POSTANOWIENIE
Dnia 14 lipca 2023 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Bojańczyk
w sprawie P. K.
skazanego z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej
na posiedzeniu bez udziału stron w dniu 14 lipca 2023 r.,
wniosku pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych
o zasądzenie kosztów procesu z tytułu zastępstwa procesowego
na podstawie art. 626 § 2 k.p.k., art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k., art. 627 k.p.k., art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 637a k.p.k. i § 11 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (j.t.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1800)
p o s t a n o w i ł:
zasądzić od skazanego P. K. na rzecz oskarżycieli posiłkowych K. B. i E. B. kwotę po 1 200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych), tytułem wydatków za sporządzenie odpowiedzi na kasację.
UZASADNIENIE
W dniu 29 czerwca 2023 r. pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych K. B. i E. B. z wyboru wystąpiła z wnioskiem o zasądzenie od skazanego P. K. na rzecz oskarżycieli posiłkowych kwoty po 1 200 zł tytułem zwrotu poniesionych wydatków w związku z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu kasacyjnym. W uzasadnieniu wniosku pełnomocnik wskazała, że sporządziła w imieniu oskarżycieli posiłkowych „obszern[ą] i treściw[ą]” odpowiedź na kasację, co wymagało ponownej analizy kilkudziesięciu tomów akt sprawy i zagadnień prawnych wskazanych w kasacji. Okoliczności te, jak też ciężar gatunkowy sprawy, wysokość wyrządzonej szkody oraz wynik postępowania, uzasadniają przyznanie żądanej kwoty jako usprawiedliwionej i należycie udokumentowanej. Do wniosku pełnomocnik załączyła faktury VAT: nr […]1 i nr […]2 na kwoty po 1 200 zł każda.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek pełnomocnika zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 626 § 2 k.p.k., jeśli w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie nie zamieszczono rozstrzygnięcia o kosztach, jak również, gdy zachodzi konieczność dodatkowego ustalenia ich wysokości lub rozstrzygnięcia o kosztach postępowania wykonawczego, orzeczenie w tym przedmiocie wydaje odpowiednio sąd pierwszej instancji, sąd odwoławczy, a w zakresie dodatkowego ustalenia wysokości kosztów także referendarz sądowy właściwego sądu. Przepis ten znajduje zastosowanie w postępowaniu kasacyjnym w związku z wyraźnym odesłaniem przez art. 637a k.p.k.
O ile w postanowieniu kończącym postępowanie kasacyjne w sprawie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2023 r.) rozstrzygnięto co do zasady o kosztach sądowych związanych z tym postępowaniem (obciążono nimi skazanego zgodnie z art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 637a k.p.k.), to z uwagi na brak stosownego wniosku pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych nie rozstrzygnięto o kosztach poniesionych przez K. B. i E. B.. P. K. został w niniejszej sprawie skazany, zatem zgodnie z art. 627 k.p.k. (a także ww. zasadą) koszty procesu w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza od skazanego.
W myśl art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k. do kosztów procesu podlegających zwrotowi należą uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego pełnomocnika. W zakresie postępowania kasacyjnego obejmują one wynagrodzenie pełnomocnika m. in. za sporządzenie i wniesienie kasacji/odpowiedzi na kasację. Jak wynika z treści wniosku oraz akt sprawy, pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych w postępowaniu kasacyjnym wykonała wymienioną wyżej czynność (odpowiedź na kasację k. 20-26), za którą oskarżyciele posiłkowi ponieśli koszty opiewające na kwotę po 1 200 zł (faktury VAT: nr […]1 i nr […]2 reprezentacja w postępowaniu kasacyjnym w sprawie sygn. IV KK 487/22 z dnia 23 czerwca 2022 r.).
Stosownie do dyspozycji § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (j.t.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1800, dalej cyt. jako rozporządzenie), wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich może zawierać oświadczenie o wysokości kosztów obciążających stronę z tytułu wynagrodzenia adwokata. W braku takiego oświadczenia, opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej stawce minimalnej, chyba że okoliczności określone w § 15 ust. 3 przemawiają za innym jej ustaleniem.
Wobec złożenia w przedmiotowym wniosku oświadczenia o wysokości kosztów obciążających oskarżycieli posiłkowych z tytułu wynagrodzenia adwokata, K. B. i E. B. jako wygrywający proces na etapie postępowania kasacyjnego, powinni uzyskać zwrot całości poniesionych kosztów związanych z tym postępowaniem, które to - zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego - należy ustalić bacząc na treść § 15 ust. 3 oraz § 11 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia (zob. postanowienia SN: z dnia 29 lipca 2022 r., III KK 72/21, LEX nr 3482106; z dnia 13 października 2022 r., V KK 49/22, LEX nr 3509710; z dnia 13 października 2022 r., V KK 218/21, LEX nr 3511321). Odnośnie do stawki minimalnej za sporządzenie odpowiedzi na kasację to w rozporządzeniu nie wyszczególniono czynności w postaci sporządzenia i wniesienia odpowiedzi na kasację. Jednak najbardziej zbliżona swym charakterem do czynności sporządzenia odpowiedzi na kasację jest czynność polegająca na sporządzeniu opinii o braku podstaw do wniesienia kasacji (§ 11 ust. 4 pkt 2), dlatego na tej podstawie przyjmuje się wartość stawki minimalnej na kwotę 720 zł. W orzecznictwie prezentowany był również pogląd, że jest to czynność zbliżona do samej kasacji (zob. np. post. SN z dnia 24 października 2013 r., sygn. III KK 316/13). Przyjmując takie stanowisko, wartość stawki minimalnej zamyka się również w tej kwocie, gdyż § 11 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia ustanawia ją w wysokości 720 zł.
Uwzględniając okoliczność, iż żądana kwota 1 200 zł na rzecz każdego z oskarżycieli posiłkowych nie przekracza sześciokrotności stawki minimalnej (§ 15 ust. 3), którą wyznacza w tym wypadku § 11 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia, i jako taka jest adekwatna do wkładu pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, Sąd Najwyższy zasądził od skazanego P. K. na rzecz oskarżycieli posiłkowych K. B. i E. B. koszty procesu tytułem uzasadnionych wydatków za sporządzenie odpowiedzi na kasację w ww. kwocie, wskazanej w części dyspozytywnej postanowienia.
AG
[ł.n]