WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 marca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)
SSN Eugeniusz Wildowicz
w sprawie A.P. i A.R.,
oskarżonych z art. 158 § 1 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej, na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
w dniu 26 marca 2025 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść oskarżonych
od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie
z dnia 19 września 2022 r., sygn. akt V K 646/22,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze grzywny za przestępstwo z art. 158 § 1 k.k. i karze łącznej (pkt. I, III i V sentencji wyroku), i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Kazimierz Klugiewicz Waldemar Płóciennik Eugeniusz Wildowicz
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, wyrokiem nakazowym z dnia 19 września 2022 roku, sygn. akt V K 646/22, po rozpoznaniu sprawy:
- A.P., oskarżonego o to. że w dniu 1 listopada 2021 roku przy ul. [...] w W., działając wspólnie z osobą A. R. brał udział w pobiciu osób V.S., R.B., F.B. i J.B. w ten sposób, iż używał przemocy polegającej na wielokrotnym zadawaniu ciosów rękoma i nogami w ciała pokrzywdzonych, narażając wymienionych pokrzywdzonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub w art. 157 § 1 k.k., tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k.
- A.R. oskarżonego o to. że
1.w dniu 1 listopada 2021 roku przy ul. [...] w W., działając wspólnie z osobą A.P. brał udział w pobiciu osób V.S., R.B., F.B. i J.B. w ten sposób, iż używał przemocy polegającej na wielokrotnym zadawaniu ciosów rękoma i nogami w ciała pokrzywdzonych, narażając wymienionych pokrzywdzonych na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub w art. 157 § 1 k.k., tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k.;
2.w dniu 1 listopada 2021 roku, przy ul. [...] w W., zabrał w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki R. koloru czarnego o wartości ok. 600 zł na szkodę J.B., tj. o czyn z art. 278 § 1 k.k.,
orzekł co następuje:
- oskarżonego A.P. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu i za to, na mocy art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 37a § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę grzywny w wysokości 500 stawek dziennych po 20 złotych każda stawka, zaliczając na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie;
- oskarżonego A.R. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie 1 aktu oskarżenia czynu i za to, na podstawie art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 37a § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę grzywny w wysokości 500 stawek dziennych po 20 złotych każda stawka;
- oskarżonego A.R. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie 2 aktu oskarżenia czynu i za to. na podstawie art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 37a § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. skazał go na karę 100 stawek dziennych grzywny po 20 złotych każda stawka:
- na podstawie art. 85 § 1 k.k., art. 86 § 1 i 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego A.R. karę łączną grzywny w wysokości 600 stawek dziennych po 20 złotych każda stawka, zaliczając na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie;
- na mocy art. 46 § 1 k.k. orzekł naprawienie szkody przez A.R. na rzecz J.B. w kwocie 600 zł.
Od powyższego wyroku nakazowego nie wniesiono sprzeciwu i uprawomocnił się on w dniu 30 listopada 2022 roku (k. 185).
Pismem z dnia 30 października 2024 r. od powyższego judykatu kasację na korzyść oskarżonych, w części dotyczącej orzeczenia o karze, wniósł Prokurator Generalny, nie kwestionując jednak trybu i kary orzeczonej za przypisane A.R. przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. Podniósł zarzut rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisu prawa karnego procesowego – art. 502 § 1 k.p.k., polegającego na orzeczeniu wobec oskarżonych w postępowaniu nakazowym, kary grzywny w wysokości przekraczającej przewidzianą w tym przepisie górną granicę, tj. powyżej 200 stawek dziennych. Wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna, co uprawniało do jej rozpoznania na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Zgodnie z art. 502 § 1 k.p.k., wyrokiem nakazowym można orzec karę ograniczenia wolności lub grzywnę w wysokości do 200 stawek dziennych albo do 200 000 złotych. Wskazany limit kary grzywny dotyczy także wymiaru jej kary łącznej, co trafnie wskazał Prokurator Generalny, powołując się na stanowisko Sądu Najwyższego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2015 r., II KK 358/15). W świetle powyższego nie budzi wątpliwości to, że wymierzenie w niniejszej sprawie przez Sąd I instancji w wyroku nakazowym kar jednostkowych grzywny w wysokości 500 stawek za przestępstwo z art. 158 § 1 k.k., a w przypadku A.R. ponadto orzeczenie kary łącznej grzywny w wymiarze 600 stawek dziennych (uwzględniając na zasadzie kumulacji karę grzywny w wymiarze 100 stawek, wymierzoną za przestępstwo kradzieży), stanowiło rażące naruszenie art. 502 § 1 k.p.k., które – co oczywiste mogło mieć istotny wpływ na treść wydanego wyroku, biorąc pod uwagę ww. limitację rodzajów i wymiaru kary.
Z tego względu należało uchylić zaskarżony wyrok nakazowy w części dotyczącej orzeczenia o karze grzywny za przestępstwo z art. 158 § 1 k.k. i karze łącznej (pkt. I, III i V sentencji tego orzeczenia), i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, który rozważy, czy ponowne rozpoznanie sprawy będzie mogło nastąpić w trybie nakazowym, czy też – z uwagi na perspektywę wymierzenia oskarżonym kar nieprzewidzianych w tym trybie – niezbędne będzie skierowanie sprawy na rozprawę.
Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
Kazimierz Klugiewicz Waldemar Płóciennik Eugeniusz Wildowicz
[WB]
[r.g.]