WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 sierpnia 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Kala (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gierszon
SSN Zbigniew Puszkarski
w sprawie A.N.
w przedmiocie wydania wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu bez udziału stron
w dniu 14 sierpnia 2025 r.,
kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie
z dnia 7 marca 2024 r., sygn. akt II K 598/23/S
uchyla wyrok łączny w zaskarżonej części i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie.
Małgorzata Gierszon Dariusz Kala Zbigniew Puszkarski
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie, po rozpoznaniu sprawy A.N., skazanego:
1)wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Nowej Huty z dnia 25 maja 2016 r. (prawomocnym z dniem 26 października 2016 r.), sygn. akt VIII K 857/15/N, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 26 października 2016 r., sygn. akt IV Ka 990/16, za przestępstwo z art. 281 k.k., popełnione w dniu 20 lipca 2015 r.,
2)wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 10 maja 2018 r. (prawomocnym z dniem 18 maja 2018 r.), sygn. akt II K 216/18/P, za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k., popełnione w dniu 1 maja 2017 r.,
3)wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie z dnia 8 maja 2019 r. (prawomocnym z dniem 16 maja 2019 r.), sygn. akt II K 531/19/S, za:
a. przestępstwo z art. 197 § 2 k.k., popełnione w dniu 8 listopada 2018 r.,
b. przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, popełnione w dniu 9 listopada 2018 r.,
4)wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 23 stycznia 2020 r. (prawomocnym z dniem 23 lutego 2021 r.), sygn. akt II K 1611/19/P, za przestępstwo z art. 217 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełnione w dniu 6 lipca 2019 r.,
5)wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego dla Krakowa -Nowej Huty w Krakowie z dnia 11 marca 2021 r. (prawomocnym z dniem 10 kwietnia 2021 r.), sygn. akt II K 192/21/N, za przestępstwo z art. 244 k.k., popełnione w dniu 1 grudnia 2020 r.,
6)wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie z dnia 28 maja 2021 r. (prawomocnym z dniem 5 czerwca 2021 r.), sygn. akt II K 13/21/N, za przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. popełnione w dniu 25 czerwca 2020 r.,
7)wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie z dnia 3 listopada 2021 r. (prawomocnym z dniem 9 grudnia 2021 r.), sygn. akt II K 872/21/N, za przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełnione w dniu 8 lutego 2021 r.,
8)wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie z dnia 5 kwietnia 2022 r. (prawomocnym z dniem 13 kwietnia 2022 r.), sygn. akt II K 840/21/N, za przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełnione w dniu 6 lipca 2020 r.,
9)wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 4 października 2022 r. (prawomocnym z dniem 20 lipca 2023 r.), sygn. akt II K 863/22/P za:
a.ciąg przestępstw (art. 91 § 1 k.k.) z art. 278 § 1 k.k., popełnionych w dniach: 30 grudnia 2020 r., 30 grudnia 2020 r., 31 grudnia 2020 r., 31 grudnia 2020 r., 4 stycznia 2021 r., 5 stycznia 2021 r., 5 stycznia 2021 r., 5 stycznia 2021 r., 9 stycznia 2021 r., 16 stycznia 2021 r., 1 grudnia 2020 r., 2 stycznia 2021 r., 2 stycznia 2021 r.
b.przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, popełnione w dniu 25 sierpnia 2020 r.,
10)wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie z dnia 22 listopada 2022 r. (prawomocnym z dniem 11 lutego 2023 r.), sygn. akt II K 1308/22/S, za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k., popełnione w dniu 5 lipca 2016 r.,
11) wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie z dnia 22 listopada 2022 r. (prawomocnym z dniem 18 lutego 2023 r.), sygn. akt II K 1302/22/S, za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., popełnione w dniu 30 marca 2020 r.,
w dniu 7 marca 2024 r. wydał wyrok łączny (sygn. akt II K 598/23/S), na mocy którego:
I.rozwiązał orzeczenie o karze łącznej 1 (jednego) roku i 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa -Podgórza w Krakowie z dnia 4 października 2022 r., sygn. akt II K 863/22/P;
II. mocy art. 85 § 1 k.k., art. 86 § 1 k.k. i art. 91 § 2 k.k., w miejsce:
-kary 1 (jednego) roku pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie z dnia 5 kwietnia 2022 r., sygn. akt II K 840/21/N,
-kary jednostkowej 1 (jednego) roku pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 4 października 2022 r., sygn. akt II K 863/22/P,
-kary jednostkowej 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 4 października 2022 r., sygn. akt II K 863/22/P oraz
-kary 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie z dnia 22 listopada 2022 r., sygn. akt II K 1302/22/S
wymierzył skazanemu A.N. (N.) karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;
III.na mocy art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 i § 3 k.k. w zw. z art. 34 § 1a pkt 1 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k., w miejsce:
-kary 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 10 maja 2018 r., sygn. akt II K 216/18/P oraz
-kary 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie z dnia 22 listopada 2022 r., sygn. akt II K 1308/22/S
wymierzył skazanemu A.N. karę łączną 1 (jednego) roku i 11 (jedenastu) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym;
IV.na mocy art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 i § 3 k.k. w zw. z art. 34 § 1a pkt 1 k.k. w zw. z art. 35 § 1 k.k., w miejsce:
-kary 1 (jednego) roku ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie z dnia 28 maja 2021 r., sygn. akt II K 13/21/N oraz
-kary 1 (jednego) roku ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie z dnia 22 listopada 2022 r., sygn. akt II K 1302/22/S
wymierzył skazanemu A.N. karę łączną 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym;
V.na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. ustalił, iż w pozostałym zakresie wyroki połączone w punktach II., III. i IV. niniejszego wyroku łącznego podlegają odrębnemu wykonaniu;
VI.na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej w punkcie II. niniejszego wyroku łącznego kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu A.N.:
-okres wykonanej w całości kary łącznej 1 (jednego) i 1 (jednego) miesiąca pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie II K 863/22/P,
-okres wykonanej w całości kary 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie II K 1302/22/S,
-okres wykonywania kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie II K 840/21/N - od dnia 5 lutego 2024 r., godz. 12:40;
VII.na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej w punkcie III. niniejszego wyroku łącznego kary łącznej ograniczenia wolności zaliczył skazanemu A.N. okres odbytej dotychczas kary ograniczenia wolności orzeczonej w sprawie II K 216/18/P;
VIII.na podstawie art. 572 k.p.k. umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego w pozostałym zakresie.
Wyrok łączny zawiera również rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu.
Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 14 sierpnia 2024 r.
Od powyższego wyroku łącznego kasację na korzyść skazanego wywiódł Prokurator Generalny, który zaskarżył to orzeczenie w części dotyczącej połączenia kar pozbawienia wolności wymierzonych wyrokami wydanymi w sprawach o sygn. II K 840/21/N, II K 863/22/P i II K 1302/22/S, tj. w zakresie rozstrzygnięć zawartych w punkcie I, II i VI wyroku.
W nadzwyczajnym środku zaskarżenia podniósł zarzut rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisu prawa karnego procesowego - art. 410 k.p.k., polegającego na pominięciu przez sąd wynikającej z materiału dowodowego i mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia okoliczności co do dokonanej w postępowaniu odwoławczym zmiany wydanego wobec A.N. wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 4 października 2022 roku, sygn. akt II K 863/22/P i w konsekwencji przyjęciu, że wyrokiem tym wymierzono skazanemu kary: 1 roku oraz 3 miesięcy pozbawienia wolności i karę łączną 1 roku i 1 miesiąca pozbawienia wolności, zamiast kar: 6 miesięcy i 1 miesiąca pozbawienia wolności oraz kary łącznej 7 miesięcy pozbawienia wolności, w następstwie czego doszło do wadliwego, bo z rażącym naruszeniem art. 86 § 1 k.k. (w brzmieniu obowiązującym od dnia 24 czerwcu 2020 roku) - w wyniku połączenia tej kary z karami pozbawienia wolności orzeczonymi w innych sprawach - orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym określoną w tym przepisie górną granicę.
Podnosząc powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie do ponownego rozpoznania.
Kasacja okazała się oczywiście zasadna.
Sąd Rejonowy wadliwie jako podstawę kary łącznej orzeczonej w punkcie II zaskarżonego wyroku przyjął kary jednostkowe wymierzone wyrokiem z dnia 4 października 2022 r., sygn. akt II K 863/22/P Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie w pierwotnym brzmieniu, tj. bez zmian wprowadzonych w treści tego orzeczenia wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 20 lipca 2023 r., sygn. akt IV Ka 902/23. Na mocy ostatnio wymienionego wyroku sąd odwoławczy zmienił wskazany wyrok sądu I instancji obniżając karę pozbawienia wolności orzeczoną za ciąg przestępstw z art. 278 § 1 k.k. (przypisany w punkcie I wyroku sądu meriti) z roku do 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz obniżając karę pozbawienia wolności wymierzoną za przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2025 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (przypisany w punkcie II wyroku sądu meriti) z 3 miesięcy do miesiąca pozbawienia wolności. Ponadto obniżył karę łączną pozbawienia wolności orzeczoną w punkcie V wyroku sądu I instancji z roku i 1 miesiąca do 7 miesięcy pozbawienia wolności.
Uchybienie polegające na nieuwzględnieniu tej modyfikacji bez wątpienia było rażące i miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku łącznego. Łącząc kary pozbawienia wolności orzeczone w sprawie II K 863/22/P z karą roku pozbawienia wolności (wymierzoną wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie z dnia 5 kwietnia 2022 r., sygn. akt II K 840/21/N) oraz z karą 3 miesięcy pozbawienia wolności (wymierzoną wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie z dnia 22 listopada 2022 r., sygn. akt II K 1302/22/S), Sąd Rejonowy orzekł bowiem karę łączną wymiarze 2 lat pozbawienia wolności. Kara ta przewyższała górną granicę kary łącznej, która – zgodnie z treścią art. 86 § 1 k.k. - byłaby możliwa do orzeczenia, gdyby za jej podstawę zostały przyjęte kary jednostkowe w prawidłowym, tj. uwzględniającym modyfikację wprowadzoną przez sąd odwoławczy (IV Ka 902/23), wymiarze. Maksymalny wymiar kary łącznej stanowiący sumę kar jednostkowych w ww. wypadku wynosił bowiem 1 rok i 10 miesięcy pozbawienia wolności (1 rok + 3 miesiące + 6 miesięcy +1 miesiąc).
Powyższe uchybienie sądu pierwszej instancji spowodowało również błędy w rozstrzygnięciach zawartych w punktach I i VI zaskarżonego wyroku łącznego, gdzie z kolei wskazano karę łączną wymierzoną wyrokiem Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie w sprawie II K 863/22/P bez uwzględniania zmian dokonanych w tym orzeczeniu przez sąd odwoławczy. Jest przy tym oczywiste, że uchylenie orzeczenia o karze łącznej musi skutkować „automatycznym upadkiem” rozstrzygnięć o zaliczeniu na poczet tej kary okresów wykonywania kar jednostkowych.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy uznał kasację za oczywiście zasadną i w konsekwencji, orzekając w trybie art. 535 § 5 k.p.k., uchylił wyrok łączny w zaskarżonej części i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie do ponownego rozpoznania.
Małgorzata Gierszon Dariusz Kala Zbigniew Puszkarski
[WB]
[a.ł[