III KO 202/24

POSTANOWIENIE

Dnia 29 stycznia 2025 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Ryszard Witkowski

w sprawie z zażalenia pokrzywdzonego A.N.

na postanowienie prokuratora Prokuratury Rejonowej w Przemyślu

z 11 stycznia 2024 r. sygn. akt […]

o odmowie wszczęcia śledztwa

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 29 stycznia 2025 r.

wniosku zawartego w postanowieniu Sądu Rejonowego w Rzeszowie

z 28 listopada 2024 r., sygn. akt II Kp 761/24,

o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu

p o s t a n o w i ł:

uwzględnić wniosek i na podstawie art. 37 k.p.k. sprawę Sądu Rejonowego w Rzeszowie o sygn. akt II Kp 761/24 przekazać do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zamościu.

UZASADNIENIE

Przed Sądem Rejonowym w Rzeszowie, zawisła sprawa z zażalenia A.N. na postanowienie prokuratora Prokuratury Rejonowej w Przemyślu z 11 stycznia 2024 r. sygn. akt […] o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie niedopełnienia obowiązków w dniu 31 stycznia 2023 r. przez funkcjonariusza publicznego – sędziego Sądu Rejonowego w R., poprzez nieprzeprowadzenie postępowania dowodowego w sprawie o wykroczenie prowadzonej w Sądzie Rejonowym w P. pod sygn. akt II W […]/22, co skutkowało wydaniem wyroku uniewinniającego, czym sędzia miał działać na szkodę interesu publicznego oraz interesu prywatnego, czym działano na szkodę interesu publicznego oraz interesu prywatnego A.N. oraz na przekroczeniu uprawnień w dniu 8 grudnia 2023 r. przez sędziego Sądu Rejonowego w P. polegającego na bezpodstawnym wydaleniu z sali rozpraw w sprawie o sygn. akt II K […]/23 A.N., czym działał na szkodę jego interesu prywatnego, tj. o czyny z art. 231 § 1 k.k. – dwukrotnie. Zdaniem Sądu Rejonowego w R. okoliczność, iż A.N. sformułował zarzuty wobec sędziego Sądu Rejonowego w P., aktualnie orzekającego w Wydziale Karnym tego Sądu, tudzież, iż toku przeprowadzonego w tej sprawie w Sądzie Rejonowym w R. w dniu 27 listopada 2024 r. posiedzenia, wskazał, że J.P., który występował w sprawie II W […]/22 Sądu Rejonowego w P. jako obwiniony, jest kuzynem sędziego Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie X.Y (byłego wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie), a ponadto, że córka J.P., X.Y. 1. została nominowana na stanowisku referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym w P., po wcześniejszej pracy jako asystent sędziego w Sądzie Okręgowym w P., to jest w III Wydziale Ubezpieczeń Społecznych i Pracy, gdzie wcześniej pracował jej wujek X.Y. przemawiają za przekazaniem sprawy innemu sądowi równorzędnemu spoza apelacji […]. Przemyślu, a w szczególności wobec sędziego tego sądu T.K., stanowisko skarżącego, albowiem mogą one wywołać zarówno wśród opinii publicznej, jak i samego Skarżącego, przekonanie o braku warunków rozpoznania sprawy w sposób obiektywny przez Sąd Rejonowy w Rzeszowie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 37 k.p.k. powodem przekazania sprawy przez Sąd Najwyższy innemu sądowi równorzędnemu może być tylko dobro wymiaru sprawiedliwości. Jest to przesłanka o charakterze ogólnym i wybitnie ocennym.

Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie przyjmuje, że przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu mogą uzasadniać powody wiązane
z ujemnym wpływem na swobodę orzekania lub które mogą stwarzać przekonanie
o braku warunków do rozpoznania sprawy w sposób obiektywny (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z 13 lipca 1995 r. sygn. akt III KO 34/95, OSNKW 1995, z. 9-10, poz. 68; z 17 maja 2001 r. sygn. akt IV KO 21/01, OSNKW 2001, z. 7 – 8, poz. 58). Dobro wymiaru sprawiedliwości może także uzasadniać uruchomienie trybu, określonego w art. 37 k.p.k., wtedy, gdy w następstwie konkretnych okoliczności może powstać w społecznym odbiorze przekonanie (nawet błędne), że sprawa nie zostanie bezstronnie rozpoznana (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z 5 stycznia 2001 r. sygn. akt III KO 105/00; z 12 lutego 2002 r. sygn. V KO 3/02). Tak jest między innymi, gdy konfiguracja zawodowych powiązań uczestników postępowania z sądem miejscowo właściwym może wywoływać u zewnętrznych obserwatorów obawy, czy ta sprawa będzie rozpoznana w warunkach wolnych od wszelkiego rodzaju nacisków, nawet tylko tych będących następstwem samej świadomości istnienia służbowych powiązań sędziów tego sądu (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z 14 lipca
2010 r. sygn. akt V KO 66/10; z 14 kwietnia 2021 r. sygn. akt IV KO 26/21).

Mając na względzie tak rozumiane pojęcie dobra wymiaru sprawiedliwości, Sąd Najwyższy uznał, iż okoliczności, które przedstawiono w uzasadnieniu postanowienia Sądu Rejonowego w Rzeszowie, mogą powodować powstanie
w odbiorze zewnętrznym przekonania o braku warunków do bezstronnego jej rozpoznania przez ten Sąd Rejonowy. Kierując się tym, Sąd Najwyższy postanowił, przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zamościu, tj. Sądowi spoza obszaru objętego właściwością apelacji rzeszowskiej, do której należy Sąd Rejonowy w Rzeszowie.

[WB]

[a.ł]