POSTANOWIENIE
Dnia 30 lipca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras
w sprawie J. P.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej
na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r.
wniosku obrońcy skazanego
o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego Małgorzaty Bednarek
na podstawie art. 42 § 4 zdanie pierwsze k.p.k. w zw. z art. 41 § 1 k.p.k.
postanowił:
wyłączyć sędziego Sądu Najwyższego Małgorzatę Bednarek od rozpoznania sprawy sygn. III KK 95/25.
UZASADNIENIE
W dniu 26 czerwca 2025 r. wpłynął wniosek obrońcy skazanego o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego Małgorzaty Bednarek od rozpoznania sprawy o sygn. III KK 95/25, w której kasację wniósł obrońcę skazanego. W uzasadnieniu wniosku jego autor wskazał na niespełnianie przez tego sędziego wymogu instytucjonalnej bezstronności w rozumieniu wskazanym m.in. w pisemnych motywach uchwały trzech połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., BSA I-4110-1/2020, co prowadzić będzie w konsekwencji do wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. z uwagi na fakt powołania na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, której skład ukształtowany został na mocy ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 3).
Obrońca zwrócił też uwagę na to, że sędzia M. Bednarek pełniła funkcję sędziego Sądu Najwyższego w zdelegalizowanej obecnie Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek jest zasadny.
Przepis art. 41 k.p.k. ustanawiający instytucję iudex suspectus przewiduje możliwość wyłączenia sędziego, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie. Odwołując się do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w postanowieniu z dnia 13 października 2021 r., II KO 30/21 trzeba przypomnieć, że wyłączenie sędziego na podstawie art. 41 § 1 k.p.k. winno nastąpić nie tylko w sytuacji gdy istnieje okoliczność tego rodzaju, iż mogłaby wywołać wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie, ale również wówczas, gdy orzekanie przez sędziego w sprawie mogłoby realnie prowadzić do znacznie poważniejszego uchybienia, tj. naruszenia standardu z art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC) i uznania, że taki skład orzekający nie stanowi niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego ustawą. Taka właśnie sytuacja ma miejsce w tej sprawie.
Okoliczności związane z uzyskaniem statusu sędziego Sądu Najwyższego przez M. Bednarek w następstwie brania udziału w konkursie przed Krajową Radą Sądownictwa po 17 stycznia 2018 r., w odniesieniu do sędziów Sądu Najwyższego skutkują każdorazowo uznaniem Sądu - z udziałem tak powołanych sędziów - za nienależycie obsadzony (por. uchwała trzech połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., BSA I-4110-1/20). Z tego więc powodu Sąd Najwyższy wskazywał już wielokrotnie na potrzebę wyłączenia M. Bednarek od rozpoznania sprawy z uwagi na brak przymiotu niezawisłości i bezstronności (m.in. postanowienia SN: z dnia 27 października 2022 r., III KK 338/22, z dnia 26 października 2022 r., V KK 413/20 czy z dnia 19 stycznia 2023 r., I KK 240/22). Sąd Najwyższy w niniejszym składzie w pełni ten pogląd aprobuje, co skutkować musi wyłączeniem tego sędziego od rozpoznania sprawy.
Nie bez znaczenia jest wreszcie i to, że wskazana we wniosku sędzia Małgorzata Bednarek do 14 lipca 2022 r. orzekała w Izbie Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, która to Izba nie miała statusu sądu (por. uchwała trzech połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., BSA 1-4110-1/2020, OSNKW 2020, z. 2, poz. 7; uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r., I KZP 2/22, OSNK 2022, z. 6, poz. 22). Zależność od władzy politycznej tego organu budziła także zastrzeżenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który uznał, że Izba Dyscyplinarna nie jest sądem w rozumieniu prawa europejskiego (por. wyrok TSUE z dnia 15 lipca 2021 r., C-791/19, Komisja przeciwko Polsce). Wreszcie również wskazywane w orzecznictwie wątpliwości co do sposobu przeniesienia sędziów zlikwidowanej Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego do Izby Karnej tego sądu i podjęcia przez tych sędziów czynności orzeczniczych w ramach tej izby, uzasadniają oczywiste stwierdzenie o braku dochowania instytucjonalnych i ustrojowych gwarancji zapewnienia bezstronności i niezawisłości sądu ukonstytuowanego z udziałem takiej osoby w danej sprawie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dni: 5 stycznia 2023 r., II KK 531/22; 26 września 2023 r., II KK 479/22).
Mając powyższe na uwadze koniecznym stało się podjęcie przez Sąd Najwyższy decyzji o wyłączeniu sędziego Małgorzaty Bednarek od rozpoznania sprawy wywołanej kasacją obrońcy skazanego J. P. .
[J.J.]
[a.ł]