Sygn. akt III KK 259/22
POSTANOWIENIE
Dnia 23 czerwca 2022 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Kala
w sprawie S. O. skazanego za czyn z art. 62 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii
po rozpoznaniu w Izbie Karnej
na posiedzeniu w dniu 23 czerwca 2022 r. w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
kasacji Prokuratora Generalnego wywiedzionej na niekorzyść skazanego
od postanowienia Sądu Okręgowego w T.
z dnia 28 maja 2021 r., sygn. akt II Kzw (…)
uchylającego postanowienie Sądu Rejonowego w M.
z dnia 10 marca 2021 r., sygn. akt II Ko (…)
i umarzającego postępowanie w przedmiocie zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności
postanowił
uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Okręgowemu w T. do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w M. z dnia 20 września 2017 r., sygn. akt II K (…), S. O. został skazany za przestępstwo z art. 62 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii na karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie – na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 2 k.k. warunkowo zawieszono na trzyletni okres próby. Na podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzono skazanemu również karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 20 zł. Wyrok zawiera również rozstrzygnięcie co do dozoru, obowiązków probacyjnych, przepadku, dowodów rzeczowych, zaliczenia na poczet orzeczonej kary grzywny okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie oraz kosztów procesu (k. 229). Wyrok uprawomocnił się w dniu 28 września 2017 r. (k. 242).
Postanowieniem z dnia 10 marca 2021 r., sygn. akt II Ko (…), Sąd Rejonowy w M., na podstawie art. 75 § 1 k.k., postanowił:
1.zarządzić wobec skazanego S. O. wykonanie kary roku pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w M. z dnia 20.09.2017 r., sygn. akt II K (…),
2.na podstawie art. 63 §1 k.k. zaliczyć skazanemu na poczet zarządzonej kary pozbawienia wolności okres zatrzymania w sprawie od dnia 08.11.2016 r. godz. 08:55 do dnia 10.11.2016 r. godz. 08:30,
III. na podstawie art. 71 § 2 k.k. podlegającą wykonaniu karę pozbawienia wolności skrócić o 98 (dziewięćdziesiąt osiem) dni odpowiadających połowie liczby uiszczonych stawek dziennych grzywny orzeczonej w pkt III wyroku Sądu Rejonowego w M. z dnia 20.09.2017 r. sygn. akt II K (…).
Postanowienie zawiera również rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania.
W uzasadnieniu tego orzeczenia wskazano, że zarządzenie wykonania kary było w tym wypadku obligatoryjne, w związku z faktem, że skazany w okresie próby, tj. w dniu 31 stycznia 2019 r. popełnił przestępstwo umyślne z art. 62 ust.1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, za które został skazany prawomocnie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.
Postanowienie to zostało zaskarżone zażaleniem przez obrońcę skazanego i samego skazanego (k.169, 180).
Postanowieniem z dnia 28 maja 2021 r., sygn. akt II Kzw (…) Sąd Okręgowy w T. uchylił zaskarżone postanowienie i umorzył postępowanie w przedmiocie zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, a nadto orzekł o kosztach postępowania. W uzasadnieniu tej decyzji procesowej wskazano, że zażalenie obrońcy skazanego S.O. zasługuje na uwzględnienie, choć z zupełnie innych przyczyn niż podniesione w zażaleniu. Sąd Okręgowy w T. wskazał, że w pełni podziela motywy Sądu Rejonowego w M. odnośnie zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności, jednak pomimo trafności tej decyzji procesowej, zaskarżone postanowienie musi być uchylone, a to z uwagi na fakt, że w związku z tym, iż okres próby upłynął skazanemu w dniu 28 września 2017 r. (w istocie 28 września 2020 r. – uwaga SN), zarządzenie wykonania kary musiało się uprawomocnić przed upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby (art. 75 § 4 k.k.), tj. przed 28 marca 2021 r. Jeżeli przed tą datą postanowienie o zarządzeniu wykonania kary nie uprawomocniło się, a tak jest w przedmiotowej sprawie, to nawet pomimo warunków do obligatoryjnego zarządzenia wykonania kary konieczne było uchylenie zaskarżonego orzeczenia i umorzenie postępowania o zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej.
Od powyższego postanowienia kasację, na niekorzyść skazanego, wywiódł Prokurator Generalny, który zaskarżył to orzeczenie w całości zarzucając mu rażące i mające istotny wpływ na treść postanowienia naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 75 § 4 k.k. oraz art. 9 § 3 k.k.w., polegające na błędnym uznaniu, iż upływ okresu próby i dalszych sześciu miesięcy nakazuje uchylenie postanowienia Sądu Rejonowego w M. z dnia 10 marca 2021 r., sygn. akt II Ko (…), o zarządzeniu wykonania kary 1 roku pozbawienia wolności, orzeczonej wobec S. O. prawomocnym wyrokiem tego Sądu z dnia 20 września 2017 r., sygn. akt II K (…) i umorzenie postępowania wykonawczego w tym przedmiocie, w sytuacji gdy wskazane postanowienie wydane na podstawie art. 75 § 1 k.k. i w terminie określonym w art. 75 § 4 k.k. stało się wykonalne z chwilą jego wydania, albowiem sąd je wydający, jak i sąd powołany do rozpoznania zażalenia, nie wstrzymały jego wykonania
Podnosząc powyższy zarzut, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego niniejszą kasacją postanowienia Sądu Okręgowego w T. i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja okazała się oczywiście zasadna.
Prokurator Generalny ma bowiem rację wskazując, że zaskarżone postanowienie zostało dotknięte uchybieniem polegającym na rażącej obrazie art. 75 § 4 k.k. w zw. z art. 9 § 3 k.k.w., które mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia (art. 523 § 1 k.p.k.).
Rozwijając ten wątek należy przypomnieć, że wskazane wyżej postanowienie Sądu Rejonowego w M., na mocy którego zarządzono skazanemu wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, zostało wydane na podstawie art. 75 § 1 k.k. i zapadło przed upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Tych okoliczności sąd odwoławczy nie zakwestionował. Organ ad quem nie wziął pod uwagę tego, że orzeczenie to stało się wykonalne, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 9 § 3 k.k.w., z chwilą jego wydania, gdyż ani sąd I instancji ani sąd II instancji nie wstrzymał jego wykonania. Należy przy tej okazji przypomnieć, że spośród postanowień zarządzających wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, wykonalne z chwilą uprawomocnienia się są wyłącznie postanowienia wydane na podstawie art. 75 § 2 i 3 k.k. (art. 178 § 5 k.k.w.). Oznacza to, że – w przypadku postanowienia wydanego na podstawie art. 75 § 1 k.k. - sześciomiesięczny termin przewidziany w art. 75 § 4 k.k. liczony od końca okresu próby, po upływie którego nie jest możliwe zarządzenie wykonania kary, co do zasady jest zachowany, jeżeli przed jego upływem orzeczenie to zostało wydane, nawet jeżeli uprawomocniło się ono po upływie tego terminu (K. Postulski, Glosa do wyroku SN z dnia 16 grudnia 2015 r., II KK 356/15, LEX/el. 2016, zob. także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2020 r., V KK 529/19).
Z powyższego wynika zatem, że skoro termin z art. 75 § 4 k.k. został w przedmiotowej sprawie dochowany, brak było podstaw do uchylenia postanowienia sądu pierwszej instancji i umarzania postępowania w przedmiocie zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności.
W związku z oczywistą zasadnością wywiedzionego w niniejszej sprawie nadzwyczajnego środka zaskarżenia (art. 535 § 5 k.p.k.), Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w T. do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.