POSTANOWIENIE
Dnia 4 czerwca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz
w sprawie K. P. ,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu,
w dniu 4 czerwca 2025 r.,
wniosku obrońcy skazanego o wyłączenie
sędziego Sądu Najwyższego Marka Motuka,
na podstawie art. 41 § 1 k.p.k. w zw. z art. 42 § 1 i 4 k.p.k.,
p o s t a n o w i ł:
wyłączyć sędziego Sądu Najwyższego Marka Motuka
od udziału w sprawie II KK 365/24.
UZASADNIENIE
Obrońca K. P. pismem z dnia 15 kwietnia 2024 r. (k.148-152) złożył wniosek o wyłączenie SSN Marka Motuka od rozpoznania sprawy kasacyjnej, zarejestrowanej pod sygn. akt II KK 365/24, wskazując, że wyznaczony sędzia sprawozdawca został powołany na urząd sędziego przez Prezydenta RP przy udziale Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ukształtowanym w trybie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3).
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Wniosek zasługiwał na uwzględnienie.
Na wstępie należy zauważyć, że rozpoznaniu wniosku nie stało na przeszkodzie to, że wcześniejszy wniosek o wyłączenie tego samego sędziego został pozostawiony bez rozpoznania na mocy postanowienia SN z dnia 27 lutego 2025 r., KRI 835. Rzecz bowiem w tym, że w jego wydaniu brał udział sędzia Sądu Najwyższego Ryszard Witkowski, co do którego zachodzą takie same okoliczności dotyczące powołania na urząd sędziego Sądu Najwyższego, jak te wskazane we wniosku o wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego Marka Motuka. W takim układzie procesowym ww. postanowienie nie stanowi przeszkody w rozpoznaniu ponowionego wniosku o wyłączenie tego sędziego, albowiem „orzeczenie wydane z udziałem sędziego Sądu Najwyższego powołanego na ten urząd w wyniku rekomendacji Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie ustawy z 8 grudnia 2017 r. dotknięte jest bezwzględną przyczyną odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., a w konsekwencji nie zostało wydane przez niezależny i bezstronny sąd ustanowiony ustawą” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 lutego 2024 r., II KK 540/23, zob. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2024 r., III KK 147/24).
Jeśli chodzi o samą kwestię wadliwości powołania sędziego, związaną z udziałem w procesie nominacyjnym Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018, poz. 3), to zagadnienie to było przedmiotem obszernej analizy w uchwale składu połączonych Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., sygn. akt BSA I - 4110 - 1/20 oraz w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r., I KZP 2/22 (OSNK 2022, z. 6, poz. 22, LEX nr 3348360), co czyni zbędnym czynienie szerszych rozważań w tym zakresie.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego powszechnie akcentuje się, że „sędzia ulega wyłączeniu, nie tylko wówczas, gdy istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie (art. 41 § 1 k.k.), ale również w sytuacji, gdy orzekanie przez sędziego w danej sprawie mogłoby prowadzić do naruszenia standardu z art. 6 ust. 1 EKPC i uznania, że taki skład orzekający w ogóle nie stanowi niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego ustawą” (postanowienia SN: z dnia 6 lipca 2022 r., IV KO 66/22, LEX nr 3405631 z dnia 13 października 2021 r., II KO 30/21; z dnia 28 kwietnia 2022 r., IV KO 32/22; z dnia 17 marca 2022 r., II KO 12/22). Niewątpliwie problematyka związana z procedurą powołania sędziów ściśle powiązana jest z prawem do rzetelnego procesu sądowego, co tym bardziej uzasadnia wyłączenie sędziego Sądu Najwyższego Marka Motuka od udziału w sprawie II KK 365/24. Jest to tym bardziej uzasadnione, jeśli zważy się dodatkowo na fakt, że w kasacji obrońcy skazanego podniesiono zarzut dotyczący takiej samej wadliwości powołania sędziów Sądu Apelacyjnego w Warszawie, co sędziego Sądu Najwyższego Marka Motuka, który – w konsekwencji przydzielenia mu niniejszej sprawy – orzekałby z naruszeniem zasady nemo iudex idoneus in propria causa.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu.
[J.J.]
[a.ł]