POSTANOWIENIE
Dnia 24 lipca 2025 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Prezes SN Krzysztof Wiak (przewodniczący)
SSN Joanna Lemańska (sprawozdawca)
SSN Oktawian Nawrot
w sprawie z protestu J. K.
przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
w dniu 24 lipca 2025 r.,
pozostawia protest bez dalszego biegu.
Joanna Lemańska Krzysztof Wiak Oktawian Nawrot
(k.b.)
UZASADNIENIE
Pismem z 7 lipca 2025 r. (data wpływu do Sądu Najwyższego), J. K. (dalej: skarżąca) złożyła protest wyborczy, w którym domagała się stwierdzenia nieważności wyborów prezydenckich, przeprowadzonych 1 czerwca 2025 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Protest należało pozostawić bez dalszego biegu.
Zgodnie z art. 321 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz.U. 2025, poz. 365, dalej: k.wyb.) protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego nie później niż w ciągu 14 dni od dnia podania wyników wyborów do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą. Nadanie w tym terminie protestu w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego.
Natomiast zgodnie z art. 322 § 1 k.wyb. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nieuprawnioną lub niespełniający warunków określonych w art. 321 k.wyb. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do wniesienia protestu.
Jednocześnie w judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że dla oceny, czy protest został wniesiony w terminie znaczenie ma uwzględnienie daty właściwej dla wybranego przez składającego protest sposobu jego wniesienia. Jeżeli zatem wnoszący protest decyduje się na złożenie go bezpośrednio w Sądzie Najwyższym, ocena tego, czy protest jest złożony w terminie następuje przez pryzmat daty wniesienia bezpośrednio do Sądu Najwyższego. W sytuacji natomiast, gdy wniesienie protestu następuje za pośrednictwem polskiej placówki operatora pocztowego, ocena dochowania terminu następuje wyłącznie w kontekście daty stempla pocztowego placówki nadawczej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 6 listopada 2019 r., I NSW 99/19). Analogiczne dotyczy wniesienia protestu do konsula RP – data wniesienia protestu na ręce urzędnika konsularnego równoznaczna jest z wniesieniem jej do Sądu Najwyższego.
Niezależnie przy tym od wyboru przez składającego protest wyborczy sposobu jego wniesienia do Sądu Najwyższego jest oczywiste, że aby możliwa była w ogóle ocena zasadności protestu wyborczego przez Sąd Najwyższy musi on wpłynąć fizycznie do Sądu Najwyższego jeszcze przed podjęciem przez Sąd Najwyższy uchwały w przedmiocie ważności wyborów.
W niniejszej sprawie protest został wniesiony z uchybieniem terminu do jego złożenia. Wskazać bowiem należy, że wyniki wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych na 18 maja 2025 r., zostały podane do publicznej wiadomości przez Państwową Komisję Wyborczą w dniu 2 czerwca 2025 r. na mocy Uchwały Nr 192/2025 Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 2 czerwca 2025 r. w sprawie stwierdzenia wyniku wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, że bieg terminu do wniesienia protestu przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej upłynął 16 czerwca 2025 r. Tymczasem w niniejszej sprawie protest skarżącej wpłynął do Sądu Najwyższego dopiero 7 lipca 2025 r. (na co wskazuje data prezentaty), a zatem już po upływie ustawowego terminu do wniesienia protestu wyborczego, a ponadto już po wydaniu przez Sąd Najwyższy uchwały w sprawie I NSW 9779/25 w przedmiocie stwierdzenia ważności wyborów Prezydenta RP, zarządzonych na 18 maja 2025 r.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, działając na podstawie art. 322 § 1 in principio k.wyb., postanowił jak w sentencji.
(k.b)
[r.g.]
Joanna Lemańska Krzysztof Wiak Oktawian Nawrot