POSTANOWIENIE
Dnia 3 kwietnia 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Paweł Wojciechowski
po rozpoznaniu w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej
na posiedzeniu w dniu 3 kwietnia 2025 r., bez udziału stron
wniosku SSN Karola Weitza z dnia 17 stycznia 2025 r. o jego wyłączenie od rozpoznania sprawy o sygn. akt I ZB 99/24
na podstawie art. 41 § 1 k.p.k. w zw. z art. 42 § 1 k.p.k
postanowił:
uwzględnić wniosek i wyłączyć SSN Karola Weitza od udziału w rozpoznaniu sprawy o sygn. akt I ZB 99/24.
UZASADNIENIE
W dniu 17 stycznia 2025 r. SSN Karol Weitz złożył wniosek o wyłączenie go od rozpoznania sprawy o sygn. akt I ZB 99/24 w przedmiocie wniosku o zbadanie spełnienia wymogów niezawisłości i bezstronności SSN Tomasza Demendeckiego. Analiza argumentacji powołanej przez wnioskodawcę wskazuje, że SSN Karol Weitz od ponad 20 lat zna SSN Tomasza Demendeckiego i pozostaje z nim w kontaktach, nie tylko naukowych z racji ich aktywności w tej samej dziedzinie nauk prawnych (postępowanie cywilne).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek zasługuje na uwzględnienie.
Istnieją rzeczywiste podstawy do stwierdzenia, że zachodzą okoliczności tego rodzaju, że mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego SN Karola Weitza w sprawie rozpoznania wniosku o zbadanie spełnienia wymogów niezawisłości i bezstronności SSN Tomasza Demendeckiego.
W postępowaniu w przedmiocie badania spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego wymogów niezawisłości lub bezstronności, określonym w art. 29 § 4 – 25 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, możliwe jest wyłączenie wylosowanego sędziego od udziału w rozpoznaniu takiej sprawy, lecz może to nastąpić gdy: 1) zachodzą okoliczności skutkujące wyłączeniem sędziego z mocy prawa (iudex inhabilis), lub 2) gdy żądanie wyłączenia (wniosek o wyłączenie) go od udziału w sprawie zgłosi wylosowany sędzia, albo 3) w wyniku wszczętego
z urzędu postępowania o wyłączenie w sytuacji gdy nie dojdzie do ,,samowyłączenia” się wylosowanego sędziego (por. np. E. Skrętowicz, Iudex inhabilis i iudex suspectus w polskim procesie karnym, Lublin 1994, s. 70, R. Kmiecik, Tryb wyłączenia sędziego i prokuratora w kodeksie postępowania karnego, Prokuratura i Prawo, 1999, nr 11 – 12, s. 23, K. Papke – Olszauskas, Wyłączenie uczestników procesu karnego, Gdańsk 2007, s. 147 – 155 i s. 180 – 181).
W realiach niniejszej sprawy ma miejsce sytuacja ujęta w pkt 2. Wskazane w piśmie SSN Karola Weitza z dnia 17 stycznia 2025 r. powody, mogłyby statuować poważną, obiektywnie istniejącą wątpliwość, co do bezstronności wymienionego sędziego. Tworzy ją bowiem sam fakt utrzymywania bliskich kontaktów na płaszczyźnie osobistej i zawodowej. Wystąpienie wskazanej okoliczności skutkuje wywołaniem u każdego postronnego obserwatora przeświadczenia, że nie sposób odrzucić przypuszczenia, że SSN Karol Weitz mógłby okazać się stronniczy. Wykracza to więc ponad subiektywną ocenę wnioskującego.
Zaznaczenia w tym miejscu wymaga, iż relacje zawodowe zasadniczo nie stanowią podstawy do wyłączenia sędziego, jednakże „nawet stosunki wyłącznie służbowe mogą ze względu na osobistą znajomość oraz osobisty charakter kontaktów zostać uznane za stosunki tego rodzaju, że wywołają w odbiorze zewnętrznym uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziów” (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 10 marca 2015 r., sygn. akt II UO 1/15, Lex nr 1806479). Powyższą ocenę wspiera nadto fakt, iż obawa istnienia wewnętrznej stronniczości została sformułowana przez składającego zawiadomienie sędziego SN Karola Weitza.
Mając na względzie powyższe, Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji.
[M. T.]
[a.ł]