III KK 144/25

Wyrokiem z dnia 12 marca 2025 r., sygn. akt III KO 116/24, Sąd Najwyższy m.in. wznowił z urzędu postępowanie kasacyjne w sprawie III KK 203/23 w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II wyroku i uchylając to rozstrzygnięcie w ww. części przekazał sprawę Sądu Najwyższemu Izbie Karnej do ponownego rozpoznania w postępowaniu kasacyjnym. Sprawa ta została zarejestrowana pod sygnaturą III KK 144/25. Pismem z dnia 24 marca 2025 r. (data sporządzenia pisma) sędzia Jacek Błaszczyk wystąpił z żądaniem wyłączenia go od udziału w sprawie III KK 144/25. Sprawa zainicjowana tym żądaniem, zarejestrowana pod numerem KRI 915, została przydzielona do rozpoznania SSN Małgorzacie Bednarek. SSN Małgorzata Bednarek w dniu 2 kwietnia 2025 r. złożyła oświadczenie, w którym wskazała, że była członkiem składu orzekającego we wznowionym postępowaniu toczącym się przed Sądem Najwyższym pod sygnaturą III KK 203/23. W związku z powyższym wskazała, że w stosunku do niej „mogą zachodzić okoliczności wynikające z art. 41 § 1 k.p.k. przy rozpoznawaniu osobistego wniosku o wyłączenie SSN J. Błaszczyka (KRI 915)”.

Sprawa o wyłączenie SSN Małgorzaty Bednarek została zarejestrowana pod sygnaturą KRI 949.

Pismem z dnia 9 maja 2025 r. obrońca skazanych złożył wniosek o wyłączenie SSN Anny Dziergawki od rozpoznania sprawy o wyłączenie SSN Małgorzaty Bednarek. Sprawa zainicjowana tym wnioskiem została zarejestrowana pod sygnaturą KRI 1033.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Wniosek obrońcy należało pozostawić bez rozpoznania. Zgodnie z art. 118 § 1 k.p.k. znaczenie czynności procesowej ocenia się według treści złożonego oświadczenia. Powyższy przepis, co nie budzi wątpliwości, odnosi się również do czynności organów procesowych. Mając to na uwadze, oświadczenie SSN Małgorzaty Bednarek, mimo odwołania się w jego treści do art. 41 § 1 k.p.k., należało potraktować jako oświadczenie złożone w trybie art. 42 § 2 k.p.k., skoro wyraźnie wskazano w nim, że powodem jego złożenia jest udział SSN Małgorzaty Bednarek w rozpoznaniu sprawy III KK 203/23. Zgodnie wszak z utrwalonym w doktrynie i orzecznictwie poglądem, zawarte w art. 40 § 1 k.p.k. in principio sformułowanie „wyłączony od udziału w sprawie" obejmuje swym zakresem znaczeniowym nie tylko czynności procesowe związane bezpośrednio z przedmiotem procesu, lecz także orzekanie w kwestiach incydentalnych. Z tego też powodu konsekwentnie zauważa się, że sędzia, który brał udział w wydaniu wyroku, który został uchylony, w postępowaniu ponownym – zgodnie z treścią art. 40 § 1 pkt 7 k.p.k. - wyłączony jest nie tylko od udziału w podejmowaniu decyzji z zakresu merytorycznego rozpoznania sprawy (wyrokowania), ale też wszelkich kwestii incydentalnych związanych z toczącym się postępowaniem (zob. m.in. D. Świecki [w:] B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2025, komentarz do art. 40, teza 6; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 października 2005 r., II AKz 644/05, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lipca 2010 r., WZ 32/10).

Nie budzi więc wątpliwości, że SSN Małgorzata Bednarek podlega wyłączeniu od udziału w rozpoznaniu sprawy KRI 915 na podstawie art. 40 § 1 pkt 7 k.p.k., a związku z tym, że ww. sprawa została jej przydzielona, z chwilą złożenia przez nią wspomnianego oświadczenia, nastąpiło ex lege wyłączenie jej od udziału w sprawie. Tym samym zarówno postępowanie o wyłączenie sędziego SSN Małgorzaty Bednarek (zarejestrowane pod numerem KRI 949) o wyłączenie jej od udziału w sprawie o wyłączenie sędziego J. Błaszczyka (KRI 915), jak i postępowanie o wyłączenie SSN Anny Dziergawki (zarejestrowane pod numerem KRI 1033), należało uznać za bezprzedmiotowe.

Z uwagi na powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w części dyspozytywnej postanowienia.