POSTANOWIENIE
Dnia 24 marca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Motuk
w sprawie sędziego Sądu Okręgowego w W. X.Y.
po rozpoznaniu w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej
w dniu 24 marca 2025 r.
na posiedzeniu bez udziału stron
wniosku ławnika Sądu Najwyższego Grzegorza Gołębiowskiego o wyłączenie SSN Marka Siwka i SSN Tomasza Demendeckiego od udziału w rozpoznaniu sprawy o sygn. akt I ZSK 24/23
na podstawie art. 41 § 1 k.p.k.
postanowił:
wniosek pozostawić bez rozpoznania.
UZASADNIENIE
W dniu 24 maja 2024 r. ławnik Sądu Najwyższego Grzegorz Gołębiowski złożył wniosek o wyłączenie SSNN Marka Siwka i Tomasza Demendeckiego od udziału w rozpoznaniu sprawy o sygn. akt I ZSK 24/23 z powodu powołania tychże sędziów w wyniku przeprowadzonego postępowania kwalifikacyjnego przed Krajową Radą Sądownictwa ukształtowaną z naruszeniem standardów konstytucyjnych i konwencyjnych.
Zdaniem wnioskodawcy, udział w składzie Sądu Najwyższego osób powołanych we wskazanej procedurze nie zapewnia stronom prawa do niezawisłego sądu ustanowionego ustawą, w należytym składzie, ze wszystkimi tego prawnymi konsekwencjami.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 42 § 1 k.p.k. wyłączenie sędziego od udziału w sprawie następuje na żądanie sędziego, z urzędu albo na wniosek strony. Już tylko z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika, że wniosek o wyłączenie może zostać skutecznie zgłoszony jedynie przez stronę postępowania. W orzecznictwie Sądu Najwyższego zarysował się również pogląd, zgodnie z którym kontrola bezstronności sędziego prowadzona przez właściwy sąd z urzędu w trybie art. 42 § 1 k.p.k. może zostać uruchomiona również przez każdego sędziego zasiadającego w jego składzie (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r. sygn. akt I KZP 2/22).
Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach zajmował także stanowisko, zgodnie z którym ławnik zasiadający w składzie orzekającym w danej sprawie nie jest uprawniony do formułowania wniosku o wyłączenie sędziego, a jedynym żądaniem w tym zakresie mu przysługującym jest możliwość złożenia oświadczenia o zachodzącej w jego przypadku podstawie wyłączenia (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 31 stycznia 2024 r. sygn. akt II ZO 6/24, z dnia 29 lutego 2024 r. sygn. akt II ZO 5/24, z dnia 3 września 2024 r. sygn. akt II ZO 75/24).
Tym samym wniosek ławnika Sądu Najwyższego Grzegorza Gołębiowskiego w przedmiocie wyłączenia SSNN Marka Siwka i Tomasza Demendeckiego od udziału w rozpoznaniu sprawy o sygn. akt I ZSK 24/23 uznać należy za niedopuszczalny.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji.
[M. T.]
[a.ł]