Sygn. akt III KZ 71/20

POSTANOWIENIE

Dnia 9 grudnia 2020 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Waldemar Płóciennik

w sprawie z wniosku D. K.

o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem Sądu Okręgowego w E. w sprawie VI Ka (…),

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu

w dniu 9 grudnia 2020 r.,

zażalenia wnioskodawcy

na zarządzenie Zastępcy Przewodniczącego II Wydziału Karnego Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 30 września 2020 r., sygn. akt II AKo (…),

o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania

p o s t a n o w i ł

utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 22 marca 2020 r. D. K. wystąpił do Sądu Apelacyjnego w (…) o wyznaczenie mu obrońcy z urzędu w celu sporządzenia wniosku o wznowienie postępowania karnego zakończonego wyrokiem Sądu Okręgowego w E. w sprawie VI Ka (…), przy czym wnioskodawca podniósł, że domaga się wznowienia postępowania, ponieważ w toku postępowania przygotowawczego dopuszczono się przestępstwa. Pismo to potraktowane zostało jako wniosek o wznowienie postępowania, a sprawie nadano sygnaturę II AKo (…). Zarządzeniem z dnia 7 maja 2020 r. wyznaczono wnioskodawcy obrońcę z urzędu w osobie radcy prawnego T. Z. . W dniu 3 lipca 2020 r. do Sądu Apelacyjnego w (…) wpłynęła opinia prawna sporządzona przez obrońcę, w której stwierdzono brak podstaw do sporządzenia i wniesienia wniosku o wznowienie postępowania. Z treści tego dokumentu wynika, że został on sporządzony po zapoznaniu się przez obrońcę z aktami sprawy (na k – 26 znajduje się potwierdzenie udostępnienia obrońcy akt II AKo (…) oraz akt II K (…) Sądu Rejonowego w E. w celu sporządzenia ich fotokopii). W związku ze stanowiskiem obrońcy, zarządzeniem z dnia 6 lipca 2020 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia w terminie 7 dni braku formalnego wniosku o wznowienie postępowania przez sporządzenie go przez adwokata albo radcę prawnego pod rygorem odmowy przyjęcia wniosku (k – 32). W odpowiedzi na to wezwanie wnioskodawca zwrócił się m.in. o wznowienie postępowania z urzędu i wyznaczenie innego obrońcy z urzędu. Postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2020 r. Sąd Apelacyjny w (…) nie uwzględnił wniosku o wyznaczenie kolejnego obrońcy z urzędu. W obszernych wywodach odniesiono się także do pracy wykonanej przez dotychczasowego obrońcę z urzędu oraz wyjaśniono rolę obrońcy w postępowaniu wznowieniowym w kontekście art. 84 § 3 k.p.k. W dniu 30 września 2020 r. Zastępca Przewodniczącego II Wydziału Karnego Sądu Apelacyjnego w (…) zarządził o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie postępowania, ponieważ wnioskodawca nie uzupełnił braku tego pisma w zakreślonym terminie. Zarządzenie to zaskarżone zostało zażaleniem wniesionym przez D. K. . Skarżący zarzucił rażące naruszenie przepisów Konstytucji RP i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, bez wskazania konkretnych przepisów i wniósł o wykonanie szeregu czynności dowodowych w celu wykazania, iż wyznaczony obrońca nie wykonał swoich obowiązków, a nadto o nakazanie Sądowi Apelacyjnemu rozstrzygnięcia z urzędu wniosków składanych przez wnioskodawcę.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wniosek o wznowienie postępowania jest sformalizowanym, nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, kierowanym przeciwko prawomocnemu orzeczeniu kończącemu postępowanie. Warunkiem wszczęcia postępowania wznowieniowego jest skuteczne wniesienie skargi, tj. wniosku o wznowienie postępowania. Zgodnie z art. 545 § 2 k.p.k. wniosek o wznowienie postępowania, jeżeli nie pochodzi od prokuratora powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata albo radcę prawnego. Sporządzenie wniosku przez wskazany podmiot kwalifikowany jest warunkiem formalnym tego pisma procesowego, a jego niedochowanie pociąga za sobą konieczność odmowy przyjęcia wniosku (art. 545 § 1 k.p.k. w zw. z art. 530 § 2 k.p.k. w zw. z art. 120 § 2 k.p.k.). Wnioskodawca został prawidłowo wezwany do uzupełnienia braków pisma i pouczony o konsekwencjach zaniechania, co oznacza, że zaskarżone zarządzenie znajduje oparcie w faktach i obowiązującym prawie.

W opisanym wcześniej postanowieniu o odmowie wyznaczenia wnioskodawcy kolejnego obrońcy z urzędu wyjaśniono skarżącemu, że obrońca nie jest zobowiązany do respektowania żądania skazanego i sporządzenia oraz wniesienia wniosku o wznowienie postępowania. Z przepisu art. 84 § 3 k.p.k. jasno wynika, że obrońca sporządza i wnosi wniosek o wznowienie postępowania albo informuje sąd, że nie stwierdził podstaw do sporządzenia i wniesienia takiego wniosku. Wyznaczony wnioskodawcy obrońca z urzędu spełnił swój ustawowy obowiązek, uzasadnił swoje stanowisko i wskazał, że zostało ono wyrażone po zapoznaniu się z aktami sprawy (okoliczność tę potwierdza m.in. fakt sporządzenia fotokopii akt). Sąd nie jest uprawniony do recenzowania prawidłowości decyzji obrońcy, jeśli nie jest ona w sposób rażący sprzeczna z prawem, nie może też na obrońcy wymusić spełnienia oczekiwań wnioskodawcy. Chybione jest także żądanie nakazania Sądowi Apelacyjnemu rozstrzygania z urzędu wniosków wnioskodawcy, skoro nie wniesiono w sposób prawidłowy skargi wszczynającej postępowanie.

Konkludując stwierdzić trzeba, że:

- zażalenie jest oczywiście bezzasadne, ponieważ zaskarżone zarządzenie jest zgodne z prawem,

- wnioskodawca może w każdym czasie złożyć wniosek o wznowienie postępowania, jeżeli zostanie on sporządzony i podpisany przez radcę prawnego albo adwokata,

- w przypadku powołania się na fakt, iż w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, do wniosku należy dołączyć prawomocny wyrok skazujący potwierdzający popełnienie tego przestępstwa, chyba że orzeczenie takie nie może zapaść z powodu przyczyn wymienionych w art. 17 § 1 pkt 3 – 11 lub art. 22 k.p.k. (art. 541 § 1 k.p.k.),

- w wypadku niezadowolenia z pracy wyznaczonego obrońcy z urzędu wnioskodawca może złożyć skargę do władz samorządowych,

- Sąd Apelacyjny w (…) winien odnieść się do znajdującego się na k – 44 pisma wnioskodawcy z dnia 12 lipca 2020 r., sygnalizującego potrzebę wznowienia postępowania z urzędu.

Kierując się powyższym orzeczono, jak na wstępie.