POSTANOWIENIE
Dnia 28 maja 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka
po rozpoznaniu w dni 28 maja 2025 r. na posiedzeniu bez udziału stron
w sprawie M. P.
skazanego z art. 200 § 1 k.k.,
wniosku obrońcy skazanego adwokat D. C.
o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego Stanisława Stankiewicza od rozpoznania wniosku obrońcy o wyłączenie od udziału w sprawie Sędziów SN Adama Rocha i Pawła Kołodziejskiego,
na podstawie art. 41 § 1 k.p.k. w zw. z art. 42 § 1 i 4 k.p.k.,
p o s t a n o w i ł
wyłączyć sędziego Sądu Najwyższego Stanisława Stankiewicza od rozpoznania wniosku obrońcy o wyłączenie od udziału w sprawie Sędziów SN Adama Rocha i Pawła Kołodziejskiego.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 2 lipca 2024 r. do rozpoznania kasacji obrońcy skazanego M. P. w niniejszej sprawie został wyznaczony SSN Paweł Kołodziejski. W dniu 26 lipca 2024 r. obrońca złożył wniosek o wyłączenie od rozpoznania niniejszej sprawy sędziego Pawła Kołodziejskiego. Wniosek ten (zarejestrowny jako KRI 540) w wyniku kolejnych losowań był przydzielany sędziom Sądu Najwyższego, którzy jednak byli wyłączani wskutek składanych przez obrońcę wniosków.
Wreszcie zarządzeniem z dnia 20 stycznia 2025 r. do rozpoznania wniosku o wyłączenie od udziału w niniejszej sprawie sędziego Pawła Kołodziejskiego został wyznaczony SSN Adam Roch. Pismem z dnia 11 marca 2025 r. (data wpływu do SN) obrońca wniósł o wyłączenie Sędziów SN Adama Rocha i Pawła Kołodziejskiego od udziału w sprawie IV KK 288/24. Wniosek ten został zarejestrowny jako KRI 884, a do jego rozpoznania wyznaczono SSN Stanisława Stankiewicza. Obrońca w tej sytuacji złożyła w dniu 22 kwietnia 2025 r. wniosek (KRI 987) o wyłączenie od udziału w sprawie SSN Stanisława Stankiewicza, powołując się na uzasadnioną wątpliwość co do instytucjonalnej bezstronności sędziego, związaną z trybem uzyskania nominacji na stanowisko Sędziego Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek zasługiwał na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 41 § 1 k.p.k. sędzia ulega wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie. O potrzebie zastosowania instytucji wyłączenia sędziego decyduje między innymi ocena, czy dla postronnego obserwatora zachodzą w realiach sprawy takie okoliczności, które w odbiorze społecznym mogą budzić wątpliwości co do bezstronności sędziego. Orzeczenie wydane przez sąd z udziałem osób powołanych na stanowisko sędziego w procedurze nominacyjnej prowadzonej przed Krajową Radą Sądownictwa wadliwie ukształtowanej na podstawie w/w ustawy, jest obciążone wadą traktowaną przez ETPC jako naruszenie art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
Takie samo stanowisko należy przyjąć przy rozpoznaniu przedmiotowego wniosku obrońcy. Rozstrzyganie kwestii ewentualnego wyłączenia od udziału w niniejszej sprawie Sędziów SN Adama Rocha i Pawła Kołodziejskiego przez sędziego Stanisława Stankiewicza, w konsekwencji prowadziłoby wprost do naruszenia standardu z art. 6 ust. 1 EKPC. W zaistniałej sytuacji SSN Stanisław Stankiewicz stałby się sędzią „we własnej sprawie”, skoro rozstrzygałby na przesłankach w równym stopniu mogących odnosić się także do niego. W interesie systemu wymiaru sprawiedliwości jest nie tylko troska o rzeczywistą bezstronność sędziego, ale także zapobieganie powstaniu negatywnego odbioru społecznego w tym przedmiocie. Niewątpliwie problematyka związana z procedurą powołania sędziów ściśle powiązana jest z prawem do rzetelnego procesu sądowego, co tym bardziej uzasadnia wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego od udziału w przedmiotowej sprawie.
Jest to tym bardziej uzasadnione, jeśli zważy się dodatkowo na fakt, że w kasacji podniesiono zarzut dotyczący takiej samej wadliwości powołania jednego z sędziów zasiadających w składzie Sądu odwoławczego, co sędziego, który - w konsekwencji przydzielenia mu niniejszej sprawy - orzekałby z naruszeniem zasady nemo iudex idoneus in propria causa.
Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji postanowienia.
[PŁ]
[r.g.]