POSTANOWIENIE
Dnia 4 czerwca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Demendecki (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Elżbieta Karska
SSN Tomasz Przesławski
w sprawie z protestu wyborczego I. […] reprezentowanego przez A.N.S.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 4 czerwca 2025 r.,
pozostawić protest wyborczy bez dalszego biegu.
Elżbieta Karska Tomasz Demendecki Tomasz Przesławski
UZASADNIENIE
I. […] reprezentowany przez A. N. S. pismem z dnia 16 maja 2025 r. (data nadania listu poleconego) wniósł do Sądu Najwyższego wniosek o „unieważnienie wyborów prezydenckich 2025”.
W piśmie tym zarzucił naruszenie zasad równości, uczciwości i bezstronności kampanii wyborczej, w szczególności poprzez: nadmierny wpływ publikacji sondaży przedwyborczych na decyzje wyborców, co mogło naruszać art. 108 § 1 Kodeksu wyborczego i art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz dysproporcje w dostępie do mediów publicznych, co narusza art. 108 § 1 Kodeksu wyborczego, art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, a także art. 21 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 129 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej na zasadach określonych w ustawie.
Stosownie do art. 322 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 365; dalej: „k.wyb.”), Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną lub niespełniający warunków określonych w art. 321 k.wyb. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do wniesienia protestu.
Wskazać należy, iż przedmiotowy protest wniesiony został przez Dyrektora I. […] A.N.S., w imieniu tegoż Instytutu. Natomiast, zgodnie z treścią art. 82 § 4 k.wyb. protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania, czyli osoba fizyczna uprawniona do głosowania. Wobec powyższego, I. […] bez wątpienia jest podmiotem, który ze swej natury nie ma legitymacji czynnej do składania protestu wyborczego, bowiem nie jest wyborcą. Uznać zatem należy, iż protest wyborczy wniesiony został przez osobę do tego nieuprawnioną.
Nadto, art. 321 § 1 k.wyb. stanowi, iż protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego nie później niż w ciągu 14 dni od dnia podania wyników wyborów do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą. Nadanie w tym terminie protestu w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z 20 września 2011 r. (III SW 12/11) „protest wyborczy wniesiony z naruszeniem terminu to zarówno protest przedwczesny, czyli złożony przed dniem ogłoszenia wyników wyborów, jak i protest spóźniony, czyli wniesiony po upływie tego terminu”.
Zważywszy, że protest I. […] reprezentowanego przez A. N. S. został wniesiony przed ich przeprowadzeniem – stwierdzić należało, iż jest on przedwczesny i został wniesiony z naruszeniem terminu, o którym mowa w art. 321 § 1 k.wyb.
Mając powyższe na uwadze, uznając, iż protest wyborczy został wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną, a także nie spełnia on warunków określonych w ustawie, Sąd Najwyższy na podstawie art. 322 § 1 k.wyb. orzekł, jak w sentencji.
Elżbieta Karska Tomasz Demendecki Tomasz Przesławski
[MWR]
[a.ł]