Sygn. akt II DO 14/20
POSTANOWIENIE
Dnia 21 października 2020 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Sobutka
po rozpoznaniu w Izbie Dyscyplinarnej w dniu 21 października 2020r.
na posiedzeniu bez udziału stron
wniosku obrońców sędzi I. M.
zawartego w piśmie z dnia 20 października 2020 r. oraz złożonego na posiedzeniu w dniu dzisiejszym ustnie do protokołu
o wyłączenie od udziału w sprawie: SSN Tomasza Przesławskiego, SSN Ryszarda Witkowskiego i SSN Konrada Wytrykowskiego
na podstawie art. 42 § 1 i § 4 k.p.k. w zw. z art. 128 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 365 ze zm.)
postanowił:
oddalić wniosek
UZASADNIENIE
W piśmie z dnia 20 października 2020 r. obrońca adw. J. R. złożył wniosek o wyłączenie od udziału w sprawie o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędzi I. M.: SSN Tomasza Przesławskiego, SSN Ryszarda Witkowskiego. A nadto, w związku ze zmianą składu sądu, obrońcy sędzi I. M. złożyli w dniu dzisiejszym ustny wniosek do protokołu o wyłączenie od udziału w sprawie także SSN Konrada Wytrykowskiego. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że w sprawie istnieją okoliczności tego rodzaju, że mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziów w tej sprawie. Autorzy wniosku skonkretyzowali te okoliczności w ten sposób, że:
1.w przypadku SSN Tomasza Przesławskiego wątpliwości wnioskodawców co do bezstronności budzi fakt, że w okresie przed objęciem stanowiska Sędziego Sądu Najwyższego zasiadał w Radzie Programowo-Naukowej wydawanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości kwartalnika „P.”, a przewodniczącym tejże Rady był i jest Minister Sprawiedliwości i Prokurator Generalny Z. Z.; poza tym, w toku przedmiotowej sprawy, miało miejsce szereg nieprawidłowości procesowych (w tym pozostawienie bez rozpoznania kierowanych przez obronę wniosków);
2.w przypadku SSN Ryszarda Witkowskiego wątpliwości wnioskodawców co do bezstronności budzi fakt, że w okresie przed objęciem stanowiska Sędziego Sądu Najwyższego był prokuratorem Prokuratury Krajowej, a szefem tej prokuratury jest prokurator Prokuratury Krajowej B. Ś., który osobiście nadzorował śledztwo w niniejszej sprawie i wydał polecenie złożenia wniosku o zezwolenie na pociągnięcie sędzi I. M. do odpowiedzialności karnej; poza tym przełożonym prokuratora B. Ś. jest Prokurator Generalny – Minister Sprawiedliwości Z. Z.;
3. w przypadku SSN Konrada Wytrykowskiego wątpliwości wnioskodawców co do bezstronności budzi fakt, że w okresie przed objęciem stanowiska Sędziego Sądu Najwyższego był prezesem Sądu Apelacyjnego w (…), mianowanym przez Ministra Sprawiedliwości Z. Z.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek, zawarty w piśmie z dnia 20 października 2020r. oraz uzupełniony ustnie do protokołu w dniu dzisiejszym, nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 41 §1 k.p.k., mającym odpowiednie zastosowanie w niniejszej sprawie na podstawie art. 128 ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych, sędzia podlega wyłączeniu od udziału w sprawie jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie. Ze sformułowania "że istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności" wynika, że wątpliwość ta musi być "uzasadniona", a więc musi być poważna i istniejąca obiektywnie, a nie tylko w subiektywnym przeświadczeniu strony, a nadto, że mogą ją stwarzać okoliczności wynikające nie tylko ze sfery życia prywatnego, jak przyjaźń, sympatia czy niechęć do strony, lecz mogą to być także okoliczności wynikające ze sfery urzędowej (Komentarz do k.p.k. Drajewicz 2020 Legalis, J. Bratoszewski, w: Stefański, Zabłocki, KPK. Komentarz, t. 1, 2003, s. 398). Wątpliwość co do bezstronności sędziego musi istnieć obiektywnie i poddawać się zewnętrznej weryfikacji oraz ocenie (post. SN z 11.1.2012 r., III KK 214/11, OSNKW 2012, Nr 4, poz. 40). Istnienia tego rodzaju stosunku nie można domniemywać, ograniczając swe wywody wyłącznie do rozważań teoretycznych (wyr. SN z 11.4.1980 r., IV KR 55/80, OSPiKA 1982, Nr 1–2, poz. 11).
Bezstronność sędziego w rozumieniu art. 41 k.p.k. należy rozumieć jako jego obiektywną bezstronność, w czym mieści się zarówno subiektywne poczucie sędziego co do własnej bezstronności, jak i odbiór zewnętrzny, oparty na zobiektywizowanych przesłankach, wyrażany przez odwołanie się do oceny przeciętnego, rozsądnie rozumującego obserwatora procesu. W praktyce domniemywa się, że sędziowie są wolni od uprzedzeń i od stronniczości, zatem nie ma uprzedzeń do stron bądź przedmiotu, o którym orzekają (Komentarz do k.p.k. Drajewicz 2020 Legalis, post. SA w Krakowie z 8.8.2016 r., II AKo 81/16, Legalis).
Okoliczności zawarte we wniosku z dnia 20 października 2020 r. oraz jego uzupełnieniu w formie ustnej w dniu dzisiejszym, mające rzekomo wskazywać na brak bezstronności SSN Tomasza Przesławskiego, SSN Ryszarda Witkowskiego i SSN Konrada Wytrykowskiego przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy, nie stanowią podstawy do wyłączenia żadnego z tych sędziów od jej rozpoznania z urzędu, nie mogą też być podstawą do uznania, że sędziowie wskazani we wniosku nie zachowają przy rozpoznawaniu sprawy wymaganej bezstronności i obiektywizmu. Wnioskodawcy w swoich wnioskach, poza ogólnymi stwierdzeniami oraz niepopartymi niczym podejrzeniami - nie wskazali na istnienie żadnych konkretnych okoliczności, które obiektywnie mogłyby uzasadniać jakiekolwiek wątpliwości co do bezstronności sędziów.
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji postanowienia.