Sygn. akt IV CSK 368/18

POSTANOWIENIE

Dnia 6 marca 2019 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Kazimierz Zawada

w sprawie z powództwa T. J.
‎przeciwko B. S. i M. S.
‎o ustalenie nieważności umowy i zapłatę,
‎na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 6 marca 2019 r.,
‎na skutek skargi kasacyjnej powódki

od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…)
‎z dnia 16 listopada 2017 r., sygn. akt I ACa (…),

1) odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

2) zasądza od powódki na rzecz pozwanych kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona (art. 398⁹ § 1 k.p.c.). Tak ujęta instytucja tzw. przedsądu jest zgodna z normami konstytucyjnymi, a także ze sformułowanymi przez Radę Europy zaleceniami dopuszczającymi wprowadzenie środków eliminujących dostęp do sądu najwyższego szczebla.

Powódka T. J. zarzuciła w skardze kasacyjnej wyrokowi Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 16 listopada 2017 r. naruszenie art. 82, 84 i 394 § 3 k.c. oraz art. 385 k.p.c.

Zdaniem powódki wniesiona przez nią skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona w rozumieniu art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c. ze względu na to, że zaskarżony wyrok w sposób oczywisty narusza przepisy art. 82 i 394 § 3 k.c. wskutek uznania, iż powódka w dacie zawarcia z pozwanymi w dniu 25 maja 2011 r. umowy przedwstępnej znajdowała się w stanie, którego nie można zakwalifikować jako wyłączający swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Ustalenia w tym względzie zostały przez Sąd dokonane – zdaniem powódki - bez uwzględnienia zeznań świadków: L. I. oraz A. Ł., oraz wbrew okolicznościom faktycznym towarzyszącym zawarciu umowy. W ocenie skarżącej, Sąd Apelacyjny nie przyłożył należytej wagi także do tego, że powódka niedługo po zawarciu przedwstępnej umowy sprzedaży została częściowo ubezwłasnowolniona postanowieniem Sądu Okręgowego w W. z dnia 14 lutego 2013 r. (sygn. akt III Ns (…)). Okoliczność ta może nasuwać poważne wątpliwości co do stanu psychicznego powódki w chwili podpisania umowy.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Oczywista zasadność skargi kasacyjnej w rozumieniu art. 398⁹ § 1 pkt 4 k.p.c. wiąże się z widoczną już na pierwszy rzut oka wadliwością zaskarżonego orzeczenia. Istnieje w szczególności wtedy, gdy bez wątpienia wystąpiły uchybienia, na które powołuje się strona skarżąca i jest pewne, że uchybienia te miały wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia. Strona, która wniosła skargę, musi zatem wykazać, że wyrok zapadł z oczywistym i rażącym naruszeniem przepisów prawa lub podstawowych zasad obowiązujących w praworządnym państwie. Przytoczone okoliczności powinny jednoznacznie wskazywać na to, że w zasadniczym postępowaniu skarga kasacyjna zostanie rozstrzygnięta na korzyść strony, która ją wniosła (por. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia z 10 stycznia 2003 r., V CZ 187/02, z dnia 20 października 2005 r., II CZ 89/05, z dnia 10 sierpnia 2006 r., V CSK 204/06, z dnia 24 lutego 2006 r., IV CSK 8/06, z dnia 18 czerwca 2008 r., III CSK 110/08, z dnia 24 stycznia 2011 r., IV CSK 485/10).

Analiza uzasadnienia wniosku powódki o przyjęcie do rozpoznania wniesionej przez nią skargi kasacyjnej nie pozwala uznać tej skargi za oczywiście uzasadnianą w przedstawionym wyżej znaczeniu.

Skarżąca nie przedstawiła zarzutów naruszenia przepisów postępowania z zakresu postępowania dowodowego, a to uniemożliwia przyjęcie, że – wskutek ewentualnych uchybień procesowych mających istotny wpływ na wynik sprawy (art. 398³ § 1 pkt 2 k.p.c.) – stan faktyczny przyjęty za podstawę rozstrzygnięcia nie mógł stanowić podstawy zastosowanych przez sąd drugiej instancji przepisów prawa materialnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2018 r., II CSK 221/17).

Wywód skarżącej stanowi w istocie polemikę z dokonanymi w sprawie ustaleniami faktycznymi. Zabieg ten nie może jednak odnieść skutku na etapie postępowania kasacyjnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2017 r., II CSK 435/16). Ocena materiału dowodowego należy do sądów meriti i nie mieści się w ramach kognicji Sądu Najwyższego w postępowaniu kasacyjnym (wyrok Sądu Najwyższego z 5 lutego 2014 r., V CSK 125/13). Przytoczenie przez skarżącą własnej oceny dowodów, a więc w istocie kwestionowanie ustaleń poczynionych w toku instancji jest wykluczone. Ustalenia te nie podlegają weryfikacji na etapie postępowania kasacyjnego (art. 398³ § 3 k.p.c. i art. 398¹³ § 2 in fine k.p.c.).

W konkluzji należy stwierdzić, że podważanie ustaleń faktycznych i oceny dowodów – nawet dokonywane uzupełniająco przy formułowaniu zarzutów materialnoprawnych – jest wykluczone na etapie postępowania kasacyjnego i nie może stanowić podstawy uzasadniającej przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2018 r., I CSK 221/18 i z dnia 11 kwietnia 2018 r., II CSK 708/17).

Mając to na względzie, Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, a o kosztach postępowania kasacyjnego rozstrzygnął zgodnie z art. 98, 391 § 1 i art. 398²¹ k.p.c. w związku z § 2 pkt 6 i § 10 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

aj