POSTANOWIENIE
27 marca 2025 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Marta Romańska
na posiedzeniu niejawnym 27 marca 2025 r. w Warszawie
w sprawie z wniosku M.B.
z udziałem D.M.
o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką oraz o zmianę postanowienia w przedmiocie władzy rodzicielskiej nad małoletnim I.M.,
oraz z wniosku D.M.
z udziałem M.B.
o zmianę postanowienia w przedmiocie władzy rodzicielskiej nad małoletnim I.M.,
na skutek wystąpienia przez Sąd Rejonowy w Zgierzu
postanowieniem z 10 lutego 2025 r., III Nsm 789/24,
o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu,
odmawia przekazania sprawy sądowi równorzędnemu.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z 10 lutego 2025 r. Sąd Rejonowy w Zgierzu wystąpił do Sądu Najwyższego o przekazanie innemu sądowi równorzędnemu, na podstawie art. 441 § 1 i 2 k.p.c., sprawy z połączonych wniosków M.B. o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej oraz o zmianę postanowienia w przedmiocie władzy rodzicielskiej nad I.M. oraz z wniosku D.M. o zmianę postanowienia w przedmiocie władzy rodzicielskiej nad I.M.
Sąd Rejonowy stwierdził, że postanowieniem z 4 marca 2024 r. Sąd Rejonowy w Złotowie ustalił, że władza rodzicielska nad małoletnim I.M. będzie przysługiwała obojgu rodzicom, tj. matce M.B. i ojcu D.M. w równy sposób, ustalił miejsce zamieszkania dziecka w każdorazowym miejscu zamieszkania matki, powierzył obojgu rodzicom wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem poprzez ustanowienie nad nim pieczy naprzemiennej w ten sposób, że każdy z rodziców będzie miał pod swoją pieczą małoletniego przez tydzień.
W Sądzie Rejonowym w Zgierzu toczy się aktualnie sprawa III Nsm 789/24 w przedmiocie odebrania osoby podlegającej władzy rodzicielskiej oraz zmiany postanowienia w przedmiocie władzy rodzicielskiej nad małoletnim I.M. Właściwość Sądu Rejonowego w Zgierzu do jej rozpoznania wynika z tego, że matka I.M. przeprowadziła się do X. Ze sprawozdania z wywiadu kuratora sądowego przeprowadzonego 7 lutego 2025 r. wynika jednak, że aktualnym centrum życiowym małoletniego I.M. jest de facto Y. odległy od X. o około 300 kilometrów. W tej miejscowości małoletni wypełnia obowiązek szkolny, nawiązał bliskie relacje koleżeńskie oraz realizuje szereg zajęć pozaszkolnych (między innymi treningi piłki nożnej i zajęcia szachowe).
Sąd Rejonowy w Zgierzu nieprawomocnym postanowieniem z 10 lutego 2025 r. ustalił, że miejscem zamieszkania małoletniego I.M. będzie każdorazowe miejsce zamieszkania ojca. Sąd ten stwierdził, że prawdopodobnie w sprawie będzie konieczne wyznaczenie kilku terminów rozpraw oraz wysłuchanie małoletniego I.M., przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa z udziałem małoletniego. Wnioskowani przez uczestników postępowania świadkowie zamieszkują w X. bądź okolicach. W tych okolicznościach w ocenie Sądu Rejonowego w Zgierzu w celu zapewnienia sprawnego i efektywnego postępowania, realizującego standard dobra dziecka, zasadne jest przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Złotowie, a podstawę u temu tworzy art. 441 § 1 k.p.c., upoważaniający Sąd Najwyższy do takiego przekazania sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu z sądem występującym, jeżeli wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Występując o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu, Sąd Rejonowy powołał się na art. 441 § 1 k.p.c., a zatem dobro wymiaru sprawiedliwości, w szczególności wzgląd na postrzeganie sądu jako bezstronnego. Żadna z okoliczności przytoczonych w motywach wniosku nie przemawia za tym, żeby prowadzenie sprawy przez Sąd Rejonowy w Zgierzu miało zagrażać wizerunkowi wymiaru sprawiedliwości. W orzecznictwie ustalony jest pogląd, że wzgląd na sprawność postępowania co do zasady nie tworzy konieczności przekazania sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu na podstawie art. 441 k.p.c.
Sprawy z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli określone w Dziale II, Tytułu II Księgi drugiej Kodeksu postępowania cywilnego są rozpoznawane w trybie nieprocesowym, a w tym postępowaniu zastosowanie znajduje art. 508 § 2 k.p.c., w którym ustawodawca przewidział możliwość przekazania sprawy do innego sądu równorzędnego ze względów celowościowych. Jest to jednak kompetencja sądu przełożonego nad właściwym w sprawie, nie zaś Sądu Najwyższego.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 441 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
(M.M.)
[a.ł]