POSTANOWIENIE
Dnia 14 listopada 2023 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Halina Kiryło
w sprawie z powództwa K. S.
przeciwko Zespołowi Szkół [...]. w G.
o przywrócenie do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 14 listopada 2023 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Płocku
z dnia 16 marca 2023 r., sygn. akt VI Pa 49/22,
odrzuca zażalenie.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 20 kwietnia 2022 r. Sąd Rejonowy w Płocku przywrócił powódkę K.S. do pracy w pozwanym Zespole Szkół [...] w G. na poprzednich warunkach pracy i płacy (pkt I), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt II), nałożył na pozwanego obowiązek dalszego zatrudnienia powódki do czasu prawomocnego zakończenia postępowania (pkt III) oraz orzekł o kosztach postępowania, zasądzając je od pozwanego na rzecz powódki (pkt IV).
Od tego wyroku apelację wywiódł pozwany, zaskarżając wyrok w zakresie pkt I, III i IV.
W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie, a ponadto zmieniła żądanie, domagając się zasądzenia odszkodowania w miejsce przywrócenia do pracy, wskazując, że po wydaniu wyroku przez Sąd pierwszej instancji doszło do zmiany okoliczności polegającej na rozwiązaniu stosunku pracy za porozumieniem stron.
Na rozprawie w dniu 16 marca 2023 r. pełnomocnik pozwanego cofnął apelację i wniósł o umorzenie postępowania.
Sąd Okręgowy w Płocku postanowieniem z 16 marca 2023 r. umorzył postępowanie apelacyjne oraz zasądził od Zespołu Szkół [...] w G. na rzecz powódki K. S. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.
Sąd Okręgowy przytoczył treść art. 391 § 2 k.p.c., zgodnie z którym w razie cofnięcia apelacji sąd drugiej instancji umarza postępowanie apelacyjne i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Co do zasady, cofnięcie apelacji nie podlega kontroli sądu, nie wymaga zgody strony przeciwnej, ani również nie łączy się ze zrzeczeniem się roszczenia. Sąd drugiej instancji miał na uwadze przepis szczególny właściwy w sprawach z zakresu prawa pracy, tj. art. 469 k.p.c., w myśl którego sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika. Po zbadaniu sprawy w zakresie cofnięcia apelacji, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że podjęta czynność dyspozycyjna pozwanego nie narusza słusznego interesu powódki w rozumieniu art. 469 k.p.c.
Powódka wniosła do Sądu Najwyższego zażalenie na postanowienie Sądu drugiej instancji, zaskarżając je w punkcie I oraz wnosząc o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w tym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Płocku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest niedopuszczalne.
Zgodnie z aktualnym, właściwym na dzień wydania zaskarżonego postanowienia i wniesienia zażalenia brzmieniem art. 3941 k.p.c., zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną, postanowienie sądu drugiej lub pierwszej instancji odrzucające skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia bądź w razie uchylenia przez sąd drugiej instancji wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Z dniem 7 listopada 2019 r. został uchylony § 2 art. 3941 k.p.c., który stanowił, że w sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, z wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 3981 k.p.c., a także postanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji.
Należy więc przyjąć, że katalog postanowień zaskarżalnych do Sądu Najwyższego jest zamknięty.
W obecnym stanie prawnym zażalenie do Sądu Najwyższego na postanowienie o umorzeniu postępowania apelacyjnego jest niedopuszczalne.
Możliwość taka istniała przed wejściem w życie ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1469) - w sprawach, w których przysługiwała skarga kasacyjna.
W orzecznictwie wypracowane zostało wówczas stanowisko, że postanowienie sądu drugiej instancji umarzające postępowanie apelacyjne, jako kończące postępowanie w sprawie, podlega zaskarżeniu zażaleniem, w przeciwieństwie do postanowienia sądu drugiej instancji umarzającego postępowanie w sprawie jako całości, od którego przysługuje skarga kasacyjna w oparciu o przepis art. 3981 k.p.c. (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 18 kwietnia 2018 r., IV CZ 17/18, LEX nr 2498015; z dnia 9 grudnia 2014 r., V CSK 311/14, LEX nr 1551681; z dnia 7 listopada 2013 r., V CZ 53/13, LEX nr 1391710).
Wobec zmiany stanu prawnego, wskazane reguły uległy zmianie. Postanowienie o umorzeniu postępowania apelacyjnego wydane przez sąd drugiej instancji w trybie art. 391 § 2 k.p.c. nie podlega zaskarżeniu w drodze zażalenia do Sądu Najwyższego.
Wobec powyższego, na podstawie art. 3941 § 3 w związku z art. 3986 § 2 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
[SOP]
[ał]