca się bowiem uwagę, że tego rodzaju okoliczności nie uzasadniają zastosowania instytucji z art. 532 § 1 k.p.k., natomiast mogą stanowić podstawę do skorzystania przez skazanego z instytucji prawa karnego wykonawczego, takich jak odroczenie wykonania kary czy przerwa w jej wykonaniu.
Nadmienić przy tym należy, że rozstrzygnięcie wniosku, złożonego w oparciu o przepis art. 532 § 1 k.p.k., nie stanowi swego rodzaju prejudykatu w postępowaniu kasacyjnym, dlatego też w żaden sposób nie rzutuje na kierunek przyszłego rozstrzygnięcia odnośnie do wniesionej kasacji. Ranga akcentowanych w skardze zarzutów nieprawidłowej, z punktu widzenia art. 433 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 457 § 3 k.p.k., kontroli instancyjnej wyroku jest niewątpliwie wysoka. Rzecz jednak w tym, że podobnie jak i przy innych uchybieniach, należy wskazać, że dla uwzględnienia wniosku o wstrzymanie wykonania prawomocnego wyroku, prawdopodobieństwo uwzględnienia kasacji (konkretnego zarzutu) musiałoby być nieomal zbliżone do pewności, oczywistości (por. postanowienia SN: z 22 kwietnia 2021 r., V KK 129/21; z 15 maja 2024 r., I KK 125/24; z 28 czerwca 2024 r., I KK 163/24). Taka sytuacja w tej sprawie nie zaistniała, a wskazywana przez skarżącego możliwość wystąpienia rażących naruszeń prawa, o których wcześniej była mowa, wymaga przeprowadzenia szczegółowej i wnikliwej analizy zarzutów na rozprawie kasacyjnej. Rzecz jasna takiej gruntownej oceny nie można dokonywać na przedpolu merytorycznego rozpoznania niniejszej kasacji, w sytuacji, gdy omawiana skarga nie podnosi tego rodzaju argumentów, które w sposób wręcz oczywisty, a więc bez potrzeby głębszego wnikania w całokształt materiałów sprawy, wskazywałyby na niebudzącą wątpliwości jej zasadność. Na marginesie dostrzec również należy, że w pisemnej odpowiedzi na tę kasację obrońcy, prokurator wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
W tym stanie rzeczy, nie przesądzając (w kontekście wcześniejszych uwag) w żadnym stopniu ostatecznego rozstrzygnięcia, które zapadnie po merytorycznym rozpoznaniu kasacji, Sąd Najwyższy doszedł do przekonania, że nie zachodzą wystarczające podstawy, przemawiające za uwzględnieniem przedmiotowego wniosku obrońcy skazanego o zastosowanie wyjątkowej instytucji wstrzymania wykonania zaskarżonego orzeczenia, przewidzianej w art. 532 § 1 k.p.k.
Mając na uwadze powyższe względy, orzeczono jak w sentencji.
[J.J.]
[a.ł]