POSTANOWIENIE
Dnia 29 stycznia 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz
w sprawie K.M.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu,
w dniu 29 stycznia 2025 r.
wniosku Sądu Rejonowego w Końskich
z dnia 8 października 2024 r., sygn. akt II K 473/24,
o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu,
z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości,
na podstawie art. 37 k.p.k.,
p o s t a n o w i ł :
przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu
w Kielcach.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Końskich postanowieniem z dnia 8 października 2024 r., sygn. akt II K 473/24, zwrócił się do Sądu Najwyższego o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości. Uzasadniając swoje wystąpienie wskazał, że pokrzywdzonym w sprawie jest sędzia tamtejszego Sądu, która pełni funkcję Przewodniczącego Wydziału […], a zatem ma ona ciągły, bliski kontakt zawodowy, a także osobisty z sędziami ww. Sądu. Okoliczności te mogą powodować występowanie w odbiorze społecznym przekonania o niezdolności Sądu właściwego wg zasad ogólnych do obiektywnego i rzetelnego rozpoznania sprawy.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Inicjatywa Sądu Rejonowego w Końskich zasługuje na uwzględnienie.
Instytucja unormowana w art. 37 k.p.k. ma charakter wyjątku od zasady rozpoznania sprawy przez sąd miejscowo właściwy i z tego względu jej zastosowanie powinno mieć miejsce jedynie wówczas, jeżeli przemawiają za tym istotne względy, związane z dobrem wymiaru sprawiedliwości. Jednym z nich jest autorytet wymiaru sprawiedliwości, dla kształtowania którego należy unikać sytuacji, w których rozpoznanie danej sprawy przez sąd wiązałoby się z ograniczeniem swobody orzekania lub mogłoby – w odczuciu społecznym – prowadzić do przekonania o braku warunków do bezstronnego rozpoznania sprawy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że „zewnętrzny wizerunek funkcjonowania sądów wymaga, aby unikać wszelkich sytuacji mogących stwarzać zagrożenie formułowania racjonalnych opinii, że nie tylko względy merytoryczne decydują o sposobie rozstrzygnięcia sprawy. Toteż należy uwzględnić wniosek złożony w trybie art. 37 k.p.k., jeżeli zachodzą uzasadnione podejrzenia, że postronny, ale i obiektywny obserwator określonego postępowania sądowego mógłby powziąć wątpliwości co do rozpoznania sprawy w sposób obiektywny i bezstronny w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2021 r., II KO 34/21, LEX nr 3181529; zob. też: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 2019 r., V KO 71/19; LEX nr 2744156). „Jeżeli stroną procesu jest sędzia, pracownik sądu lub inna osoba, która ma ciągły bliski zawodowy, a także osobisty kontakt z sędziami - ten sąd nie powinien orzekać w sprawie. Stanowi to przejaw dbałości o owo dobro wymiaru sprawiedliwości, jakim jest z jednej strony efektywność postępowania (zaistniałe wyłączenia poszczególnych sędziów od rozpoznania sprawy) oraz wizerunek sądu jako organu niezależnego, z którym orzekają niezawiśli sędziowie, co do których nie można czynić zarzutu, iż w swojej służbie kierują się pozamerytorycznymi kryteriami” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2021 r., III KO 28/21, LEX nr 3316994).
Aprobując powyższe zapatrywania prawne, nie podważając kompetencji Sądu Rejonowego z Końskich do obiektywnego rozpoznania niniejszej sprawy, należy uznać, że z uwagi na status zawodowy osoby pokrzywdzonej, dla wyeliminowania jakichkolwiek wątpliwości co do bezstronności sądu orzekającego celowe stało się skorzystanie przez Sąd Najwyższy z instytucji określonej w art. 37 k.p.k. Trafnie bowiem Sąd Najwyższy wskazał w jednym z wcześniejszych orzeczeń, że „dobro wymiaru sprawiedliwości postrzegać należy zarówno jako potrzebę zagwarantowania warunków bezstronności orzekania, jak również utwierdzenia opinii społecznej w przekonaniu, że jedynymi względami mającymi wpływ na treść orzeczenia pozostają kryteria merytoryczne” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2024 r., I KO 73/24, LEX nr 3735529). W konsekwencji sprawę przekazano do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Kielcach, którego siedziba mieści się niedaleko Sądu Rejonowego w Końskich.
Z tych względu orzeczono jak w postanowieniu.
[WB]
r.g.