POSTANOWIENIE
Dnia 24 czerwca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Krzysztof Wiak (przewodniczący)
SSN Joanna Lemańska
SSN Oktawian Nawrot (sprawozdawca)
w sprawie z protestu M.B.
przy udziale Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej i Prokuratora Generalnego,
przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 24 czerwca 2025 r.,
pozostawia protest bez dalszego biegu.
Joanna Lemańska Krzysztof Wiak Oktawian Nawrot
UZASADNIENIE
W dniu 16 czerwca 2025 r. M.B. wniósł do Sądu Najwyższego „protest przeciwko ważności głosowania w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 01.06.2025, w związku z licznymi i powtarzającymi się naruszeniami przepisów Kodeksu wyborczego, które mogły mieć istotny wpływ na wynik wyborów”. Wnoszący protest podniósł, że „w czasie głosowania w jednej z komisji odwodowych w C. OKW nr […] miały miejsce wielokrotne naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego”.
W stanowisku z 18 czerwca 2025 r. Państwowa Komisja Wyborcza wniosła o pozostawienie protestu wyborczego bez dalszego biegu. Tożsame stanowisko 20 czerwca 2025 r. zajął Prokurator Generalny.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 129 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1997 Nr 78, poz. 483 ze zm.) wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej na zasadach określonych w ustawie.
Zasady i tryb przeprowadzania wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej oraz warunki ważności tych wyborów określa ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. 2025, poz. 365, dalej: „k.wyb.”).
Zgodnie z art. 321 § 1 k.wyb., protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego nie później niż w ciągu 14 dni od dnia podania wyników wyborów do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą. Nadanie w tym terminie protestu w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego. Jak stanowi § 3 wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty oraz przedstawić lub wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty.
Stosownie do art. 322 § 1 k.wyb. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną lub niespełniający warunków określonych w art. 321.
Obowiązek rozpoznania przez Sąd Najwyższy protestu wyborczego w postępowaniu nieprocesowym oznacza w szczególności, że protest – jako pierwsze pismo w sprawie – powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, w tym zawierać oznaczenie numeru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) wnoszącego protest, będącego osobą fizyczną (zob. art. 126 § 2 pkt 2 w zw. z art. 187 § 1 w zw. z art. 511 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).
We wniesionym w niniejszej sprawie proteście wyborczym wnoszący protest nie oznaczył numeru PESEL, co oznacza, że protest jest obarczony brakiem formalnym uniemożliwiającym nadanie mu biegu, a zarazem niepodlegającym konwalidacji. Skutkuje to koniecznością pozostawienia protestu bez dalszego biegu (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2023 r., I NSW 11/23).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 322 § 1 zd. 1 k.wyb., postanowił jak w sentencji.
Joanna Lemańska Krzysztof Wiak Oktawian Nawrot
[ps]
[a.ł]