POSTANOWIENIE
Dnia 7 czerwca 2023 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Grzegorz Żmij (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Paweł Wojciechowski
Agnieszka Ewa Kaczmarek (ławnik Sądu Najwyższego)
w sprawie z wniosku M. w likwidacji z siedzibą w R. (Księstwo Lichtenstein),
z udziałem B. spółki akcyjnej w W.,
o wpis hipoteki przymusowej łącznej kaucyjnej w kwocie 27 958 907,50 zł do księgi wieczystej […],
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 7 czerwca 2023 r.,
na skutek skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Prokuratora Generalnego od prawomocnego orzeczenia referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Kołobrzegu z 30 czerwca 2016 r., Dz. Kw. […],
1.odrzuca skargę;
2.znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania przed Sądem Najwyższym wywołane wniesioną skargą nadzwyczajną.
UZASADNIENIE
W dniu 30 czerwca 2016 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Kołobrzegu w sprawie Dz. Kw. […] wpisał w dziale IV księgi wieczystej […] hipotekę przymusową łączną kaucyjną w kwocie 27 958 907,50 zł na rzecz M. z siedzibą w R.
Prokurator Generalny skargą nadzwyczajną z 22 marca 2021 r. zaskarżył prawomocne orzeczenie referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Kołobrzegu z dnia 30 czerwca 2016 r. w przedmiocie wpisu w księdze wieczystej nr […] hipoteki przymusowej łącznej kaucyjnej w kwocie 27 958 907,50 zł na rzecz M. z siedzibą w R. w całości, wnosząc o uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz oddalenie wniosku.
Uczestnik postępowania Bank spółka akcyjna w W. w odpowiedzi na skargę nadzwyczajną z 13 kwietnia 2021 r. wniósł o uwzględnienie skargi nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego.
Wnioskodawca M. w likwidacji z siedzibą w R. w odpowiedzi na skargę nadzwyczajną z 24 sierpnia 2021 r. wniósł o oddalenie w całości skargi nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego oraz o zasądzenie od skarżącego i uczestników solidarnie na rzecz wnioskodawcy kosztów procesu, w tym koszów zastępstwa procesowego w postępowaniu skargowym, według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga nadzwyczajna podlegała odrzuceniu.
Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (tekst jedn. Dz.U. 2021, poz. 1904 ze zm., dalej: „u.s.n.”) w art. 89 i następnych, wprowadziła oraz uregulowała nowy, nadzwyczajny środek zaskarżenia, mający zapewnić zgodność z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej.
Zgodnie z art. 95 pkt 1 u.s.n. w zakresie nieuregulowanym przepisami ustawy do skargi nadzwyczajnej, w tym postępowania w sprawie tej skargi, stosuje się w zakresie spraw cywilnych – przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego dotyczące skargi kasacyjnej, z wyłączeniem art. 3984 § 2 oraz art. 3989 k.p.c.
Przepisy ustawy o Sądzie Najwyższym nie regulują warunków formalnych skargi nadzwyczajnej, dlatego też należy zastosować w tym zakresie regulacje zawarte w Kodeksie postępowania cywilnego.
Zgodnie z art. 3984 § 1 k.p.c. do elementów konstrukcyjnych skargi kasacyjnej (a zatem także skargi nadzwyczajnej) należy m.in. oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości czy w części (pkt 1), a także sformułowanie wniosku o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany (pkt 3).
W poddanej pod rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego skardze nadzwyczajnej Prokurator Generalny we wnioskach skargi nie wskazał, czy domaga się uchylenia orzeczenia w całości czy też w części, co jest wadą skargi nadzwyczajnej samą w sobie, jak również nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, czy zakres zaskarżenia koresponduje z wnioskami skargi. Nie wniósł zarazem o zmianę orzeczenia oraz nie oznaczył także, czy domaga się oddalenia wniosku o wpis hipoteki w całości lub w części.
Oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, jak również określenie zakresu zaskarżenia i wniosków skargi nadzwyczajnej powinno być bardzo precyzyjne i nie może budzić wątpliwości, bowiem wyznacza ono granice zaskarżenia i wraz z podstawami kształtuje zakres rozpoznania skargi przez Sąd Najwyższy (art. 39813 § 1 k.p.c.). Skarga nadzwyczajna, podobnie jak skarga kasacyjna powinna być tak zredagowana, aby nie stwarzała żadnych wątpliwości interpretacyjnych, a zakres zaskarżenia i jego wnioski nie mogą być określane przez Sąd Najwyższy na podstawie wykładni użytych przez skarżącego sformułowań. Znaczenie tych wymagań i bezwzględny obowiązek precyzji w oznaczaniu zakresu zaskarżenia i wniosków skargi powoduje, że braki skargi w tym zakresie nie podlegają usunięciu w ramach procedury naprawczej stosowanej przy usuwaniu braków formalnych (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z 3 czerwca 2016 r., IV CSK 796/15; z 24 czerwca 2021 r., III CSK 134/20; z 21 września 2022 r., I NSNc 531/21).
Określenie zakresu zaskarżenia oraz wniosku o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia stanowi przedmiot odrębnych wymogów formalnych skargi nadzwyczajnej, co oznacza, że skarżący w obu tych kwestiach powinien odrębnie sformułować własne stanowisko. Sąd nie ma możliwości dopowiadania za skarżącego, czy żądanie w skardze uchylenia i zmiany zaskarżonego orzeczenia miałaby oznaczać orzeczenie jako całość, czy orzeczenie w zaskarżonej (lub jeszcze innej) części. W świetle art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c. w zw. z art. 95 pkt 1 u.s.n. konieczne jest oznaczenie zakresu, w jakim zaskarżone orzeczenie ma zostać uchylone lub uchylone i zmienione, albo wprost, albo co najmniej przez jednoznaczne odesłanie do prawidłowo określonego zakresu zaskarżenia, także jeśli orzeczenie zostało zaskarżone w całości (postanowienia Sądu Najwyższego z: 20 kwietnia 2022 r., I CSK 2268/22, 26 września 2022 r., I CSK 1563/22).
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 95 pkt 1 u.s.n. w zw. z art. 3986 § 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. odrzucił skargę nadzwyczajną.
O wzajemnym zniesieniu kosztów postępowania wywołanego wniesioną skargą nadzwyczajną Sąd Najwyższy orzekł na podstawie z art. 39818 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., zgodnie z którym w razie wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka koszty procesu w postępowaniu kasacyjnym podlegają wzajemnemu zniesieniu. Powołany przepis z mocy art. 95 pkt 1 u.s.n. stosuje się również do postępowania w sprawie skargi nadzwyczajnej.
(P.S.)
[ł.n]