POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz
w sprawie S.T.,
uniewinnionego od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 157 § 2 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.,
w dniu 10 lipca 2025 r.,
kasacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego
od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach
z dnia 20 listopada 2024 r., sygn. akt IX Ka 1511/24,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego we Włoszczowie
z dnia 16 lipca 2024 r., sygn. akt II K 277/23,
p o s t a n o w i ł:
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. kosztami procesu postępowania kasacyjnego obciążyć oskarżyciela posiłkowego.
[WB]
UZASADNIENIE
S. T. został oskarżony o to, że w dniu 29 maja 2023 roku, w miejscowości B., gm. K., woj. […], spowodował naruszenie czynności narządów ciała S. T. w ten sposób, że uderzał go kijem po rękach, powodując u pokrzywdzonego obrażenia ciała w postaci sińców i dolegliwości bólowych, które to obrażenia naruszyły czynności narządu jego ciała na okres czasu trwający nie dłużej niż siedem dni, a nadto w dniu 29 maja 2023 roku, w miejscu jak wyżej, znieważał S. T. słowami powszechnie uznanymi za wulgarne i obelżywe,
tj. o przestępstwo z art.157 § 2 k.k. i art. 216 § 1 k.k. w zw. z art.11 § 2 k.k.
Wyrokiem z dnia 16 lipca 2024 r., sygn. akt II K 277/23, Sąd Rejonowy we Włoszczowie uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu występku.
Od tego orzeczenia apelacje na niekorzyść S. T. wnieśli: prokurator oraz pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.
Prokurator, podnosząc zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść orzeczenia oraz obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść orzeczenia (art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 366 § 1 k.p.k. i art. 410 k.p.k.) – wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, podnosząc zarzuty wielokrotnego naruszenia przepisu prawa procesowego (art. 7 k.p.k.) – wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy w Kielcach wyrokiem z dnia 20 listopada 2024 r., sygn. akt IX Ka 1511/24, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.
Od orzeczenia Sądu II instancji kasację wniósł pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, podnosząc następujące zarzuty rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego, mającego mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku:
a)naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 433 § 2 i art. 457 § 3 k.p.k. polegające na tym, że Sąd Okręgowy nienależycie rozpoznał zarzuty apelacyjne skutkujące w konsekwencji nierzetelną kontrolą odwoławczą polegającą na zaaprobowaniu przez Sąd odwoławczy oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji, która jest sprzeczna z treścią art. 7 k.p.k. oraz zaaprobowaniu ustalonego przez Sąd I instancji stanu faktycznego, który został ustalony nieprawidłowo w sytuacji kiedy niedopuszczalne jest tylko ogólnikowe odwołanie się do trafności ustaleń sądu I instancji i lakoniczne stwierdzenie, że wywody środka odwoławczego sprowadzają się wyłącznie do polemiki z tymi ustaleniami, zamiast niezbędnego wykazania, dlaczego zapadło takie, a nie inne, orzeczenie sądu odwoławczego - w szczególności niedostatecznego wskazania na jakiej podstawie wyjaśnienia niemalże 80 letniego pokrzywdzonego w nieistotnych rozbieżnościach mają dowodzić o niewinności oskarżonego, co w świetle całokształtu materiału dowodowego przemawia za przyjęciem winy S. T..
b)naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 440 k.p.k. polegające na tym, że Sąd Okręgowy nie wyszedł poza granice środka odwoławczego i utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie, które z powodu niestwierdzonego a istniejącego naruszenia jest rażąco niesprawiedliwe, a charakteryzuje się naruszeniem polegającym na pominięciu przy dokonywaniu ustaleń faktycznych, wbrew treści art. 410 k.p.k., istotnych okoliczności uznanych za co prawda wiarygodne, lecz w swej istocie pominięte, a dotyczących faktu, iż opinia biegłego oraz opinia uzupełniającą wskazują, iż niemożliwym jest aby tego rodzaju obrażenia powstały w wyniku upadku na rowerze, a deklarowany przez pokrzywdzonego przebieg wydarzeń koresponduje z powstałymi u pokrzywdzonego obrażeniami, co doprowadziło do mylnego ustalenia stanu faktycznego w szczególności co do zaistnienia przedmiotowego zdarzenia.
Na podstawie tak sformułowanych zarzutów autor kasacji wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach i utrzymanego nim w mocy wyroku Sądu Rejonowego we Włoszczowie z dnia 16.07.2024 r., sygn. akt II K 277/23, i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Prokurator w odpowiedzi na kasację, wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście bezzasadna, co uprawniało do jej oddalenia na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, zgodnie z którym: „w przypadku zarzutu kasacyjnego sprowadzającego się do naruszenia przez sąd odwoławczy przepisu art. 433 § 2 k.p.k. należy nie tylko wykazać, że sąd odwoławczy zarzutu apelacyjnego określonego rodzaju nie rozważył należycie, ale również autor kasacji musi wykazać, iż to uchybienie, zaistniałe przy dokonywaniu kontroli odwoławczej, w realiach tej konkretnej sprawy, mogło mieć istotny wpływ na treść zapadłego orzeczenia sądu odwoławczego. Należy zatem w kasacji wykazać, że przy dokonywaniu kontroli odwoławczej uchybienie (naruszenie art. 433 § 2 k.p.k.) zaistniało w rzeczywistości, opisanie na czym ono polega i w jaki sposób skutkuje tak rażącym naruszeniem przepisów, że można je przyrównać w skutkach do przewidzianych w prawie procesowym bezwzględnych podstaw uchylenia orzeczenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 grudnia 2021 r., II KK 593/21, LEX nr 3527442). „Wykazanie wadliwości przeprowadzonej w sprawie kontroli apelacyjnej poprzez zakwalifikowanie uchybień jako rzekomo naruszających dyspozycje art. 433 § 2 k.p.k. oraz art. 457 § 3 k.p.k. nie może ograniczać się wyłącznie do formalnego powołania tych przepisów w zarzucie kasacji i stworzenia pozorów nieprawidłowej kontroli odwoławczej (poprzez sugerowanie np. «nienależytego», «niepełnego», «niewłaściwego», «nierzetelnego», «pobieżnego» rozpoznania apelacji), jeżeli z istoty zarzutu odczytywanej z jego uzasadnienia, jednoznacznie wynika, że skarżący wyłącznie domaga się przeprowadzenia przez Sąd Najwyższy kolejnej, dublującej kontrolę apelacyjną, weryfikacji prawidłowości orzeczenia sądu pierwszej instancji bądź forsuje subiektywną interpretację wyników postępowania dowodowego. Podważenie prawidłowości procedowania sądu odwoławczego w zakresie ustawowych standardów kontroli odwoławczej uzależnione jest od precyzyjnego wykazania takiego stanu rzeczy, z odwołaniem się – w razie potrzeby – do treści apelacji, jak i pisemnych motywów orzeczenia instancji ad quem” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2023 r., I KK 357/23, LEX nr 3716834). „W przypadku kwestionowania jakości kontroli instancyjnej obowiązkiem autora kasacji jest wykazanie uchybień, które dawałyby podstawę do stwierdzenia, że przeprowadzona kontrola odwoławcza była pobieżna lub wręcz iluzoryczna, co dopiero mogłoby prowadzić do stwierdzenia rażącego naruszenia art. 433 § 2 k.p.k., skutkującego koniecznością wzruszenia prawomocnego orzeczenia. W przypadku, w którym Sąd ad quem odniósł się do wszystkich zarzutów podniesionych w apelacji i przedstawił swoje stanowisko, argumentując dlaczego uznał je za niezasadne, dla stwierdzenia wadliwości kontroli instancyjnej niezbędne jest wykazanie zasadniczych błędów lub luk w rozumowaniu Sądu (…)” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2024 r., IV KK 238/24, LEX nr 3790259).
Lektura uzasadnienia kasacji prowadzi tymczasem do wniosku, że wyrażona tam argumentacja ma charakter li tylko polemiczny i sprowadza się do wyrażenia własnej oceny w zakresie zgromadzonych w sprawie dowodów. Nie sposób bowiem uznać za wykazujące wadliwość kontroli instancyjnej w zakresie weryfikacji oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego rozważania na temat wyjaśnień oskarżyciela posiłkowego, usprawiedliwiające występujące w tych depozycjach rozbieżności silnym stresem pokrzywdzonego. Warto w tym kontekście zauważyć, że Sąd odwoławczy rozważył to zagadnienie, wskazując na szereg rozbieżności w relacjach procesowych oskarżyciela posiłkowego, a ponadto odwołując się do wniosku z opinii biegłej psycholog I. Ś., z której „wynika, że z psychologicznego punktu widzenia zeznań S. T. nie można uznać za obiektywne” (s. 4 uzasadnienia wyroku Sądu ad quem). Uwadze Sądu odwoławczego nie umknęła także opinia biegłego sądowego G. L.. Tyle tylko, że biegły ten nie potwierdził u pokrzywdzonego obrażeń w miejscach, w których miał on otrzymywać najsilniejsze ciosy.
Jeśli chodzi o zarzut obrazy art. 440 k.p.k., to jest on z gruntu chybiony, albowiem opiera się na zaprezentowaniu własnej oceny dowodów z opinii biegłego oraz wyjaśnień pokrzywdzonego, które – jak już wskazano – były przedmiotem analizy Sądu odwoławczego. Warto ponadto zauważyć, że „o naruszeniu art. 440 k.p.k. przez sąd odwoławczy można twierdzić jedynie wówczas, gdy sąd ten zignorował lub nie zauważył oczywistych i bezspornych uchybień popełnionych przez sąd niższej instancji, które mogły naruszyć zasadę sprawiedliwej represji, prowadząc do rażącej niesprawiedliwości orzeczenia tego sądu” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2024 r., III KK 508/24, LEX nr 3783380). Kwestionowanie prawidłowości weryfikacji oceny dowodów przez Sąd odwoławczy poprzez formułowanie zarzutu obrazy art. 440 k.p.k. może być zatem skuteczne jedynie w wyjątkowych sytuacjach, w których Sąd ten nie dostrzeże ewidentnej wadliwości postępowania Sądu I instancji rażąco wykraczającego poza sferę swobodnej oceny dowodów. W rozpoznawanej sprawie sytuacja taka rzecz jasna nie miała miejsca, o czym przekonuje także obszerność i szczegółowość wywodu Sądu meriti w zakresie oceny podstawy dowodowej wydanego wyroku.
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu, na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 637a k.p.k. kosztami procesu postępowania kasacyjnego obciążając oskarżyciela posiłkowego.
[J.J.]
[r.g.]