Sygn. akt III KK 12/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2017 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Małgorzata Gierszon (przewodniczący)
‎SSN Michał Laskowski
‎SSN Marek Pietruszyński (sprawozdawca)

Protokolant Dagmara Szczepańska-Maciejewska

przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Małgorzaty Kozłowskiej
‎w sprawie A. K.
‎skazanego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.
‎po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
‎w dniu 30 maja 2017 r.,
‎kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego
‎od wyroku Sądu Okręgowego w L. z dnia 5 października 2016 r., sygn. akt V Ka …/16,
‎utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w L.
‎
‎z dnia 24 marca 2016 r., sygn. akt II K …/12,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w L. do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 24 marca 2016 r., sygn. akt II K …/12 oskarżony A. K. został skazany za popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności.

Od tego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego.

Termin rozprawy apelacyjnej wyznaczony został na dzień 5 października 2016 r. na godz. 9,30. Obrońca oskarżonego w dniu 3 października 2016 r. uzyskał, stosownie do obowiązku wynikającego z treści art. 117 § 2a k.p.k., zaświadczenie od uprawnionego lekarza potwierdzające niemożność stawienia się na rozprawie apelacyjnej w dniu 5 października 2016 r. Zaświadczenie to wraz z wnioskiem o odroczenie rozprawy apelacyjnej, w którym dodatkowo podkreślono termin rozprawy apelacyjnej, obrońca oskarżonego złożył w Biurze Podawczym Sądu Okręgowego w L. w dniu 4 października 2016 r. o godz. 14,40. Sąd Okręgowy w L. po wywołaniu w dniu 5 października 2016 r. o godz. 9,38 sprawy oskarżonego, rozpoznał apelację pod nieobecność oskarżonego i jego obrońcy uznając, że zostali oni prawidłowo powiadomieni o terminie rozprawy, po czym w tym samym dniu wydał wyrok (sygn. akt V Ka …/16), utrzymujący zaskarżony wyrok w mocy. Wniosek obrońcy o odroczenie rozprawy wraz ze stosownym zaświadczeniem lekarskim wpłynął do Sekretariatu V Wydziału Karnego Odwoławczego Sądu Okręgowego w L. w dniu 5 października 2016 r. o godz. 11,45. Wniosek ten został dołączony do akt sprawy bez rozpoznania, wobec wniesienia go po rozpoznaniu sprawy.

Od tego wyroku obrońca A. K. wniósł kasację, w której zarzucił rażące naruszenie przepisów postępowania karnego mogące mieć wpływ na treść orzeczenia, a to art. 6 k.p.k. oraz art. 450 § 3 k.p.k. w zw. z art. 117 § 2a k.p.k. polegające na ograniczeniu oskarżonemu prawa do obrony przez rozpoznanie sprawy pod nieobecność obrońcy oskarżonego, pomimo, że usprawiedliwił on swoje niestawiennictwo z powodu choroby, składając jednocześnie zaświadczenie od biegłego lekarza sądowego oraz wniósł o odroczenie rozprawy apelacyjnej.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd II instancji.

Prokurator Rejonowy w Ś. w odpowiedzi na kasację wniósł o jej uwzględnienie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Niezależnie od tego czy obrońca oskarżonego miał realną możliwość przedłożenia wniosku i zaświadczenia lekarskiego w dniu 3 października 2016 r lub w godzinach porannych 4 października 2016 r. podnieść należało, że oskarżony nie może ponosić negatywnych konsekwencji postępowania obrońcy, jak też ponosić konsekwencji niewłaściwego funkcjonowania aparatu wewnątrzsądowego. Oskarżony ma prawo liczyć, że ustanowiony obrońca udzieli mu należytej pomocy prawnej, a więc także z uwagi na stan swojego zdrowia podejmie niezbędne czynności, aby rozprawa mogła odbyć się z jego udziałem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 2015 r., sygn. akt IV KK 181/150). W tej sprawie obrońca oskarżonego złożył wniosek o odroczenie rozprawy wraz ze stosownym zaświadczeniem lekarskim, wniosek ten uzasadniający, faktycznie przed terminem rozprawy apelacyjnej, co powinno uzasadniać zastosowanie w tej sytuacji dyspozycji art. 117 § 2 k.p.k. Tak się jednak nie stało. Ze względu na niewłaściwe funkcjonowanie aparatu wewnątrzsądowego, wniosek obrońcy o odroczenie rozprawy wraz z zaświadczeniem usprawiedliwiającym jego nieobecność na rozprawie, nie został we właściwym czasie przekazany Sądowi. Na skutek tego prawo oskarżonego do obrony w jej aspekcie formalnym zostało niewątpliwie naruszone. To naruszenie prawa do obrony, stanowiące rażące uchybienie minimalnym standardom rzetelnego procesu, nie mogło pozostać bez reakcji Sądu Najwyższego. Wobec uznania zasadności zarzutu kasacji należało uchylić zaskarżony wyrok i sprawę przekazać Sądowi odwoławczemu do ponownego rozpoznania, w trakcie którego powinien dołożyć starań aby w dniu rozprawy posiadać aktualną dokumentację dotyczącą ewentualnych pism procesowych strony lub jego obrońcy w kwestii odroczenia rozprawy z uwagi na zaistnienie przyczyn usprawiedliwiających ich niestawiennictwo.

Z tych względów orzeczono jak na wstępie.

kc