POSTANOWIENIE
Dnia 24 czerwca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maria Szczepaniec (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Paweł Czubik
SSN Paweł Księżak
w sprawie z protestu M.B.
przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
przy udziale Prokuratora Generalnego oraz Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 24 czerwca 2025 r.,
pozostawia protest bez dalszego biegu.
Paweł Czubik Maria Szczepaniec Paweł Księżak
UZASADNIENIE
Pismem z 12 czerwca 2025 r. (data stempla pocztowego) M.B. złożyła do Sądu Najwyższego protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z wnioskiem o przeliczenie wszystkich oddanych głosów lub unieważnienie wyborów w całości lub w części. Zarzuciła że:
1.Państwowa Komisja Wyborcza w obwieszczeniu z dnia 2 czerwca 2025 r. zawarła nieprawdziwe dane o liczbie głosów oddanych na obu kandydatów w II turze wyborów oraz liczbie głosujących o 514 989 wyższej niż uprawniona do głosowania;
2.W co najmniej jednej komisji doszło do wycieku numerów zaświadczeń do głosowania poprzez umieszczenie na portalu […] zdjęcia z numerami zaświadczeń. Powyższe stanowić ma naruszenie przepisów RODO;
3.Członkowie komisji wyborczych używali niezweryfikowanej aplikacji testnr.org do weryfikacji zaświadczeń do prawie o głosowania;
4.Badania międzynarodowej organizacji G. prezentowane na łamach Gazety […] wskazywały, że platforma […] promowała w kampanii wyborczej treści skrajnie prawicowe pięć razy częściej niż wszystkie inne. Powyższe przeczy zasadzie równości w kampanii wyborczej;
5.Marszałek województwa […] naruszył art. 108a Kodeksu wyborczego przez ogłoszenie konkursu w którym pięć gmin z największą frekwencją ma dostać 1,2 mln zł. W gminie G. wyborcy mieli dostawać gratyfikację pieniężną w wysokości 100 zł za oddanie głosu na Karola Nawrockiego;
6.W komisjach wyborczych dochodziło do pomyłek polegających na zamianie głosów pomiędzy kandydatami;
7.Pojawiają się głosy wyborców i członków komisji o licznych nieprawidłowościach w pracach komisji.
Pismem z dnia 18 czerwca 2025 r. Prokurator Generalny zajął stanowisko w sprawie i wniósł o pozostawienie protestu wyborczego bez dalszego biegu z uwagi na niespełnienie wymogów ustawowych.
Państwowa Komisja Wyborcza w piśmie z dnia 20 czerwca 2025 r. wskazała, że protest powinien zostać pozostawiony bez dalszego biegu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Protest należało pozostawić bez dalszego biegu.
Zgodnie z treścią art. 321 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2025, poz. 365, dalej: „k.wyb.”), protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego nie później niż w ciągu 14 dni od dnia podania wyników wyborów do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną lub niespełniający warunków określonych w art. 321 k.wyb.
W świetle art. 321 § 3 k.wyb. określającego warunki formalne protestu, osoba wnosząca protest powinna sformułować zarzuty oraz przedstawić lub wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty. Protest powinien nadto spełniać warunki pisma procesowego określone przez art. 126 Kodeksu postępowania cywilnego.
Stosownie do treści art. 82 § 1 k.wyb. przeciwko ważności wyborów może być wniesiony protest z powodu: dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom, określonego w rozdziale XXXI Kodeksu karnego, mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania lub wyników wyborów lub naruszenia przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ na wynik wyborów.
Odnosząc się do zarzutów podniesionych w proteście wskazać należy, że zarzuty te zgodnie z treścią art. 82 § 1 k.wyb. nie mogą być podstawą protestu wyborczego. Dodatkowo wnosząca protest nie przedstawiła żadnych dowodów na potwierdzenie wskazanych przez siebie okoliczności. Podniesione zarzuty zostały sformułowane w sposób abstrakcyjny i ogólnikowy. Wnosząca protest opisała wyłącznie okoliczności o których przeczytała w mediach społecznościowych.
Wnosząca protest nie wykazała, że faktycznie doszło do naruszenia przepisów Kodeksu wyborczego czy przepisów karnych, nie wskazała, iż ewentualne naruszenie przepisów dotyczyło oddanego przez nią głosu, jak również nie określiła, jaki miało ono wpływ na wynik wyborów. Odwołała się jedynie do bliżej nieokreślonych działań na rzecz jednego z kandydatów, które jej zdaniem miały wpływ na przebieg głosowania i ustalenia wyniku wyborów na jego korzyść.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego konsekwentnie przyjmuje się natomiast, że opinia wnoszącego protest, niepoparta żadnymi dowodami, może być zakwalifikowana wyłącznie jako opinia prywatna, a zarzuty sprowadzające się do hipotetycznego założenia o nieprawidłowościach nie mieszczą się w przedmiocie protestu określonym w ustawie (np. postanowienie Sądu Najwyższego z 27 listopada 2019 r., I NSW 206/19). Co więcej, osoba wnosząca protest nie może skutecznie podnosić zarzutów o charakterze abstrakcyjnym, odnoszących się do ogólnie pojętych wydarzeń w kraju lub za granicą, o których protestujący jedynie słyszał. Przyjęty zarówno w Kodeksie wyborczym model protestów wyborczych polega bowiem na sprawowaniu przez Sąd Najwyższy indywidualno-konkretnej kontroli ważności wyborów. Brak natomiast podstaw prawnych do prowadzenia w tym zakresie kontroli abstrakcyjnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 21 listopada 2019 r., I NSW 235/19).
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 322 § 1 k.wyb. orzekł jak w sentencji.
Paweł Czubik Maria Szczepaniec Paweł Księżak
M.L.
[r.g.]