POSTANOWIENIE
Dnia 24 czerwca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Paweł Wojciechowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Aleksander Stępkowski
SSN Adam Redzik
w sprawie z protestu wyborczego A.N.
przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych 24 czerwca 2025 r.,
pozostawia protest bez dalszego biegu.
i
UZASADNIENIE
A. N. (dalej także: Wnoszący protest), 10 czerwca 2025 r. (data stempla pocztowego) wniósł protest dotyczący wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej (dalej także: Prezydenta RP). W uzasadnieniu Wnoszący protest wskazał, że nie został dopisany do spisu wyborców, a tym samym został „całkowicie pozbawiony prawa głosu”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 321 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. z 2025 r., poz. 365; dalej: „k.wyb.”) protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego nie później niż w ciągu 14 dni od dnia podania wyników wyborów do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą. Nadanie w tym terminie protestu w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego.
Zgodnie z dyspozycją art. 322 § 1 k.wyb. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną lub niespełniający warunków formalnych.
Protest wyborczy jako pierwsze pismo procesowe w sprawie powinien odpowiadać warunkom formalnym określonym w art. 126 i nast. k.p.c. Niezbędne jest zatem, aby protest wyborczy zawierał: 1. oznaczenie podmiotu wnoszącego protest z podaniem jego adresu i numeru PESEL; 2. oznaczenie, w którym z obwodów do głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego w spisie wyborców było umieszczone imię i nazwisko wnoszącego protest – jeżeli protest wnosi wyborca; 3. oznaczenie pełnomocnika wraz ze wskazaniem jego adresu – jeżeli został ustanowiony; 4. wniosek o stwierdzenie nieważności wyborów/wyborów w danym okręgu wyborczym/wyboru posła/wyboru senatora; 5. zarzuty; przedstawienie lub wskazanie dowodów, na których oparto zarzuty; 7. uzasadnienie zarzutów; 8. własnoręczny podpis skarżącego lub jego pełnomocnika. Ponadto, jeśli protest wyborczy składa osoba przebywająca za granicą lub na polskim statku morskim protest musi dodatkowo zawierać oznaczenie pełnomocnika zamieszkałego w Polsce lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w Polsce wraz ze wskazaniem ich adresów.
Sąd Najwyższy uchwałą z 25 października 2023 r., I NZP 8/23, której nadano moc zasady prawnej, jednoznacznie stwierdził, że „w postępowaniach zainicjowanych protestami przeciwko ważności wyborów: do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. 2022, poz. 1277, ze zm.), a także w postępowaniu zainicjowanym protestem przeciwko ważności referendum, o którym mowa w ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (tekst jedn. Dz.U. 2020, poz. 851, ze zm.), nie mają zastosowania przepisy art. 130 § 1-2 oraz art. 1301a § 1-3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. 2023, poz. 1550, ze zm.)”. W sprawach dotyczących protestów wyborczych nie wzywa się zatem wnoszących protest do uzupełnienia braku formalnego pisma (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 4 czerwca 2025 r. I NSW 36/25).
Wnoszący protest nie podpisał protestu wyborczego, co stanowi nieusuwalny brak formalny, ze względu na który protest wyborczy należało pozostawić bez dalszego biegu.
Ponadto, w niniejszej sprawie Wnoszący protest wskazał budzący wątpliwości nr PESEL (k. 6 akt I NSW 1146/25), który po zweryfikowaniu przez Sąd Najwyższy w bazie PESEL – SAD okazał się nieistniejącym. W związku z tym, że Wnoszący protest nie wskazał prawidłowego numeru PESEL należało uznać, że wywiedzione do Sądu Najwyższego pismo procesowe obarczone jest nieusuwalnym brakiem formalnym i z tej przyczyny należało pozostawić protest bez dalszego biegu.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 322 § 1 zd. 1 k.wyb., postanowił jak w sentencji postanowienia.
[r.g.]